اساساً رفلاکس اسید در نوزادان بسیار شایع است، و تقریبا ۲۰% از نوزادان متولد شده به یک نوعی از رفیلاکس مبتلا می شوند. و همچنین رفلاکس پنهان و آشکار می تواند هر دو همزمان برای نوزاد اتفاق بیافتد. هرچند معمولاً با رسیدن به سن یک و نیم سالگی رفلاکس معده در نوزادان برطرف می‌شود. در ادامه این مطلب به علائم و نشانه های رفلاکس پنهان و آشکار در نوزادان اشاره می کنیم و همچنین درمان داروئی رفلاکس پنهان در نوزادان را بیان می کنیم.
رفلاکس پنهان در نوزادان
در رفلاکس پنهان که به آن رفلاکس حنجره نیز گفته می شود، غذا و محتویات معده به پشت گلو و حنجره و همچنین مجاری بینی راه پیدا می کند. دلیل پنهان نامیدن این نوع از رفلاکس آن است که دارای علائم رفلاکس معده آشکار نیست. و در رفلاکس پنهان محتویات معده به جای آمدن به دهان و بیرون آمدن آن، دوباره به سمت معده برمیگردند. بنا به این دلیل ممکن است تشخیص رفلاکس پنهان کمی سخت باشد.
فرق رفلاکس پنهان با رفلاکس آشکار
در رفلاکس پنهان گلو و بینی و تارهای صوتی تحریک می شوند اما در رفلاکس آشکار مری دچار بروز مشکل می شود.
علائم رفلاکس پنهان نوزادان
- خس خس کردن سینه و نفس کشیدن همراه با صدا
- احساس گرفتگی در بینی
- عق زدن
- عفونت گوش
- بروز مشکل در شیردهی به نوزاد
- سرفه های مزمن
نشانه های رفلاکس آشکار معده نوزاد
نوزادانی که دچار رفلاکس معده به مری هستند ممکن است علائم مشخصی مانند:
- سکسکه
- استفراغ
- تف کردن
- نفخ معده
- تحریک‌پذیری
- گریه ناگهانی و امتناع از غذا خوردن از خود نشان می‌دهند.
در برخی موارد، این علائم ممکن است با کولیک یا سوءهاضمه اشتباه گرفته شوند و از این رو اغلب با یک پزشک متخصص اطفال مشورت می‌شود تا در صورتی که مداوم یا عودکننده باشد، دلیل آن مشخص شود.
شربت اندانسترون برای رفلاکس
شربت اندانسترون برای درمان حالت تهوع تجویز می شود. این شربت جز دسته آنتاگونیست گیرنده سروتونین است که با تاثیر گذاری بر آنتاگونیستی گیرنده های سروتونین در انتهای عصب واگ و گیرنده های مرکزی در مرکز استفراغ مانع رفلاکس معده می شود.
پزشک برای پیشگیری و درمان رفلاکس معده نوزادان شربت اندانسترون را به میزان ۸میلی گرم در دو نوبت در روز تجویز می کند.
درمان داروئی رفلاکس پنهان در نوزادان
رانیتیدین راهی بی‌خطر و موثر برای کاهش اسید معده، سوزش معده و درد مرتبط با آن در نوزاد است. اگر فرزند شما دچار بیماری رفلاکس معده به مری باشد و متخصص اطفال برای وی رانیتیدین تجویز کند، نیاز به اطلاعات خاصی است که شما در مورد دوز مصرفی، چگونگی مصرف دارو توسط نوزاد، عوارض جانبی و مزایای آن نیاز دارید.
مطلب پیشنهادی: ۸ نکته مهم درباره رفلاکس معده نوزادان | بعد از شیردهی کودک را نخوابانید!
چرا رانیتیدین تجویز می‌شود؟
رانیتیدین در نوزادان مبتلا به رفلاکس اسید، رفلاکس معده به مری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو با مهار کردن اسیدی که موجب سوزش پایین مری شده و منجر به درد و ناراحتی در کودکان مبتلا به رفلاکس اسید می‌گردد، عمل می‌کند. رانیتیدین همچنین گاهی اوقات در کودکان مبتلا به کهیر مزمن که یک راش پوستی آلرژیک است، استفاده می‌شود.
