پروتئین موجود در شیر منبع مهمی در تأمین پروتئین روزانه محسوب میشود به طوری که نیم لیتر شیر تا ۲۵ درصد از نیاز روزانه افراد بالغ را به پروتئین تامین می‌کند و حاوی مقادیر قابل توجهی از تمام اسیدهای آمینه ضروری بدن است. دریافت کافی کلسیم در برنامه غذایی روزانه برای پیشگیری از پوکی استخوان ضروری است. اما آیا خوردن شیر همیشه برای همه مفید خواهد بود؟، آیا خوردن شیر در دوران قاعدگی ضرر دارد؟، آیا شیر برای قاعدگی مضر است؟، برای بررسی بیشتر این موضوع با ما همراه باشید.
مصرف شیر در دوران قاعدگی
خوردن شیر در دوران قاعدگی مضر نیست و آنگونه که می گویند باعث زیاد شدن خون قاعدگی نمی شود. البته شیر گرم بهتر است، اگر با مصرف شیر دچار نفخ و دل درد نمی شوید، بهترین زمان مصرف آن قبل از خواب است، زیرا در حین خواب، بدن این فرصت را دارد که کلسیم و پروتئین خود را از این ماده غذایی تامین کند. همچنین چون شیر حاوی تریپتوفان است به برقراری خوابی آرام و راحت کمک می کند. برای گرفتن سردی شیر در دوران قاعدگی می توانید یک قاشق چایخوری عسل هم به آن اضافه کنید و از خواص ضد کم خونی و آرام بخش آن نیز بهره مند شوید.
۸۷ درصد شیر را آب، ۴ درصد را پروتئین، ۵/۳ درصد لاکتوز یا قند شیر، ۷/۴ درصد املاح و ۸/۰ درصد باقیمانده را ویتامینها تشکیل می‌دهد. تعادل و تنوع مواد مغذی در شیر باعث شده که با مصرف یک لیوان آن در روز بخش عمده‌ای از مواد ضروری بدن تأمین شود. یک لیوان شیر حدود ۳۰ درصد از نیاز روزانه کلسیم در بزرگسالان را تامین می‌کند. همچنین پتاسیوم و منیزیوم که برای سلامت استخوان و دندان بسیار مهم هستند. لبنیات حدود ۵۰ درصد از کل کلسیم رژیم غذایی روزانه اکثر افراد را تامین می‌کند و منبع دریافت کلسیوم برای تقریبا همه مردم دنیا است. از خواص شیر به تاثیر آن در کاهش میزان جرم دندان‌ها می‌توان اشاره کرد. تحقیقات نشان داده است که خوردن لبنیات، کلسیم و ویتامین D در کاهش پلاک دندان در بزرگسالان تاثیرگذار است.
آیا خوردن شیر عوارض هم دارد؟
خوردن شیر و بروز جوش صورت
تحقیقاتی نشان داده است که نوجوانانی که آکنه و جوش صورت دارند بیشتر از نوجوانان دیگر شیر کم چرب یا بدون چربی می‌نوشند. جوش‌های صورت بزرگسالان هم می‌تواند توسط لبنیات تحریک شود. تحقیقات دیگر در این زمینه، این وضعیت پوست را به خواص شیر بدون چربی یا کم چرب مرتبط دانسته‌اند نه شیر کامل یا انواع پنیر؛ همین‌طور احتمال می‌دهند که جوش صورت به دلیل کربوهیدرات و پروتئین وی در شیر باشد.
نقش خوردن شیر در ایجاد اگزما و حساسیت پوستی
اگزما با خوردن بعضی از غذاها تحریک میشود که یکی از آن ها شیر و لبنیات است. البته تحقیقاتی نشان داده است که مادرانی که در دوران بارداری و شیردهی به رژیم غذایی خود شیر و پروبیوتیک اضافه کردند، خطر ابتلا به اگزما و حساسیت‌های غذایی از این قبیل را در کودک خود کاهش داده‌اند. لبنیات همچنین می‌تواند تحریک کننده بیماری روزاسه در بزرگسالان باشد.
بیش از ۵ درصد کودکان به شیر حساسیت دارند که باعث بروز علائم روی پوست مثل اگزما و مشکلاتی مثل کولیت روده، یبوست یا اسهال میشود. واکنش‌های احتمال دیگر عبارتند از:
- آنافیلاکسی یا بیش دفاعی
- خس خس سینه
- تنگی نفس
- اسهال خونی
علاوه بر کودکان، بزرگسالان هم ممکن است که حساسیت به شیر پیدا کنند. آنتی بیوتیک دادن به گاوهای شیرده نیز می‌تواند دلیلی برای آلرژی به شیر باشد.
خوردن شیر باعث شکستگی استخوان میشود
نوشیدن ۳ لیوان شیر یا بیشتر در طول روز می‌تواند خطر شکستگی استخوان در خانم‌ها را افزایش دهد. تحقیقات نشان داده است که این موضوع می‌تواند به دلیل قند موجود در شیر به نام «لاکتوز» یا «گالاکتوز» باشد. تحقیقات دیگری نشان داده است که شکستگی استخوان در افراد مسنی که مبتلا به پوکی استخوان هستند و در مناطقی زندگی می‌کنند که مصرف لبنیات، پروتئین حیوانی و کلسیوم زیاد است، آمار بسیار بالاتر دارد.
شیر می تواند موجب ابتلا به سرطان شود
کلسیم بالای شیر و غذاهای دیگر ممکن است خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهد و قند موجود در شیر نیز می‌تواند اندکی خطر ابتلا به سرطان تخمدان را در زنان افزایش دهد. شیر گاوهایی که به آنها هورمون رشد تزریق شده است دارای میزان زیادی مواد شیمیایی است که خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها را بالا می‌برد. تحقیقات و زمان بیشتری لازم است تا تاثیرات دراز مدت این هورمون‌ها و آنتی‌بیوتیک‌هایی که در شیر گاو وجود دارد را نشان دهد.
حساسیت به لاکتوز یا عدم تحمل لاکتوز
شیر گاو نسبت به شیر حیوانات دیگر میزان بیشتری لاکتوز دارد. حدود ۷۵ درصد جمعیت مردم دنیا به نوعی در هضم لاکتوز ناتوانی دارند. افرادی که دارای حساسیت به لاکتوز هستند می‌توانند فقط میزان کمی لبنیات به رژیم غذایی خود اضافه کنند و به ناچار از خواص شیر صرف نظر می‌کنند.
جایگزین برای شیر
شیر گیاهی جایگزین مناسبی برای کسانی که به لاکتوز حساسیت دارند و گیاه‌خواران است.
