لگن، اندام های تولید مثل را در خود جای داده است. در قسمت پایین شکم واقع شده در جایی که شکم به پاها می پیوندد. درد لگن می تواند در ناحیه تحتانی لگن بروز کند و تشخیص آن را از درد شکم سخت کند. به خواندن این متن ادامه دهید تا دلایل احتمالی درد لگن در خانم ها، زمانی که نیاز است به پزشک مراجعه کنید و نحوه کنترل علائم را بدانید.
علت درد لگن در زنان
دلایل بسیاری از درد حاد و مزمن وجود دارد. درد حاد لگن به درد ناگهانی یا جدید گفته می شود. درد مزمن یک درد طولانی مدت است که ممکن است ثابت باقی مانده و یا دائما درد شروع شده و متوقف شود.
بیماری التهابی لگن (PID)
بیماری التهابی لگن (PID) یک عفونت در اندام تولید مثل زنان است. به طور معمول ناشی از یک عفونت مقاربتی درمان نشده مانند کلامیدیا یا سوزاک است.
زنان معمولا در اوایل عفونت هیچ علائمی را تجربه نمی کنند. در صورت عدم درمان، بیماری التهابی لگن می تواند باعث عوارض جدی از جمله درد مزمن، شدید در ناحیه لگن و شکم شود.
سایر علائم این بیماری به شرح زیر است:
- خونریزی در حین مقاربت
- تب
- ترشحات سنگین واژن و بو بد
- مشکل یا درد در هنگام دفع ادرار
بیماری التهابی لگن برای جلوگیری از عوارض بیشتر به شرح زیر، نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد:
- حاملگی خارج رحمی
- زخم بر روی اندام های تولید مثل
- آبسه ها
- ناباروری
آندومتریوز
آندومتریوز می تواند در هر زمانی در طی سال های باروری رخ دهد. این بیماری در اثر رشد بافت رحم در خارج از رحم است. این بافت ها به فعالیت خود به همان گونه ای ادامه می دهند که اگر در داخل رحم بودند، به این شکل عمل می کردند، که شامل ضخیم شدن و خونریزی در هنگام چرخه قاعدگی است. آندومتریوز اغلب باعث درجات مختلفی از درد می شود که محدوده ای از خفیف تا شدید و ناتوان کننده دارد. این درد اغلب در دوران قاعدگی بیشتر بروز می کند. همچنین ممکن است در حین مقاربت و با دفع ادرار و مدفوع اتفاق بیافتد. این درد اغلب در ناحیه لگن متمرکز است، اما می تواند به شکم گسترش پیدا کند.
آندومتریوز همچنین می تواند بر روی ریه ها و دیافراگم تاثیر بگذارد، اگرچه به گفته های یک منبع معتبر این مساله نادر است. علاوه بر درد، علائم می توانند به شرح زیر باشند:
- دوره قاعدگی سنگین
- حالت تهوع
- نفخ
آندومتریوز همچنین می تواند منجر به کم شدن قدرت باروری یا ناباروری شود.
درمان این بیماری شامل کنترل درد است که ممکن است شامل داروهای فاقد نسخه (OTC) تسکین دهنده درد یا عمل های جراحی مانند لاپاروسکوپی باشد. همچنین درمانهای موثری برای اندومتریوز و باروری از جمله لقاح آزمایشگاهی وجود دارد. تشخیص زودرس می تواند به کاهش علائم مزمن از جمله درد و ناباروری کمک کند.
تخمک گذاری
برخی از خانم ها، در هنگام آزاد شدن تخمک از تخمدان درد شدید موقتی را تجربه می کنند. این درد، «دیسمنوره» نامیده می شود. این درد معمولا فقط چند ساعت طول می کشد و اغلب با داروی فاقد نسخه تسکین پیدا می کند.
قاعدگی
درد لگن می تواند قبل و در طول قاعدگی رخ دهد و معمولا به صورت گرفتگی در لگن یا ناحیه تحتانی شکم تعریف می شود. شدت آن می تواند در بین ماه های مختلف متفاوت باشد.