چرا نوزاد باید این دارو را مصرف کند؟
در رفلاکس اسید محتوای معده به طرف مری بالا می‌آید که دردناک بوده و می‌تواند به مری آسیب بزند. رانیتیدین میزان اسید موجود در معده را کاهش می‌دهد که منجر به کم شدن علائم رفلاکس اسید می‌گردد.
دوز مورد نیاز برای نوزادان
- قرص: ۱۵۰ میلی‌گرم، ۳۰۰ میلی گرم
- قرص‌های تجزیه شدنی: ۱۵۰ میلی‌گرم، ۳۰۰ میلی‌گرم
- داروی مایع
شربت رفلاکس معده نوزاد
نوع رانیتیدینی که می‌توانید به نوزاد خود بدهید به صورت شربت mg/mL ۱۵ می‌باشد. این دارو تنها از طریق نسخه قابل تهیه است. انواع بدون نسخه‌ی رانیتیدین موجود می‌باشند اما فقط توسط افراد بالای ۱۲ سال باید مصرف شود.
برای نوزادان کوچک‌تر از ۶ ماه، دوز معمول بصورت زیر است:
دوز mg/kg ۱ دو یا سه بار در روز (۱ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن برای هر دوز) – بنابراین یک نوزاد ۴ کیلوگرمی باید دورز ۴ میلی‌گرمی را دو یا سه بار در روز مصرف کند (اگر محلول ۷۵mg/ml یا ۱۵mg/ml داشته باشید، در این صورت ۴ میلی‌گرم حدود ۳/۰ میلی‌لیتر است).
اگر این دوزهای رانیتیدین برای نوزاد کافی نباشد، دوزهای بالاتر مورد استفاده قرار می‌گیرند –تا ۹ میلی‌گرم در کیلوگرم در روز (که به دو یا سه دوز تقسیم می‌شود). اگر هرگونه اختلال کلیوی وجود داشته باشد، دوز دارو باید ۵۰ درصد کاهش یابد.
زمان و تعداد مصرف رانیتیدین
رانیتیدین ممکن است یک، دو یا سه بار در روز مصرف شود. پزشک تعداد دفعات مصرف آن را به شما خواهد گفت:
- یک بار در روز: می‌تواند در صبح یا شب باشد.
- دو بار در روز: باید یک بار در صبح و یک بار در شب مصرف شود. در حالت ایدهآل، فواصل بین آنها ۱۰ تا ۱۲ ساعت می‌باشد برای مثال بین ۷ تا ۸ صبح و بین ۷ تا ۸ شب.
- سه بار در روز: باید یک بار در صبح، یک بار در اوایل بعد از ظهر و یک بار در شب مصرف شود. در حالت ایدهآل، فواصل آنها باید ۶ ساعت باشد، برای مثال ۸ صبح، ۲ ظهر و ۸ شب.
داروها در همان ساعت‌های روز قبل مصرف شوند تا تبدیل به روال روزانه شده و به خاطر سپردن آن نیز آسان گردد.
رانیتیدین باید ۳۰ تا ۶۰ دقیقه پیش از تغذیه به نوزاد داده شود. دوز آن بسته به وزن نوزاد می‌باشد. دوز شربت رانیتیدین را با قطره‌چکان دارو یا سرنگ دهانی اندازه‌گیری نمایید.
اشکال مختلف رانیتیدین
- قرص: باید با یک لیوان آب، شیر یا آب میوه قورت داده شود. نوازد نباید قرص را بجود.
- قرص‌های تجزیه شدنی: باید در ۱۰ میلی‌لیتر آب (دو قاشق داروخوری) حل شوند. به ملایمت این مخلوط را در مقدار کمی آب میوه (مانند سیب، پرتغال یا آناناس) یا پوره سیب یا ماست بهم بزنید. از شیر، آب گازدار یا سایر نوشیدنی‌های گازدار استفاده نکنید. کودک باید تمام مخلوط را به یک باره بنوشد.
- داروی مایع: میزان صحیح دارو را با استفاده از قاشق داروخوری یا سرنگ دهانی اندازه‌گیری کنید. می‌توانید این وسایل را از داروخانه تهیه نمایید. از قاشق چایخوری استفاده نکنید زیرا نمی‌توان با آنها میزان دقیق دارو را تعیین کرد.
