باقلا از آن دسته موادی است که دارای اکسیدان است، یعنی موادی که اکسیژن در آنها زیاد تولید میشود. کمبود آنزیم گلوکز ـ ۶ ـ فسفات دهیدروژناز (G6PD) یک وضعیت ارثی است که بیشتر در مردان بروز میکند و از مادر به پسر منتقل می شود و روی گلبولهای قرمز خونی که اکسیژن را از ریهها به بافتهای سراسر بدن حمل میکنند، اثر میگذارد.
کمبود این آنزیم باعث شکسته یا همولیز شدن ناگهانی گلبولهای قرمز میشود و در شرایطی رخ میدهد که شکسته شدن و تخریب گلبولهای قرمز سریعتر از جایگزین شدن آنها توسط بدن، رخ میدهد.
فاویسم پس از بلع یا بوییدن گرده، دانه یا میوه باقلا بروز می کند و تنها در افرادی دیده میشود که به طور ژنتیکی دارای کمبود این آنزیم هستند. کمبود آنزیم گلوکز ـ ۶ ـ فسفات دهیدروژناز باعث میشود برخی از ترکیبات باقلا، موادی را تولید کنند که موجب شکستن و تخریب سلولهای خونی شده و منجر به افزایش احتمال همولیز یا اکسید شدن گلبولهای قرمز گردد.
محققان در تلاش هستند تا با استفاده از مهندسی ژنتیک، عوامل ایجادکننده همولیز گلبولهای خونی را از باقلا حذف کنند. این روش در آینده، به خصوص در مناطقی که مستعد ابتلا به فاویسم هستند، بسیار حائز اهمیت است.
ژن مربوط به آنزیم G6PD روی کروموزوم X قرار گرفته است و در صورت بروز مشکل، فرد به فاویسم مبتلا میشود. همان طور که گفته شد، این بیماری بیشتر در پسرها شایع است، زیرا پسرها دارای یک کروموزوم X و دخترها دارای دو کروموزوم X هستند و این در حالی است که وجود تنها یک کروموزوم معیوب برای ابتلای پسران به این بیماری کافی است. ولی این دلیل نمیشود که دختران اصلا به این بیماری مبتلا نشوند.
عوامل همولیز گلبول های قرمز
خوردن باقلا و حتی بوییدن گرده باقلا میتواند باعث همولیز گلبولهای قرمز خونی و کمخونی ناگهانی شود.
پس از باقلا، عفونتهای باکتریایی و ویروسی از شایعترین علل همولیز گلبولها به شمار میروند. از عفونتهای معروف میتوان به ویروس هپاتیت، التهاب ریه و باسیل حصبه اشاره کرد.
لیست فارسی داروهای ممنوعه فاویسم
برخی داروها نیز در بروز فاویسم نقش دارند که در این خصوص باید با پزشک مشورت کنید. ولی از معروفترین این داروها، میتوان داروهای ضدمالاریا و برخی داروهای مسکن از قبیل آسپیرین هستند.
- داروهای ضد مالاریا: پریماکین – کلروکین . سایر داروهای ضد مالاریا با دوز بالا
- سولفونامیدها: مافناید – کوتریموکسازول – سولفاستامید – سولفاپریدین – نفتالین
- بعضی انواع مسکن ها: آسپرین – فنازوپریدین
- بعضی از انواع آنتی بیوتیک : نالیدیکسیک اسید – نیتروفورانتوئین – داپسون – فورازولیدون – کلرامفنیکل – سیپروفلوکساسین – نیتروفورازون
- متفرقه: گلی بن کلامید – دیمرکاپرول – دوکسوروبیسین – پروبنسید – منادیول سدیم سولفات(ویتامین کا ۴) – منادیون(ویتامین کا۳) – پاراآمینو سالیسیلیک اسید –مپاکرین
داروهای کم اثر در فاویسم
- آسکوربیک اسید
- کلشی سین
- دوپامین
- ایزونیازید
- ویتامین k1
- استامینوفن
- پروکائین آمید
- پریمتامین
- کینیدین
- کینین
- استرپتومایسین
- سولفادیازین
- تری هگزی فنیدیل
- تری متوپریم
- پاراآمینوبنزوئیک اسید (پابا)
- آنتازولین
سایر داروهای منع مصرف فاویسم
- استیل فنیل هیدرازین
- آلدسولفون
- گلکوسولفون
- ایزوبوتیل نیتریت
- نیریدازول
- استیبوفن
- سولفاسیتین
- تیازوسولفون
- تری نیتروتولوئن
- تری پنلامین
- پاماکوئین
- تیازول سولفون
- متیلن بلو
- آمینوفنازون
- آرسین
- پروگوانیل
- سولفاگوانیدین
- تیاپروفنیک اسید
- تولونیوم کلراید
فاویسم درمان ندارد
به دلیل نقص ژنتیکی که در فاویسم وجود دارد، تا کنون هیچ درمانی برای آن پیدا نشده است.