درد قبل از قاعدگی، سندروم پیش از قاعدگی (PMS) نامیده می شود. وقتی درد به اندازه ای شدید است که نمی توانید از فعالیت های طبیعی روزمره لذت ببرید، به این بیماری اختلال ناخوشی قبل از قاعدگی (PMDD) گفته می شود. سندروم پیش از قاعدگی و اختلال ناخوشی قبل از قاعدگی اغلب با علائم دیگری همراه هستند که به شرح زیر است:
- نفخ
- تحریک پذیری
- بی خوابی
- اضطراب
- حساسیت سینه ها
- نوسانات خلقی
- سردرد
- درد مفاصل
این علائم معمولا اما نه همیشه، با شروع قاعدگی برطرف می شوند.
درد دوران قاعدگی، دیسمنوره نامیده می شود. این درد ممکن است باعث گرفتگی شکم شود یا مانند درد مزاحم در ران ها یا کمر باشد. ممکن است موارد زیر همراه با درد رخ دهد:
- حالت تهوع
- سردرد
- گیجی
- استفراغ
اگر درد قاعدگی تان شدید است، با پزشک در مورد کنترل درد صحبت کنید. داروهای فاقد نسخه یا طب سوزنی ممکن است به تسکین علائم کمک کند.
پیچ خوردگی تخمدان (آدنکس رحم)
اگر تخمدان ها به طور ناگهانی دچار پیچ خوردگی شوند، احساس درد فوری، شدید و ناتوان کننده خواهید داشت. این درد گاهی اوقات با حالت تهوع و استفراغ همراه است. این درد همچنین می تواند قبل از شروع گرفتگی عضلات متناوب، شروع شود.
پیچ خوردگی تخمدان یک وضعیت اورژانسی پزشکی است که معمولا نیاز به جراحی فوری دارد. اگر چیزی شبیه به این مساله را تجربه کردید، فورا به دنبال مراقبت پزشکی باشید.
کیست تخمدان
کیست در تخمدان اغلب هیچ گونه علائمی ندارد. اگر کسیت بزرگ باشد، ممکن است در یک طرف لگن یا شکم احساس درد شدید یا خسته کننده کنید. همچنین ممکن است احساس نفخ یا سنگینی در قسمت تحتانی شکم داشته باشید.
اگر کیست پاره شود، یک درد شدید و ناگهانی را احساس می کنید. اگر این علائم را احساس کردید، باید به دنبال درمان باشید. با این وجود، کسیت های تخمدان معمولا به خودی خود برطرف می شوند. برای جلوگیری از پارگی پزشک ممکن است توصیه کند که یک کیست بزرگ را از تخمدان خارج کنند.
فیبروم رحمی (میوم)
فیبروم رحمی، توده خوش خیم در داخل رحم است. علائم بسته به اندازه و محل آن متفاوت است. بسیاری از زنان به هیچ وجه علائمی ندارند. فیبروم های بزرگ ممکن است باعث احساس فشار یا درد زیاد در لگن یا ناحیه تحتانی شکم شود. فیبروم رحمی همچنین باعث موارد زیر می شود:
- خونریزی در طول مقاربت
- دوره قاعدگی سنگین
- مشکل در دفع ادرار
- درد پا
- یبوست
- کمر درد
- فیبروم ها همچنین می توانند در باروری مداخله کنند.
اگر خون رسانی به فیبروم های رحمی خاتمه پیدا کرده و شروع به از بین رفتن کند، باعث درد بسیار زیاد و شدید می شود. در صورت تجربه موارد زیر، به دنبال کمک پزشکی باشید:
- درد مزمن لگن
- درد شدید لگن
- خونریزی شدید بین دوره های قاعدگی
- مشکل در خالی کردن مثانه
سرطان های امراض زنانه
سرطان می تواند در بسیاری از نواحی لگن از جمله موارد زیر رخ دهد:
- رحم
- آندومتر
- دهانه رحم
- تخمدان ها
علائم آن متفاوت است و اغلب شامل درد، تیرکشیدگی در رحم و شکم، و درد در حین مقاربت می شود. ترشحات غیر معمول واژن یکی دیگر از علائم شایع است.
معاینات منظم و آزمایشات مربوط به امراض زنان می تواند به شما در تشخیص زودهنگام سرطان کمک کند، که درمان آنها در این حالت آسان تر است.
