اگرچه ورم دوران بارداری معمولا بی ضرر است، اما در صورتی که کنترل نشود، می تواند بر کیفیت زندگی مادر و حتی جنین تاثیر بگذارد.
دوران بارداری برای هر مادری زمانی فوق العاده و منحصر به فرد است و علایم و نشانه های بارداری از فردی به فرد دیگر متفاوت می باشد. اما معمولا یک سری علایم شایع وجود دارد که تقریبا در اکثر زنان باردار رخ می دهد.
یکی از این علایم، ورم دوران بارداری می باشد که به آن ادم گفته می شود. ورم این دوران غیرعادی نیست، اما اگر کنترل نشود، ممکن است مادر را به دردسر بیندازد.
به عبارت دیگر اگرچه ورم دوران بارداری معمولا بی ضرر می باشد، اما در صورتی که کنترل نشود می تواند بر کیفیت زندگی مادر و حتی سلامتی جنین تاثیر بگذارد.
ورم بارداری بیشتر در پاها دیده می شود و علت شایع آن، تجمع و احتباس مایعات بدن در اندام های تحتانی مثل پا می باشد.
ورم حاملگی می تواند در هر زمانی از دوران بارداری شروع شود، اما معمولا از ماه پنجم بارداری به بعد شایع می باشد.
ورم دوران بارداری، مختصر و یکنواخت می باشد. در این دوران، حجم مایعات بدن مادر برای تغذیه بهتر جنین بالا می رود. بنابراین قسمتی از این مایعات در مناطق انتهایی بدن و یا در عضلات و مفاصل تجمع پیدا کرده و ورم حاملگی را ایجاد می کنند.
مادران باردار باید در سه ماهه آخر بارداری، از کفش های مناسب و طبی و راحت استفاده کنند و از پوشیدن کفش های پاشنه بلند جدا خودداری نمایند.
راهکارهای مقابله با ورم دوران حاملگی
۱- یکی از مهم ترین راهکارها، کاهش مصرف نمک می باشد. یکی دیگر، کاهش مصرف کافئین (مثل قهوه) می باشد. کاهش مصرف غذاهای شور و پر ادویه، نوشابه های گازدار، قهوه، موادغذایی آماده و فست فودها می تواند راه مناسبی برای غلبه بر ورم دوران حاملگی باشد.
۲- افزایش مصرف منابع غذایی حاوی پتاسیم می تواند منجر به کاهش ورم دوران حاملگی شود. موز، پرتقال، سیب زمینی، اسفناج و گوجه فرنگی پتاسیم زیادی دارند.این گونه موادغذایی علاوه بر کاهش ورم دوران حاملگی، از گرفتگی عضلات پا و درد ناشی از آن جلوگیری می کنند.
۳- استراحت کردن در طول دوران بارداری نیز یکی از راه های مقابله با ورم می باشد. به استراحت کردن و خواب کافی در این دوران باید بیشتر از سایر اوقات اهمیت داد.
۴- مادران عزیز باید توجه داشته باشند که هنگام استراحت باید پاهای خود را کمی بالاتر از سطح بدن قرار دهند، مثلا روی یک بالش.
۵- مادران باردار باید در سه ماهه آخر بارداری، از کفش های مناسب و طبی و راحت استفاده کنند و از پوشیدن کفش های پاشنه بلند جددا خودداری نمایند.
۶- از پوشیدن جوراب با کش سفت خودداری کنند، زیرا کش سفت جوراب روی ساق پا خطوطی را ایجاد می کند که درد دارند.
۷- برای جلوگیری از ورم دوران حاملگی، مصرف آب را افزایش دهید. آب کافی می تواند نمک و کافئین را جذب و از بدن دفع کند.
۸- در معرض هوای گرم قرار نگیرید.
۹- هنگام نشستن پاها را روی هم نیندازید.
۱۰- ورزش کردن به مادرانی که از ورم حاملگی رنج می برند، توصیه می شود و باید تحت نظر پزشک باشد. معمولا ورزش هایی مثل شنا کردن در آب خنک می تواند به کاهش ورم پا کمک کند. همچنین حمام آب سرد نیز مفید می باشد (البته در صورتی که قادر به تحمل آب سرد باشید).
اگر همراه با ورم حاملگی دچار سردردهای بدی شدید، حتما با پزشک خود در میان بگذارید، زیرا می تواند نشانه هایی از افزایش خطرناک فشار خون در دوران حاملگی باشد
۱۱- استفاده از کمپرس آب سرد روی نقاطی از بدن که ورم کرده اند، مفید می باشد.
۱۲- از پوشیدن پوشاک تنگ مثل شلوار، بلوز، جوراب و کفش تنگ در دوران حاملگی بپرهیزید. پوشیدن لباس تنگ منجر به افزایش ورم در اندام ها می شود. در دوران حاملگی باید از لباس های نخی و گشاد و راحت استفاده کرد.
۱۳- به پهلوی چپ خود بخوابید. این کار سبب بهبود گردش خون در بدن می شود.
۱۴- برخی محققان ورزش هایی مانند یوگا را برای بهبود و کاهش ورم دوران حاملگی توصیه می کنند.
هشدار :
۱- مادران عزیز باید توجه داشته باشند که به محض مشاهده ورم شدید و ناگهانی در مناطقی مانند دست، صورت و مچ پا (و یا هر جای دیگری از بدن) سریعا به پزشک متخصص خود مراجعه کنند تا او مراقبت های لازم را در این خصوص اعمال نماید. ورم دوران بارداری اگر با نوسانات فشار خون همراه شود، به عنوان پدیده ای خطرناک در حاملگی تلقی می شود و فرد باید سریعا تحت مراقبت پزشکی قرار بگیرد، زیرا امکان خطر برای مادر و جنین وجود دارد.
۲- مادران باید بدانند که ورم بدن در آب و هوای مرطوب افزایش می یابد. همچنین اگر یک روز فعالیت بدنی زیادی داشته باشید، ممکن است بیشتر دچار ورم شوید. ایستادن زیاد و طولانی مدت نیز منجر به افزایش ورم در این دوران می شود.
۳- اگر همراه با ورم حاملگی دچار سردردهای بدی شدید، حتما با پزشک خود در میان بگذارید، زیرا می تواند نشانه هایی از افزایش خطرناک فشار خون در دوران حاملگی باشد.