بهترین درمان برای فاویسم، پیشگیری از بروز علائم آن و عدم مصرف و مواجهه با مواد همولیزکننده گلبولهای قرمز خونی است.
شما به عنوان یک فرد مبتلا به فاویسم باید از خوردن غذاهای حاوی باقلا اجتناب کنید و از قرار گرفتن در معرض گردههای باقلا نیز خودداری نمایید.
همچنین داروهای نام برده شده در بالا را مصرف نکنید و همیشه در هنگام مراجعه به پزشک، وی را از وضعیت بیماری خود مطلع کنید.
در مواردی که همولیز حاد خون در شما رخ میدهد، باید سریعا تحت تزریق خون قرار گرفته و در موارد نارسایی حاد کلیوی، به تجویز پزشک تحت دیالیز قرار بگیرید.
در برخی موارد هم به دلیل نابودی سلولهای خونی، میتوان طحال را از بدن خارج کرد. در ضمن در مواقع کم خونی میتوانید از مکملهای اسید فولیک ، ویتامین E و مکملهای آهن استفاده کنید که به بهبودی وضعیت شما کمک زیادی میکند.
فراموش نکنید گاهی به دلیل کاهش اکسیژن، باید تحت اکسیژندرمانی قرار بگیرید. همچنین در صورتی که دچار کم خونی ناشی از فاویسم شدهاید، باید استراحت کنید و کاملا تحت مراقبت باشید و برای جلوگیری از نارسایی کلیوی مایعات وریدی به شما تزریق شود.
در این میان واکسیناسیون علیه عوامل بیماریزای عفونی از قبیل هپاتیت A و B میتواند از بروز حملات ناشی از عفونت جلوگیری کند.
اگر جزو افرادی هستید که سابقه ابتلا به فاویسم در خانواده شما وجود دارد، بهتر است پیش از وقوع علائم، آن را شناسایی کنید تا بتوانید مانع از بروز آنها شوید.
هرگز در محیط اطراف افراد مبتلا به فاویسم، از حشرهکشها و نفتالین استفاده نکنید.
قطره استامینوفن برای نوزاد فاویسم
براي آرام کردن درد يا پايين آوردن تب كودك،از آسپرين استفاده نکنید. از استامينوفن، فقط با مشورت پزشک استفاده کنید.
مادران شیردهی که فرزندان مبتلا به فاویسم دارند، باید از خوردن باقلا، آسپیرین و هر نوع مادهای که باعث بروز علائم بیماری میشود، اجتناب کنند، زیرا این مواد از طریق شیر به کودک منتقل میشوند.
حملات کمخونی ناشی از فاویسم در کودکان و نوزادان بسیار خطرناک بوده و ممکن است کودک دچار آسیب مغزی شود و حتی جان خود را از دست دهد.
در واقع کودکان مبتلا به فاویسم نسبت به سایر کودکان، یک و نیم برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به زردی هستند.
استفاده از ویتامینهای C و K و داروی دیفن هیدرامین هم میتواند آغازگر علائم باشد.
كودك مبتلا به فاويسم نميتواند و نبايد خون خود را اهدا كند.
کم خونی، اصلیترین علامت فاویسم
مهمترین و بارزترین نشانههایی که در بیماری فاویسم به چشم میخورد، کم خونی است که در اثر شکستن گلبولهای قرمز خونی ایجاد میشود و به طور ناگهانی بروز میکند، ولی اکثر افراد مبتلا به فاویسم علامت خاصی از این بیماری ندارند.
علائم فاویسم
- پوست زرد رنگ
- ادرار تیره رنگ
- چشم های سفید یا زرد رنگ
- احساس خستگی
- کم آوردن نفس
البته شدت و علائم این بیماری در افراد، مختلف است. این علائم معمولا به طور ناگهانی یا ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از خوردن ماده اکسیدان بروز میکنند. اگر دچار نوع مزمن و شدید کمبود آنزیم G6PD هستید، علاوه بر علائم بالا ممکن است دچار سنگ کیسه صفرا ، بزرگی طحال، نارسایی کلیه، گلبولهای ناقص سفید خونی و آب مروارید هم بشوید.