درد لگن در بارداری
درد لگن در دوران بارداری معمولا هشداردهنده نیست. با تنظیم رشد بدن، استخوان ها و رباط ها کشیده می شوند. این مساله می تواند احساس درد یا ناراحتی ایجاد کند. با این وجود، اگر دردی شما را عصبی کند، حتی اگر خفیف باشد، باید در این خصوص با پزشک صحبت کنید. به خصوص اگر با علائم دیگری مانند خونریزی واژن همراه باشد، یا اگر درد برطرف نشده یا برای یک مدت طولانی ادامه داشته باشد. برخی از دلایل احتمالی درد در دوران بارداری به شرح زیر است:
انقباضات برکستون هیکس
این درها اغلب به عنوان درد به غلط زایمان شناخته می شوند و اغلب در سه ماهه سوم بارداری شایع هستند. این دردها ممکن است در اثر موارد زیر ایجاد شوند:
- فشار ایجاد شده در اثر حرکات بدن کودک
- کم آبی بدن
انقباضات برکستون هیکس می تواند ناراحت کننده باشد، اما به اندازه درد زایمان شدید نیست. این دردها همچنین در بازه های زمانی منظم رخ نمی دهند یا با گذشت زمان شدت آنها افزایش پیدا نمی کند.
انقباضات برکستون هیکس یک وضعیت اورژانسی پزشکی نیست، اما باید زمانی که برای معاینه بعدی به مطب پزشک مراجعه می کنید، به او اطلاع دهید که این انقباضات را تجربه می کنید.
سقط جنین
سقط جنین به مفهوم اتمام بارداری قبل از هفته ۲۰ بارداری است. اکثر سقط جنین ها در سه ماهه اول و قبل از هفته ۱۳ ام رخ می دهند. آنها معمولا با علائم زیر همراه هستند:
- خونریزی واژنی یا لکه بینی های قرمز روشن
- گرفتگی عضلات شکم
- احساس درد در لگن، شکم یا کمر
- ترشح مایعات یا بافت از واژن
اگر تصور می کنید که دچار سقط جنین شده اید، با پزشک تماس گرفته یا فورا به اورژانس مراجعه کنید.
زایمان زودرس
زایمانی که قبل از هفته ۳۷ بارداری رخ دهد، زایمان زودرس در نظر گرفته می شود.
علائم آن به شرح زیر است:
- درد در پایین شکم که می تواند مانند انقباضات شدید و در بازه زمانی مشخص یا مانند یک فشار خسته کننده باشد
- درد پایین کمر
- خستگی
- ترشحات واژنی بیش از حد معمول
- گرفتگی عضلات شکم با یا بدون اسهال
همچنین ممکن است پلاگ مخاطی را دفع کنید. اگر این زایمان در اثر وجود عفونت باشد، ممکن است تب را نیز تجربه کنید.
زایمان زودرس یک وضعیت اورژانسی پزشکی است که نیاز به توجه فوری دارد. گاهی اوقات با درمان های پزشکی قبل از متولد شدن کودک می توان از بروز آن جلوگری کرد.
دکولمان جفت (کندگی جفت)
جفت در اوایل بارداری شکل می گیرد و در اوایل بارداری به دیواره رحم وصل می شود. این جفت به منظور اکسیژن رسانی و رساندن مواد مغذی به کودک تا زمان زایمان است. به ندرت، جفت از دیواره رحم جدا می شود. این جدایی ممکن است جزئی یا به طور کامل باشد، که با نام دکولمان جفت شناخته می شود.
دکولمان جفت می تواند باعث خونریزی واژنی شود، که همراه با احساس ناگهانی درد یا حساسیت در شکم و کمر است. این حالت در سه ماهه سوم بارداری بیشتر شایع است، اما می تواند در هر زمانی پس از هفته ۲۰ بارداری رخ دهد. دکولمان جفت نیاز به درمان فوری پزشکی دارد.
حاملگی خارج رحمی
حاملگی خارج رحمی اندکی پس از باروری، در صورتیکه تخم بارور شده به جای داخل رحم، در لوله های فالوپ یا قسمت های دیگری از دستگاه تولید مثل قرار بگیرد، رخ می دهد. این نوع بارداری هرگز با دوام نیست و ممکن است منجر به پارگی لوله فالوپ و خونریزی داخلی شود.
