دلایل زایمان زودرس چیست؟ زایمان زودرس به معنی تولد نوزاد قبل از ۳۷ هفته از دوران بارداری می باشد. عوامل زیادی وجود دارند که ممکن است با یکدیگر ترکیب شده و باعث تولد زودهنگام نوزاد شوند و همواره امکان تعیین دلیل بروز این وضعیت وجود ندارد.
دلایل مختلف زایمان زودرس
دلایل زایمان زودرس را می توان به سه دسته اساسی تقسیم کرد: وقتی زایمان در حالت عادی روی می دهد، وقتی کیسه آب مادر پاره می شود و وقتی دکتر تصمیم می گیرد که تولد نوزاد قبل از زمان مقرر از نظر پزشکی ضروری است. دو دسته اول مشابه بوده و می توانند با یکدیگر ترکیب شده و تولد زودهنگام بی اختیار (خودبخودی) نامیده شوند. در ادامه نگاه دقیق تری به این دسته بندی ها می اندازیم.
تولد زودهنگام بی اختیار
مهم نیست این اتفاق چه زمانی روی دهد، زایمان امری پیچیده بوده و معمولاً یک سری رویدادهای غیرقابل پیش بینی روی می دهند. در تولد زودهنگام بی اختیار، زایمان زودتر شروع شده و پزشکان نمی توانند روند آن را متوقف کنند. زایمان های زودهنگام بی اختیار حدود دو سوم تمامی تولدهای زودهنگام را تشکیل می دهند.
در تولید زودهنگام بی اختیار، زامیان ممکن است با انقباضات خاص زایمانی یا با پاره شدن کیسه آب مادر شروع شود. اگر کیسه آب مادر قبل از ۳۷ هفته پاره شود، این وضعیت اصطلاحاً پارگی زودهنگام غشاء یا PPROM نامیده می شود.
متاسفانه پزشکان معمولاً نمی توانند دقیقاً بگویند که چه چیزی باعث زایمان زودهنگام یا PPROM شده است. معمولاً خطرات مختلفی وجود دارند. پزشکان می دانند که خطرات زیر به میزان زیادی شانس PPROM یا زایمان زودرس را در مادران افزایش می دهند:
عفونت
بعضی انواع عفونت در بسیاری از انواع تولد زودهنگام بی اختیار وجود دارند. هر نوع التهاب سیستمی یا عفونت شامل عفونت های دهانی (مانند بیماری های لثه)، واژن، رحم و کلیه ها می تواند باعث شود مادر زودتر از موعد زایمان کند.
مشکلات دهانه رحم
ضعف یا کوتاه بودن دهانه رحم می تواند شانس زایمان زودهنگام را بویژه اگر مادر علائم زایمان را نیز داشته باشد، افزایش دهد.
سیگار کشیدن
هر نوع مصرف تنباکو خطر PPROM و زایمان زودهنگام را در مادران افزایش می دهد. نیکوتین باعث می شود رگهای خونی در اطراف رخم منقبض و تنگ شده و مانع رسیدن موادغذایی و اکسیژن به جنین شود. این امر می تواند احتمال زایمان زودهنگام را بالا ببرد.
استرس
استرس مزمن و شدید فیزیولوژیکی می تواند باعث شروع شدن زودهنگام روند زایمان شود. فاصله زمانی کم بین بارداری ها: خطر زایمان زودرس در زنانی که فاصله بین دو بارداری آنها کمتر از شش ماه باشد، دو برابر بیشتر است.
داشتن دوقلو، سه قلو و بیشتر
داشتن بیش از یک جنین در رحم باعث می شود رحم بیش از حد کشیده شود و این می تواند باعث شروع زودهنگام روند زایمان شود. هرچه تعداد جنین ها بیشتر باشد، خطر زایمان زودرس بیشتر خواهد شد.
ژنتیک
خطر زایمان زودرس اگر مادر یا خواهر شما دچار این مشکل شده باشند یا خودتان قبلاً این مشکل را تجربه کرده باشید، بیشتر خواهد شد. پزشکان دلیل این امر را به طور دقیق نمی دانند اما زنان سیاه پوست نیز شانس بیشتری برای وقوع زایمان زودرس دارند.
روشهای زیادی وجود دارند که پزشکان تلاش می کنند با کمک آنها مانند زایمان زودرس در مادران با خطر بالا شوند. اگر شما خطر بالایی برای این مشکل دارید، تحت نظر پزشک قرار خواهید گرفت و ممکن است لازم باشد توسط متخصصی که در این زمینه تجربه و مهارت دارد نیز معاینه شوید.
زایمان زودرس از نظر پزشکی
برای بسیاری از زنان، بارداری تنها مشکلات خفیفی ایجاد می کند. اما در بعضی زنان، بارداری باعث بروز مشکلات حاد سلامتی می شود که ممکن است حتی زندگی مادر و جنین را تحت تاثیر قرار دهند. در این موارد، پزشکان ممکن است تصمیم بگیرند تا زامیان زودتر انجام شود حتی اگر مادر در وضعیت زایمان قرار نداشته باشد. بعضی از اصلی ترین دلایلی که چرا ممکن است در این حالت یک نوزاد زودتر متولد شود، عبارتند از:
پره اکلامسی
پره اکلامسی وضعیتی خطرآفرین است که باعث افزایش فشار خون و وجود پروتئین در ادرار می شود. در موارد شدید، این وضعیت می تواند باعث بروز تشنج یا حتی مرگ شود. داروها می توانند به این وضعیت کمک کنند اما بدنیا آوردن نوزاد تنها راه درمان اساسی برای این وضعیت محسوب می شود.
رشد ضعیف جنین
دلایلی مختلفی ممکن است باعث شوند که جنین در داخل رحم مادر به خوبی رشد نکند. مشکلات مربوط به جفت، بعضی عفونت ها، دوقلوزایی یا مشکلات ژنتیکی در جنین همگی می توانند باعث ایجاد محدودیت رشد درون رحمی (IUGR) شوند.
پارگی جفت
در بعضی بارداری ها، جفت قبل از زمان تولد، جفت شروع به جدا شدن از رحم می کند. این وضعیت که پارگی جفت نام دارد، می تواند باعث از دادن حجم زیادی از خون توسط مادر و جنین شده و کشنده باشد. زایمان فوری در این شرایط ضروری می باشد.
پریشانی جنین
گاهی اوقات در طول دوران بارداری جنین به دلایلی که کاملاً شناخته شده نیست، دچار پریشانی می شود. مشکلات مربوط به جفت، مشکلات مربوط به جریان خون و بیماری کبدی مادر بعضی از دلایل بروز این وضعیت هستند.
بعضی از تولدهای زودهنگام از نظر پزشکی زایمان های اورژانسی هستند که در آن تصمیم گیری درباره زایمان بایستی به سرعت انجام شود. سایر موارد ممکن است به دلایل مزمن تر روی دهند که در آنها پزشکان مادر و جنین را در یک بازه زمانی تحت نظر دارند و می توانند درباره بهترین زمان برای به دنیا آمدن نوزاد تصمیم گیری کنند.
نکته مهم
با رعایت توصیه های پزشک تان و همکاری با وی به عنوان کسی که شما را از نزدیک زیر نظر دارد، مطمئن خواهید بود که بهترین وضعیت را برای خودتان و نوزادتان ایجاد فراهم می آورید.
