گردش خون ضعیف عمدتاً افراد میانسال و مسن به ویژه کسانی که مبتلا به بیماری‌های مانند فشار خون بالا ، دیابت و تصلب شرایین هستند را هدف قرار می‌دهد. گردش خون ضعیف باعث صدمه دیدن جدی پاها ، قلب ، مغز و غیره می‌شود. گردش خون ضعیف دقیقاً چیست؟ چرا به آن قاتل خاموش گفته می‌شود و علایم مختلف آن چیست؟
همه‌ی ما می‌دانیم که خون از طریق شبکه‌ای از رگ‌ها در سرتاسر بدن جریان دارد. همچنین می‌دانیم که قلب به عنوان یک اندام پمپاژ کننده عمل می‌کند و مسئول پمپاژ خون به داخل رگ‌ها می‌باشد. گردش خون ضعیف چیزی نیست جزء محدود شدن جریان خون به مناطق خاصی از بدن. به خون اجازه داده نمی‌شود آنگونه که باید جریان یابد و اندام‌های مختلف نمی‌توانند به مقدار کافی اکسیژن و مواد مغذی دریافت کنند که این کار منجر به ایجاد مشکلات متعدد می‌شود.
علایم گردش خون ضعیف
علایم گردش خون ضعیف شب هنگام عود نمی‌کند بلکه در طول زمانی طولانی به وجود می‌آید. به همین خاطر است که قاتل خاموش نامیده می‌شود. اغلب علایم گردش خون ضعیف تا زمانی که بیماری شدت یابد نادیده گرفته می‌شود.
سرد بودن دست‌ها و پاها
وجود مشکل در گردش خون می‌تواند باعث سرد بودن دست‌ها و پاها شود. این بدین خاطر است که خون هنگام جریان یافتن میان رگ‌ها دمای بدن را تنظیم می‌کند. هنگام پایین بودن سرعت جریان خون، حفظ دما نامساعد است که منجر به سرد بودن اندام‌ها می‌شود. برخی اوقات، دمای اندام‌ها ممکن است بالا برود که باز هم به خاطر گردش خون ضعیف می‌باشد.
تورم پاها
گردش خون ضعیف در کلیه‌ها باعث ایجاد تداخل در کارکرد صحیح کلیه‌ها شده و منجر به متورم شدن اندام‌ها می‌شود. علاوه بر این، ضخیم شدن رگ‌های کلیوی توسط رسوبات جربی نیز می‌تواند به گردش خون ضعیف در کلیه‌ها منجر شود که می‌تواند باعث تورم پاها شود. گردش خون ضعیف باعث می‌شود خون در پاها جمع شده و در نتیجه باعث ایجاد تورم شود. ایستادن یا نشستن برای مدت زمان طولانی می‌تواند باعث ایجاد تورم شود.
خستگی
خونی که به قسمت‌های مختلف بدن پمپاژ می‌شود حامل اکسیژن و مواد مغذی است. به خاطر گردش خون ضعیف، اکسیژن و مواد مغذی کمتری به ماهیچه‌ها می‌رسد که باعث ایجاد خستگی ماهیچه می‌شود. پا درد و گرفتگی عضلات نیز ایجاد می‌شود. بنابراین، افراد با گردش خون ضعیف احساس بی‌حالی می‌کنند و توانایی لازم برای انجام کاراهای روزانه‌ی خود را ندارند. تنگی نفس نیز بعد از انجام فعالیت‌های فیزیکی ایجاد می‌شود.
یرقان ازرق
یرقان ازرق بیماری است که به خاطر عدم وجود اکسیژن کافی در جریان خون رنگ پوست متمایل به آبی تغییر پیدا می‌کند. در یرقان ازرق محیطی رنگ اندام‌ها به آبی تغییر پیدا می‌کند. خونی که به اندام‌ها می‌رسد فاقد اکسیژن کافی است و به همین دلیل رنگ پوست آبی به نظر می‌رسد. یرقان ازرق همچنین می‌تواند نشانگر بیماری‌های قلبی مادرزادی در کودکان باشد.
عفونت‌هایی که به کندی بهبود می‌یابد
عدم وجود جریان خون کافی در بدن می‌تواند مانع بهبود زخم‌ها شود. هنگامی که قسمتی از بدن زخم می‌شود، سیستم ایمنی بدن مقدار جریان خون را در محل جراحت افزایش می‌دهد تا به فرآیند بهبودی سرعت ببخشد. ولی به خاطر گردش خون ضعیف خون کافی به محل آسیب نمی‌رسد و به موجب آن از سرعت بهبودی کاسته می‌شود. به خاطر گردش خون ضعیف ممکن است پاها تاول بزند که مدت زمان زیادی طول می‌کشد تا بهبود یابد.
