نکات مهم درباره مراقبت های بعد از زایمان طبیعی
پس از زایمان طبیعی، رعایت بهداشت فردی اهمیت ویژه ای دارد که به مواردی از مهم ترین مراقبتهای لازم، اشاره می شود:
راه افتادن : بعد از زایمان طبیعی مادر به محض این که قادر به راه رفتن باشید می تواند از بستر خارج شده و حرکت کند.
استحمام : بعد از زایمان هر وقت که مادر به اندازه کافی احساس قدرت بنماید می تواند دوش بگیرد. بهتر است در خلال روزهای اول پس از زایمان از رفتن به وان خودداری کند.
تغذیه مادر : مادر در هر زمان که میل به غذا داشته باشد، می تواند غذای مایع یا جامد صرف کند، رژیم غذایی مادر با رژیم دوران بارداری کمی متفاوت است به طوری که خانم های شیرده باید حداقل ۵۰۰ کالری بیش از دوران بارداری مصرف کنند.
در دوران شیردهی میزان نیاز به آهن و اسید فولیک از دوران بارداری کمتر است ولی به بعضی از ویتامین ها مانند ویتامین C ، A و نیاسین نیاز بیشتری است و به میزان روی دریافتی هم باید توجه شود. مصرف بیشتر مایعات مانند شیر اهمیت زیادی دارد.
با تولد نوزاد وظيفه بدن مادر در تأمین تغذیه او خاتمه نمی یابد و باید از غذاهای پرکالری و پروتئین دار و نیز میوه بین غذاها استفاده نماید.
مراقبت از دستگاه تناسلی : مادر بعد از هر بار دفع ادرار و مدفوع، باید ناحیه تناسلی را با استفاده از آب و صابون تمیز کند. هیچ نیازی به استفاده از ضدعفونی کننده نیست. ناحیه تناسلی باید در جهت جلو به عقب با دستمال کاغذی پاک شود و هر دستمالی باید فقط یک مرتبه مورد استفاده قرار گیرد.
اگر محل اپیزیوتومی یا بخیه حساس باشد با استفاده از گرمای ملایم، به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه، سه بار در روز و یا با استفاده از مسکن های معمولی می توان این ناراحتی را تخفیف بخشید.
اجابت مزاج و یبوست: يبوست در هفته های اول پس از زایمان شایع است ولی بعد از طبیعی شدن فعالیت روزانه، تدریجا کار روده ها نیز مرتب می شود. رژیم غذایی شامل سبزیجات و مواد سلولزدار به رفع یبوست کمک می کند. در صورت لزوم داروهای ملین توسط پزشک تجویز می گردد.
ورزش : برای اینکه عضلات شکم، پشت و لگن و سایر اعضای بدن که در دوران حاملگی و زایمان دچار تغییراتی شده اند هرچه زودتر به حالت طبیعی برگردند، شروع تمرین های ورزشی دو هفته پس از زایمان بویژه پیاده روری توصیه می گردد.
تقویت عضلات عانه ای با ورزش کگل – دنبالچه ای باید ۱۰ بار در روز و هر بار به تعداد ۸ مرتبه به طور قرینه و آهسته منقبض شوند (مانند حالتی که در انتهای اجابت مزاج دارند) این کار به جلوگیری از شل شدن لگن و بی اختیاری ادراری کمک خواهد کرد.
در زنان، عوامل بسیاری نظیر حاملگی، زایمان، بالا رفتن سن و اضافه‌وزن باعث تضعیف دیافراگم لگنی می‌شود. عضلات دیافراگم لگنی از رحم، مثانه و روده‌ها محافظت می‌کند. اگر این عضلات ضعیف باشند، بافت‌های لگنی وارد واژن زن خواهند شد. این وضعیت علاوه‌براینکه بسیار ناراحت‌کننده است، می‌تواند باعث بی‌اختیاری ادرار شود.
وقتی تازه تمرینات کگل را شروع کرده‌اید، شاید در یافتن عضلات دیافراگم لگنی خود مشکل داشته باشید. یک راه برای یافتنش این است که پس از شست‌وشوی کامل دست‌ها، یکی از انگشتان‌تان را داخل واژن خود کنید و عضلات واژن را دور انگشت خود منقبض کنید. البته ناگفته نماند که این روش فقط برای خانم‌های متأهل امکان‌پذیر است.
یکی دیگر از راه‌های پیدا کردن عضلات دیافراگم لگنی این است که وقتی در دست‌شویی ادرار می‌کنید، ادرار خود را در نیمه‌های راه تعمدا متوقف کنید. عضلات دیافراگم لگنی شما، این کار را انجام می‌دهد. وقتی در توالت ادرار خود را متوقف و بعد رها می‌کنید، انقباض و انبساط را حس خواهید کرد. این دقیقا همان کاری است که به آن تمرینات یا ورزش کگل می‌گوییم؛ منقبض و منبسط کردن عضلات دیافراگم لگنی.
البته نباید فراموش کنید که این کار را فقط برای یادگیری نحوه‌ی انجام کگل باید انجام بدهید. اگر این کار به عادت همیشگی شما تبدیل شود یا تمرینات کگل را خارج از دست‌شویی و با مثانه‌ی پر انجام دهید، اصلا برای سلامتی‌تان خوب نیست. باید توجه داشته باشید که خالی کردن ناقص مثانه خطر احتمالی ابتلا به عفونت مثانه را بالا می‌برد.
