معمولا هر وقت اشخاص به مراحل عمیق خواب فرو می‌روند، خواب‌گردی رخ می‌دهد. شخص خواب‌گرد در طی این عمل قادر به پاسخ‌گویی نیست و از خواب‌گردیِ خود هم چیزی به یاد نمی‌آورد. در برخی موارد، خواب‌گردی با صحبت‌های نامفهوم همراه است.
خواب‌گردی بیشتر در کودکان رایج است، اما می‌تواند تا بزرگسالی هم ادامه داشته باشد.
علائم خواب‌گردی
دفعات خواب‌گردی می‌تواند از قدم زدن آرام در اتاق خواب تا دویدن مضطربانه یا "تلاش برای فرار" متغیر باشد. معمولا هنگامی که شخص به آرامی در اطراف اتاق پرسه می‌زند، چشم‌هایش کاملا باز بوده و ظاهری خیره و بی‌روح دارد. هنگام پرسیدن سؤال، پاسخ‌ها کند هستند یا اصلا پاسخی وجود ندارد. اگر شخص بدون بیدار شدن به رختخواب بازگردد، معمولا چیزی از خواب‌گردیِ خود به یاد نمی‌آورد.
در کودکانی که کمی سن بیشتری دارند، در پایان هر خواب‌گردی، راحت‌تر بیدار شده و اغلب از رفتار خود متعجب می‌شوند (مخصوصا وقتی که در وضعیت نامناسبی باشند).
دلایل خواب‌گردی
در ایجاد ناهنجاری خواب‌گردی ممکن است چندین عامل مختلف دخیل باشند. این عوامل می‌تواند ژنتیک (صفاتی که در خانواده وجود دارد)، محیط و شرایط پزشکی باشند.
خواب‌گردی با دیگر ناهنجاری‌های خواب، تنها یا با دیگران خوابیدن، ترس از تاریکی یا طغیان خشم همراه نیست.
ژنتیک
خواب‌گردی بیشتر در دوقلوهای همسان رخ می‌دهد و اگر فامیل درجه یک نیز سابقه خواب‌گردی داشته باشد این احتمال ۱۰ برابر بیشتر است. بنابراین، تصور بر این است که این ناهنجاری می‌تواند موروثی باشد.
عوامل محیطی
عوامل مشخصی ممکن است موجب بروز خواب‌گردی در اشخاص شود؛ مانند:
بی‌خوابی یا کم‌خوابی
برنامه خواب نامنظم
استرس
افراط در مصرف الکل یا مسمومیت با الکل
مصرف داروهایی مانند آرام‌بخش/خواب‌آور (داروهایی که برای آرامش یا خواب تجویز می‌شوند)، داروهای نورولپتیک (داروهایی که برای درمان روان‌پریشی استفاده می‌شوند)، محرک‌ها (داروهایی که منجر به افزایش فعالیت می‌شوند) و آنتی‌هیستامین‌ها (داروهایی که برای درمان علائم حساسیت به کار می‌روند)
شرایط پزشکی
شرایط یا وضعیت‌های پزشکی که با خواب‌گردی در ارتباط هستند عبارت‌اند از:
آریتمی (ضربان نامنظم و غیرعادی قلب)
تب
ریفلاکس معده به مری (برگشت غذا و مایعات از معده به لوله‌های مواد غذایی یا مری)
آسم شبانه
تشنج شبانه
آپنه انسدادی خواب (وضعیتی که هنگام خواب تنفس به طور موقت قطع می‌شود)
اختلالات روانی، مثلا اختلال استرسِ پس از سانحه، حملات وحشت، حالات گسستگی مانند ناهنجاری چندشخصیتی