علائم اصلی آن درد شدید و زیاد و خونریزی واژنی است. این درد ممکن است در شکم یا لگن ایجاد شود. اگر خونریزی داخلی رخ داده باشد و خون در زیر دیافراگم جمع شود، ممکن است درد به سمت شانه یا گردن نیز سرایت کند.
حاملگی خارج رحمی ممکن است با دارو برطرف شده یا نیاز به جراحی داشته باشد.
علل دیگر درد ناحیه لگن
درد لگن می تواند ناشی از طیف گسترده ای از اختلالات دیگر در مردان و زنان باشد. این موارد به شرح زیر است:
- طحال بزرگ شده
- آپاندیسیت
- یبوست مزمن
- دیورتیکولیت
- فتق فمورال و کشاله ران
- اسپاسم عضلات کف لگن
- کولیت زخمی
- سنگ کلیه
تشخیص
پزشک از شما در مورد سوابق شفاهی بیماری ها سوال می پرسد تا در مورد نوع دردی که تجربه می کنید، و در مورد سایر علائم و تاریخچه سلامتی تان اطلاعات کسب کند. همچنین اگر در چندین سال گذشته چنین موردی وجود نداشته است، ممکن است آزمایش پاپ اسمیر را تجویز کند.
چندین تست استاندارد وجود دارد که می توانید انتظار داشته باشید که پزشک پیشنهاد دهد. این موارد به شرح زیر است:
- معاینه فیزیکی، برای جست و جو نواحی حساس در شکم و لگن
- سونوگرافی لگن (ترانس واژینال) به طوریکه پزشک بتواند رحم و لوله های فالوپ، واژن، تخمدان ها و سایر ارگان های دستگاه تناسلی را مشاهده کند. در این آزمایش، یک پروپ وارد واژن می شود که امواج صوتی را به صفحه نمایش ارسال می کند.
- آزمایش خون و ادرار برای جست و جو در مورد علائم عفوت
اگر علت درد از این آزمایشات اولیه مشخص نشد، ممکن است به آزمایشات بیشتری مانند موارد زیر نیاز باشد:
- سی تی اسکن
- MRI از لگن
- لاپاروسکوپی لگن
- کولونوسکوپی
- سیستوسکوپی
درمان خانگی درد لگن در زنان
درد لگن اغلب با مصرف داروهای فاقد نسخه تسکین می یابد، اما حتما قبل از مصرف هر نوع دارویی در دوران بارداری، با پزشک خود مشورت کنید. در برخی موارد، استراحت ممکن است به شما کمک کند. در موارد دیگر، حرکات ملایم و ورزش های سبک می تواند مفیدتر باشد. موارد زیر را امتحان کنید:
یک بطری آب گرم را بر روی شکم خود قرار دهید یا دوش آب گرم بگیرید تا مشخص شود که آیا به رفع گرفتگی کمکی می کند.
پاهای خود را بالا ببرید. این کار ممکن است به تسکین درد لگن یا دردی که بر قسمت تحتانی کمر یا ران تاثیر می گذارد، کمک کند.
یوگا، یوگا دوران بارداری، و مدیتیشن را امتحان کنید که می توانند برای کنترل درد مفید باشند.
از گیاهانی مانند پوست بید استفاده کنید که می تواند به کاهش درد کمک کند. قبل از استفاده از آن در دوران بارداری، با پزشک خود در این خصوص مشورت کنید.
سخن آخر
درد لگن یک اختلال شایع در زنان با دلایل بسیار متفاوتی است. این درد می تواند حاد یا مزمن باشد. درد لگن اغلب با درمان های خانگی و داروهای فاقد نسخه تسکین پیدا می کند. با این وجود، این درد می تواند در اثر یک وضعیت بسیار جدی تر باشد که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.
اگر درد ناحیه لگن را تجربه می کنید، به خصوص اگر این درد به طور منظم اتفاق می افتد، همیشه ایده خوبی است که به پزشک مراجعه کنید. آنها می توانند آزمایشاتی انجام داده تا علت بیماری را مشخص کنند.
