کپک نوعی قارچ است که هاگ های ریز تولید می کند. این هاگ ها که حاوی ماده محرک و آلرژی زاست به قدری کوچک است که بدون این که متوجه شویم، آن را استنشاق می کنیم. چگونه به سلامت ما آسیب می رسانند؟ به هنگام استنشاق کردن، هاگ ها می تواند باعث آزار چشم، بینی و گلو، سرفه، خس خس سینه و واکنش های آلرژی زا شود. علاوه بر آن علایم آسم را تشدید می کند. افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند با قرار گرفتن در معرض کپک، خطر بروز عفونت سیستم ایمنی آنان افزایش می یابد.
آیا جوشاندن کپک را از بین میبرد؟
معمولا کپکها پس از مدتی سمی از خود تولید میکنند که میتواند تمام ماده غذایی را آلوده کند. اگر مربا کپک زده باشد، می توان یک لایه بیشتر از روی آن برداشت و بقیه آن را دوباره پخت. البته اگر میزان کپک مربا زیاد و عمیق بود از خیر آن مربا بگذرید و همه را دور بریزید.
ممکن است حتی با این که ته مانده غذا یا میوه‌ها را در یخچال نگه داری کرده اید، باز هم هنگام استفاده روی آنها کپک ببینید. در این موارد چه می‌کنید؟ مواد غذایی را کامل دور می‌ریزید یا برای صرفه جویی بیشتر، بخش کپ زده را جدا می‌کنید و بقیه را می‌خورید؟ واقعیت این است که غذای کپک زده به هیچ‌وجه قابل مصرف نیست؛ حتی اگر فقط بخشی از آن کپک زده باشد.
مصرف هر ماده غذایی کپک‌زده حتی پس از جدا کردن قسمت‌های کپک‌زده کار نادرستی است و باید هر محصول و ماده غذایی را پس از کپک‌زدن دور ریخت. معمولا کپکها پس از مدتی سمی از خود تولید میکنند که میتواند تمام ماده غذایی را آلوده کند. همچنین برخی از بخش‌های کپک و ریشه‌های آن به سختی قابل مشاهده هستند زیرا به عمق ماده خوراکی نفوذ میکنند.
بنابراین حتی اگر خود کپکها را بردارید باز هم سم موجود در ماده غذایی همچنان باقی خواهد ماند. برخی کپکها حاوی «مایکوتوکسین» یا همان ماده سمی هستند که موجب بروز واکنش‌های آلرژیک شدید و مشکلات تنفسی میشود و همچنین یک نوع از آن موسوم به «آفلاتوکسین»، سرطان زا است.
مایکوتوکسین در کپک‌های رشد کرده روی غلات و خشکبار پیدا میشود اما ممکن است در سیب، آب انگور و دیگر محصولات هم مشاهده شود. همچنین «آفلاتوکسین» بیشتر در ذرت و بادام زمینی ظاهر میشود.
مطلب پیشنهادی: علت کپک زدن خیار شور و راه های جلوگیری از آن
آیا همه مواد غذایی کپک زده را باید دور بیندازیم؟!
کپکها در نان قادرند ریشه دار شوند و در بافت نان فرو روند. بنابراین از مصرف نانهای کپ کرده که میتوانند منجر به بروز بیماریهای گوارشی شوند، خودداری کنید.
میوه ها پس از چیده شدن از خود گاز دیاکسیدکربن و اتیلن متصاعد میکنند. افزایش این دو گاز در یخچال باعث افزایش حرارت، رطوبت و در نتیجه رسیدن بیش از اندازه و کپک زدن میوه میشود. این کپکها بیماری زا هستند و شستن یا جدا کردن بخش کپک زده دلیل بر سلامت میوه نیست. بنابراین در صورت کپک زدگی، همه میوه را دور بیندازید.
اگر پنیر، مربا یا رب گوجه فرنگی کپک زد، کافی است بخش کپک زده را کمی بیشتر جدا کرده و مابقی را مصرف کنید، اما در صورت کپک زدن کره از مصرف آن جدا خودداری کنید، زیرا کپکها کره را تجزیه و اکسید کرده و خطر سکته را به دنبال دارند. بنابراین تمامی کره کپک زده را دور بیندازید. مصرف پنیر کپک زده هم میتواند موجب بروز زخم معده گردد.
مطلب پیشنهادی: آبغوره کپک زده را چکار کنیم؟ دور بریزیم؟
با مربای کپک زده چه کنیم؟
مربا هم یکی از مواد خوراکی درون یخچال است که اغلب کپک می زند. کپک زدن مربا البته به مراحل پخت آن برمی گردد به طوری که اگر مربا خوب نپخته باشد، خیلی زود آسیب می زند.
البته استفاده از ظروف مناسب دردار که مانع رسیدن هوا به آن شود در نگهداری مربا موثر است و مانع تشکیل کپک روی آن می شود، اما اگر مربا کپک زده باشد، می توان یک لایه بیشتر از روی آن برداشت و بقیه آن را دوباره پخت.
البته اگر میزان کپک مربا زیاد و عمیق بود از خیر آن مربا بگذرید و همه را دور بریزید.
بهتر است هنگام تهیه مربا از قاشق چوبی استفاده کنید. روش دیگری که مانع از کپک زدگی می شود، استفاده از کاغذ روغنی است که می توان آن را روی سطح مربا قرار داد. با این کار هوا به سطح مربا نمی رسد و در نتیجه کپک نمی زند.
استرلیزه كردن ظرف مربا
برای استرلیزه كردن ظرف هایی كه می خواهید مربا را داخل آنها بریزید، ابتدا ظرف ها را بشویید. آب بكشید و خوب آنها را خشك كنید. سپس آنها را درون یك فر سرد بگذارید و درجه فر را روی ۲۵۰ درجه تنظیم كنید. آنگاه فر را روشن كنید و بگذارید مدت ۱۰ دقیقه ظرف ها داخل آن بماند و استرلیزه شود. سپس فر را خاموش كنید. هر وقت نیاز داشتید این ظرف ها را مورد استفاده قرار دهید. به این ترتیب مدت زیادی داغ می مانند.
دارچین برای کپک نزدن مربا
دارچین که در بسیاری از نان ها و شیرینی ها به عنوان ادویه استفاده می شود به عنوان ماده ضد کپک در بسته بندی مواد غذایی استفاده خواهد شد. با وجود شیرینی و عطر موجود در این ماده، دارچین میتواند عامل نابودی میکروب ها شود. این ماده در مصر باستان در مومیایی کردن مورد استفاده قرار می گرفته است.
با توجه به این خصوصیت، محققان اسپانیایی از قابلیت ضد میکروبی دارچین برای تولید نوعی بسته بندی ضد کپک استفاده کرده اند. آنها اعلام کردند بر اساس آزمایش های به عمل آمده، کاغذی که دارای ۶ درصد از روغن دارچین باشد تا ۹۶ درصد از گسترش کپک در سطح نانی که از قبل دچار کپک زدگی شده بود، جلوگیری کرده و میتواند تازگی نان را تا ۱۰ روز حفظ کند.
محققان اعلام کردند پوشش های پلاستیکی دارچین دار هم اکنون مورد استفاده تجاری قرار گرفته و می تواند در حفظ و تازگی میوه ها، سبزیجات، و گوشت نیز موثر باشد. گاهی استفاده از این پوشش ها باعث انتقال عطر دارچین به مواد غذایی میشود. همچنین استفاده مستقیم از این ماده برای حفظ مواد غذایی به دلیلی عدم آزادسازی مواد حفاظتی آن زیاد تاثیرگذار نخواهد بود.
خوب وسودمنوبود