هنگام شیردهی به کودک تب دارید؟ معده شما ناراحت است و نمی توانید توالت رفتن را متوقف کنید؟ منتظر می مانید که بدن شما به طور خود به خود بهبود یابد زیرا فکر می کنید مصرف دارو برای کودک شما مضر است. اما در مورد بیماری های دردناکی که به سیستم ایمنی بدن مرتبط است باید چه کرد؟ آیا می توان هنگام شیردهی از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مانند پردنیزون استفاده کرد؟
تحقیقات انجام شده توسط اداره ملی ثبت بارداری در آمریکا، ۱۲۴ زن شیرده را که عمل پیوند انجام داده بودند را برای ۴۸ ماه مورد مطالعه قرار دادند و متوجه شدند هیچ آسیبی بخاطر مصرف پردنیزون به کودک وارد نشد.
اما آیا این بدان معناست که پردنیزون در حین شیردهی بی خطر است؟ در ادامه مطلب به پاسخ این سوال می پردازیم.
پردنیزون چیست؟
پردنیزون یک داروی گلوکوکورتیکوئید است که بیشتر برای سرکوب سیستم ایمنی بدن و کاهش التهاب در بیماری هایی مانند آسم، COPD و روماتوئید مصرف می شود. پزشکان پردنیزون را برای درمان کورتیکواستروئید پایین و تضمین عملکرد بهینه بدن در فرایندهای حیاتی بدن تجویز می کنند. مادران معمولاً در هنگام شیردهی نسبت به مصرف کورتیکواستروئیدها حساس هستند.
آیا پردنیزون در دوران شیردهی بی خطر است؟
هیچ شواهد علمی وجود ندارد تا ثابت کند پردنیزون در طول شیردهی مضر است. در حقیقت، آکادمی اطفال آمریکا، پردنیزون را به عنوان دارویی که معمولاً با شیردهی سازگار است طبقه بندی می کند.
اگر مادر شیرده دوز پایینی از پردنیزون را مصرف کند، مقدار جزئی از آن وارد شیر می شود. و این مقدار ضرری برای کودک ندارد و بر تولید شیر مادر نیز تاثیر نمی گذارد.
اما اگر مادر دوز بالایی مصرف کند، مقدار داروی بالاتری وارد شیر او می شود. تقریباً یک ساعت بعد از مصرف دارو، میزان آن در شیر مادر به بالاترین حد می رسد. به همین خاطر توصیه می شود تا دوز دارو را محدود کنید و بعد از مصرف آن به مدت چهار تا پنج ساعت از شیردهی خودداری کنید. روش دیگر این است که بعد از آخرین شیردهی به کودک در روز، دارو را مصرف کنید.
توجه: قبل از مصرف هر گونه دارو در حین شیردهی، از پزشک مشورت بگیرید.
دوز بی خطر پردنیزون برای دوران شیردهی چه مقدار است؟
یک مشاور پزشکی فرد مناسبی برای تجویز دوز مناسبی از پردنیزون برای دوره شیردهی است. او خطرات احتمالی مرتبط با مصرف میزان دوز تجویز شده از دارو و مزایای آن را مقایسه می کند. مصرف بیش از حد یا مصرف نادرست ممکن است منجر به عوارض جانبی ناخواسته شود.
دوز اولیه پردنیزون در حدود ۵ میلی گرم در روز است و پزشکان به تدریج دوز مصرفی را بر اساس نیاز بیمار افزایش می دهند.
پردنیزولون، متابولیت فعال پردنیزون، در شیر انسان ترشح می شود. گزارشات متعدد می گویند که غلظت پردنیزولون در شیر انسان ۵ تا ۲۵% از سطح سرمی مادر است. درصد داروی وارد شده به شیر به عوامل مختلف بستگی دارد و برخی از آنها عبارتند از:
- دوز مادری
- تکرار شیردهی
- متابولیسم مادر
- میزان مصرف پردنیزون
اگر میزان مصرف شما هر روز حدود ۴۰ میلی گرم باشد، میزان ترشح آن بین ۲۰ تا ۱۶۰ نانو گرم بر میلی لیتر است. اگر دوز پردنیزون مادری کمتر از ۲۰ میلی گرم در روز باشد، هیچ عوارض جانبی روی شیردهی ندارد.