یبوست
بدن برای کارکرد عادی به جریان نامحدود خون نیاز دارد. هنگامی که بدن با گردش خون ضعیف روبرو می‌شود از سرعت عمل همه سیستم‌های بدن از جمله دستگاه گوارش کاسته می‌شود. یک دستگاه گوارش تنبل قادر به هضم مناسب غذا نیست و باعث می‌شود سرعت حرکت روده کم شود. این منجر به یبوست و دیگر ناراحتی‌های معدی روده‌ای می‌شود.
عدم اشتها
گردش ضعیف خون در کبد می‌تواند باعث از دست دادن اشتها شود. از آنجایی که شخص ضرورتی برای خوردن احساس نمی‌کند، در طی یک دوره‌ی زمانی شروع به از دست دادن وزن می‌کند.
فشار خون بالا
هنگامی که دیوارهی رگ‌ها با چربی انباشته می‌شود، فضا برای جریان یافتن خون کاهش می‌یابد که باعث می‌شود به دیوارهی رگ‌ها فشار بیشتری برای پمپاژ همان مقدار خون وارد شود. این به نوبه‌ی خود فشار خون را افزایش می‌دهد. افزایش فشار خون همچنین می‌تواند به گردش ضعیف خون در کلیه‌ها نسبت داده شود. تپش قلب ، درد در قفسه‌ی سینه ، کلسترول بالا و ضربان قلب نامنظم علایم دیگری است که از گردش خون ضعیف ناشی می‌شود.
بی‌حسی اندام‌ها
بی‌حسی معمولاً بعد از ایستادن یا نشستن طولانی مدت احساس می‌شود. گردش خون ضعیف می‌تواند باعث شود عضلات اندام‌ها به خواب برود. بی‌حسی و احساس سوزن سوزن شدن ممکن است نشانگر وجود رسوبات چربی در دیوارهی رگ‌ها باشد که مانع حرکت جریان خون می‌شود. دیواره‌هی ضخیم شده از جریان یافتن خون به اندام‌ها جلوگیری می‌کند و باعث ایجاد بی‌حسی می‌شود. این خطرناک است زیرا می‌تواند علامت زودهنگام وجود بیماری قلبی باشد.
واریس
گردش خون ضعیف همچنین باعث ایجاد رگ‌های واریسی می‌شود. درد ، خارش و تحریک‌پذیری برخی از علایم مرتبط با واریس می‌باشد. اگر چه واریس می‌تواند در هر قسمت از بدن اتفاق بیافتد ولی معمولاً در پا دیده می‌شود. در این بیماری دریچه‌های موجود در رگ‌ها موفق به جلوگیری از جریان خون برگشتی به رگ‌ها نمی‌شود. این منجر به جمع شدن خون در رگ‌های پا شده و به موجب آن تورم و درد شدید ایجاد می‌شود. پوشیدن جوراب مخصوص به افزایش جریان خون و کاهش رگ‌های واریسی کمک خواهد کرد.
سردرد ، سرگیجه و از دست دادن حافظه
گردش خون ضعیف در مغز باعث ایجاد سردرد و سرگیجه می‌شود. عدم تأمین اکسیژن کافی ممکن است منجر به عدم تمرکز و حتی از دست دادن حافظه شود. در کنار از دست دادن حافظه ، عدم وجود مواد مغذی و اکسیژن کافی در مغز توانایی‌های شناختی را تحت تأثیر قرار می دهد.
شکنندگی ناخن‌ها ، ریزش مو ، خشکی پوست
خون مسئول انتقال اکسیژن و مواد مغذی دیگر به قسمت‌های دیگر بدن است. هنگامی که خون کمی به پوست ، موها و ناخن‌ها می‌رسد، مواد مغذی کمتری نیز به آنها می‌رسد. بدین خاطر ناخن‌ها ، موها و پوست نمی‌تواند به خوبی رشد کند. پوست خشک و رنگ پریده می‌شود و حتی ممکن است باعث ایجاد دانه‌هایی روی پوست شود که با خارش همراه است. ناخن‌ها شکننده و نرم می‌شود و پوست سر شوره می‌گذارد. همچنین کمبود مواد مغذی می‌تواند باعث ریزش مو شود.