اگر نوزاد مریض باشد (استفراغ کند) چه باید کرد؟
در صورتی که نوزاد در کمتر از ۳۰ دقیقه پس از مصرف یک دوز رانیتیدن ناخوش بود، مجدداً همان مقدار دوز را به او بدهید.
اگر نوزاد بیشتر از ۳۰ دقیقه پس از مصرف یک دوز رانیتیدین مریض بود، نیازی به دوز دیگری نمی‌باشد و باید تا زمان دوز معمول بعدی صبر کنید.
اگر کودک مجدداً مریض بود با متخصص، داروساز یا بیمارستان صحبت کنید. آنها با توجه به وضعیت فرزند شما و داروهای خاص مورد استفاده توصیه‌های لازم را به شما خواهند کرد.
در صورت دادن زیاد رانیتیدین به نوزاد چه کنیم؟
رانیتیدین معمولاً دارویی بی‌خطر است و احتمال ایجاد مشکل در صورت دادن اشتباهی دوز زیاد، کم است. اگر نگران هستید که ممکن است به نوزاد خود بیش از حد رانیتیدین داده باشید، با پزشک تماس بگیرید.
آیا دادن شربت رانیتیدین به نوزاد بی‌خطر است؟
بله بطور کلی بی‌خطر است. هرچند نوزدان تنها در صورتی که دچار رفلاکس معده یا رفلاکس گوارشی هستند نیاز به دارویی مانند رانیتیدین دارد. بیشتر نوزادان مبتلا به استفراغ یا بالا آوردن ساده که رفلاکس معده نیز نامیده می‌شود، اسیدی که موجب سوزش یا ناراحتی می‌شود را ندارند و بنابراین نیازی به رانیتیدین نیست. رانیتیدین یک داروی مهارکننده اسید است و نه داروی ضد استفراغ.
اگر کودک شما مشکل سوزش مری در اثر اسید را ندارد نیازی به مصرف رانیتیدین نمی‌باشد. در صورت عدم نیاز کودک به دارو بهتر است از آن اجتناب شود.
توصیه‌های کلی درباره دارو
سعی کنید دارو را هر روز در یک زمان به کودک خود بدهید تا زمان آن یادتان بماند.
این دارو را تنها به نوزاد خود بدهید. هیچوقت آن را به شخص دیگری حتی اگر به نظر همان شرایط را داشته باشد ندهید زیرا ممکن است مضر باشد.
اگر فکر می‌کنید که شخص دیگری ممکن است بطور تصادفی این دارو را مصرف کرده باشد بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.
مطمئن شوید که همیشه به اندازه کافی دارو دارید. حداقل دو هفته پیش از اتمام آن نسخه‌ی دیگری دریافت کنید.
مطمئن شوید که تاریخ انقضای دارویی که در خانه دارید نگذشته باشد. داروهای قدیمی را به داروخانه بدهید تا آنها را از بین ببرند.
عوارض جانبی رانتیدین
نوزادان به خوبی داروی رانیتیدین را تحمل می‌کنند و عوارض جانبی آن شایع نمی‌باشد. معمولاً عوارض جانبی آن عبارتند از اسهال، درد شکم و یبوست. اما عوارض جانبی نادرتری در صورت مصرف رانیتیدین توسط نوزادان وجود دارد. این عوارض شامل مشکلات التهاب کبد و کاهش سلول‌های خونی می‌باشد. برای آنهایی که بدلیل عوارض جانبی دارو نمی‌توانند از رانیتیدین استفاده کنند، روش‌های غیر دارویی دیگری وجود دارند که می‌توانند به عنوان جایگزین یا همراه با دارو مورد استفاده قرار گیرند.
محل نگهداری رانیتیدین
دارو را در یک قفسه و دور از گرما و نور مستقیم خورشید نگه دارید. نیازی به نگهداری آن در یخچال نمی‌باشد.
مطمئن شوید که کودکان دسترسی به دارو ندارند.
دارو را در محفظه‌ای که از ابتدا در آن است، نگه دارید.
منبع خبر : دکتر حمید شیخ الاسلامی
سلام مطلبتون خیلی مفید و کاربردی بود خیلی ممنوو
سلام میتونم به نوزاد ۴ ماهه رانیتیدین بدم