کمبود ژن G6PD را میتوان با یک آزمایش خون ، از طریق اندازه گیری فعالیت این آنزیم یا از طریق اندازه گیری مقدار بیلی روبین تشخیص داد که معمولا این آزمایشها، هزینههای گزافی را برای افراد در پی خواهد داشت.
واقعا عالی بود.بسیار توضیحات دقیقی بود وخیلی ممنونم از آگاهی بخشیتون..البته شنیده میشه داروهایی مثل ترامادول وشاید متادون که ببیشتر معتادها استفاده میکنن هم بسیار خطرناکه و میتونه مرگ رو به دنبال داشته باشه
نه ترامادول برای فاویسم ضرر نداره
سلام شربت سفالکسین برای بچه فاویسمی ضرر داره
عالیی بود..جامع و کامل ..ممنون.
سلام میخواستم بدونم ایبوپروفن دیکلوفناک سدیم برای فاویسم خطری نداره؟
اگر یه فاویسمی باقلا بخوره میمیره ؟ :||
خیر نمیمیره البته به میزان دوز مصرفی هم هست
لستفاده از پمادGentexبرای فاویسمی ها ضرر داره؟
میخواستم بدونم فاراموکس بی دی برای فاویسم ضرر نداره
آمپول پنی سلین برای فاویسمی ها ضرر داره؟؟
سلام میخواستم بدونم شربت انجیر فیژان واسه نوزاد Rفاویسمی ضرر داره
نه نداره
سلام خسته نباشید بچم نیمه باقلایی هست .ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام وقت بخير
قرص تلفست براي فاويسم ضرر داره؟
ممنون
سلام و خسته نباشید
بنده سال۶۰باقلایی شدم کل خون بدنم رو تعویض کردند الان بعد از ۳۷سال بعضی وقتا یه کم میخورم که بعد از خوردن یه کم بیحال و کسل میشم و سردرد دارم
میخواستم بدونم مشکل خاصی نیست یا اصلا مصرف نکنم
با تشکر
اسکل خب نخور
سلام من فاویسم دارم می خوواستم بدونم میتونم از مکمل بدنسازی استفاده کنم
سلام داروی لاکتوفم برای فاویسمی ها ضرری نداره
سلام جواب ندادین ژلوفن برا فاویسم بده
سلام ایبوپروفن و ژلوفن از داروهای ممنوعه فاویسم هستند.
سلام
دختر من ۴ ماهش است و س ما خورده میتونم موقعی که تب شدید داره از شیاف استفاده کنم و وقتی تب خفیف داره میتونم از شربت استامینوفن استفاده کنم.
لطفاً پاسخ دهید خیلی نگرانم
سلام
برای کودک فاویسمی شربت سرماخوردگی ( کلرفنیرامین مالئات، سودوافدرین هیدروکلراید) مضر است یا نه ؟
ممنونم
سلام وقت بخیر
من دوتا پسرم فاویسم دارن تب که میکنن پزشکا تجویز برون رو به استامینوفن ترجیح میدن
شما گفتید که بروفن و نوافن هم ممنوعه هستن
بالا استامینوفن هم تو لیست بود
من تب برم چی باید بدم حالا؟
یپودری بنام پیدرولاکس و شربط فیژان برایه فابیسم ضرر نداره من یادم رفت از دکتر بپرسم
سلام شربت مترونیدازول وشربت دمیترون۴ برای فاویسمی ضرر داره . باتشکر
سلام شربت سفالکسین ۲۵۰برای بچه فاویسمی مضر است
سلام آیا قرص تاخیری برای فاویسم ضرر داره ؟
با سلام. مصرف دو عدد قرص جوشان ویتامین C برای بیماران فاویسم مشکل دارد؟
مصرف مولتی ویتامین مینرال چه طور؟
ایا قطره پدی لاکت برای نوزادان مبتلا به فاویسم قابل استفاده است
مگافن ضرر نداره برا فاویسم
سلام. آیا لیدوکایین در این بیماران منع مصرف دارد؟ اگر دارد از چه داروی جایگزینی میشه استفاده کرد؟ ممنونم