عوارض پردنیزون در دوران شیردهی
تا کنون درمان با پردنیزون با هیچ عارضه جانبی کوتاه مدت یا بلند مدت در کودکان همراه نبوده است. اما می تواند عوارض جانبی زیر را در مادر ایجاد کند:
- خطر ابتلا به فشار خون بالا
- ترمیم آهسته زخم ها
- افزایش وزن
- افزایش قند خون
- تشکیل ضایعات ندولر یا آکنه روی پوست
- پوکی استخوان
- ریزش مو
- ناهنجاری در چرخه قاعدگی
برخی دیگر از عوارض جانبی شایع پردنیزون عبارتست از گیجی، افسردگی، آکنه، بی خوابی، ناراحتی معده و سردرد. دوز متوسط به بالا از کورتیکواستروئیدهای تزریق شده به مفاصل ممکن است منجر به کاهش موقتی تولید شیر شود.
محققان دریافته اند که مصرف پردنیزولون در هفته ۲۸ تا ۳۴ بارداری ممکن است در ترشح پرولاکتین اختلال ایجاد کند، به این علت تولید شیر مادر را به تاخیر می اندازد. با این حال، پس از شروع شیردهی هیچ تغییری در جریان یا حجم شیر مشاهده نشد.
کودک خود را از لحاظ وجود عفونت، برفک دهانی یا بیماری های ویروسی تحت کنترل داشته باشید. اگر هر یک را مشاهده کرید، فوراً کمک پزشکی دریافت کنید و مصرف دارو را متوقف کنید.
میزان دوز توصیه شده و هشدارهای ایمنی پزشک خود را دنبال کنید. همچنین، اقدامات لازم برای به حداقل رساندن اثرات دارو روی نوزاد را انجام دهید.
چگونه خطرات مرتبط با مصرف پردنیزون را به حداقل برسانیم؟
در اینجا چند نکته ارائه شده است که شما می توانید برای کاهش میزان ترشح پردنیزون در شیر مادر استفاده کنید:
- نوبت های شیردهی را تغییر دهید و حداقل سه یا چهار ساعت پس از مصرف پردنیزون از شیردهی به کودک خودداری کنید. شاید بتوانید قبل مصرف دارو، اقدام به دوشیدن شیر و ذخیره آن کنید و طول فاصله زمانی بعد از مصرف دارو، کودک را با آن تغذیه کنید.
- برای اطمینان از دفع متابولیت های بهینه شده، آب کافی بنوشید.
- از مصرف سایر مواد شیمیایی، ترکیبات مصنوعی یا سایر داروها خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث تداخل دارویی شود.
- پردنیزون ممکن است خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهد. پزشکان مکمل های کلسیم و ویتامین D را تجویز می کنند زیرا تولید شیر را تنظیم و از شما در مقابل پوکی استخوان حفاظت می کند.
شما ممکن است در دوران شیردهی داروهای جایگزین مانند متیل پردنیزولون و پردنیزولون را امتحان کنید.
توجه: بدون نسخه پزشک هیچ دارویی مصرف نکنید.
راه های طبیعی برای تقویت سیستم ایمنی در هنگام شیردهی:
رعایت نکات ساده ممکن است به تقویت عملکرد طبیعی سیستم ایمنی بدن کمک کند.
- برای از بین بردن استرس اضافی استراحت کافی داشته باشید.
- از مصرف الکل و مواد مخدر خودداری کنید.
- غذاهای سالم از جمله سبزیجات تازه، میوه ها، غلات کامل و آجیل مصرف کنید.
- به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه آفتاب بگیرید.
- تمریناتی مانند یوگا، پیاده روی و تای چی انجام دهید.
مقدار پردنیزونی که وارد شیر مادر می شود خیلی کمتر از چیزی است که کودک را تحت تاثیر قرار دهد. در صورت مصرف دوز بالای پردنیزون، تا چهار ساعت بعد از مصرف، از شیردهی به کودک خودداری کنید. دوز بالا ممکن است باعث از دست رفتن موقتی تولید شیر شود. به طور کلی، بهتر است در هنگام شیردهی از هر گونه دارویی اجتناب کنید.
آیا در دوران شیردهی پردنیزون مصرف کرده اید؟ آیا دچار عوارض جانبی آن شده اید؟