علایم گردش خون ضعیف در دوره‌ی بارداری
بارداری تغییرات زیادی در بدن ایجاد می‌کند و یکی از این تغییرات در گردش خون صورت می‌گیرد. زنان باردار مشکلات گردش خون ضعیف را تجربه می‌کنند زیرا، جنین در حال رشد به رگ‌های خونی فشار وارد می‌کند.
تورم پاها و مچ پا
احتباس آب یا تورم در پاها علامت اصلی گردش خون ضعیف در طی دوره‌ی بارداری می‌باشد. در این حالت خون به درستی به قلب باز نمی‌گردد. پوشیدن جوراب مخصوص به وسیله‌ی افزایش جریان خون از پاها به قلب به کنترل تورم در پاها و مچ پا کمک خواهد کرد. اگر چه تورم دست‌ها و پاها علامت گردش خون ضعیف است و خطرناک نیست ولی تورم صورت و چشم‌ها نشانگر پره اکلامپسی است که می‌تواند باعث ایجاد اختلال در بارداری شود.
سرگیجه
اکثر زنان در سه ماهه‌ی دوم بارداری ممکن است سرگیجه داشته باشند. در طی بارداری، هورمون پروژسترون رگ‌های خونی را نرم می‌کند تا جریان خون بهتری برای رشد جنین فراهم کند. این باعث کاهش فشار خون می‌شود که به موجب آن خون کمتری به مغز جریان می‌یابد. این به نوبه‌ی خود باعث ایجاد سرگیجه می‌شود. زنان باردار هنگام بیدار شدن از خواب باید به آهستگی از جای خود بیدار شوند. در سه ماهه‌ی سوم وزن جنین در حال رشد به رگ‌های خونی در پشت و نیم تنه فشار وارد می‌کند که باعث ایجاد احساس سرگیجه هنگام دراز کشیدن می‌شود.
اسپاسم عضلانی
در طی دوران بارداری، بسیاری از زنان شب هنگام به خاطر اسپاسم‌های عضلانی مجبور هستند از خواب بیدار شوند. گرفتگی عضلات پاها به خاطر گردش خون ضعیف ایجاد می‌شود. ورزش کردن منظم ، پوشیدن جوراب مخصوص و بالا نگه داشتن پاها در فواصل زمانی منظم و غیره به کاهش بروز اسپاسم عضلانی کمک خواهد کرد.
چه چیزی باعث گردش خون ضعیف می‌شود
شایع‌ترین علت گردش خون ضعیف در بدن تصلب شرایین است که چیزی نیست جزء مسدود شدن رگ‌ها. رژیم غذایی با کلسترول بالا برای مدت طولانی باعث رسوب پلاک در دیوارهی رگ‌ها می‌شود. در ابتدا مشکلی وجود ندارد ولی با گذشت زمان ایجاد پلاک افزایش می‌یابد که باعث می‌شود دیوارهی رگ‌ها ضخیم شود. رگ‌های ضخیم شده باعث کاهش سرعت جریان خون می‌شود که به موجب آن قلب برای پمپاژ خون باید فشار بیشتری تحمل کند. ادامه یافتن افزایش ایجاد پلاک می‌تواند منجر به حمله‌ی قلبی شود.
برای برخی افراد گردش خون ضعیف به خاطر پاسخدهی به هوای سرد ایجاد می‌شود. در هوای سرد، بدن آنها جریان خون به اندام‌ها را کاهش می‌دهد تا جریان خون را در رگ‌های اصلی بدن حفظ کند. دیابت نیز یکی از دلایل رایج گردش خون ضعیف است. کودکانی که بیماری‌های مادرزادی متولد می‌شوند نیز ممکن است مشکل گردش خون داشته باشند.
چگونه گردش خون ضعیف را درمان کنیم؟
با مراجعه به پزشک باید تحت آزمایش قرار بگیرید تا مشکل تشخیص داده شود. اگر شرایط خیلی جدی نباشد، تغییر در سبک زندگی و رژیم غذایی می‌تواند به جلوگیری از تشدید ایجاد پلاک کمک کند. بیماران دیابتی باید سطح قند خون خود را کنترل کنند و افراد دارای فشار خون بالا باید داروهای خاصی برای کاهش خون مصرف کنند. هنگامی که مسدود شدن رگ‌ها بسیار زیاد باشد ممکن است لازم باشد که آنژیوپلاستی انجام شود. جراحی بای پس نیز ممکن است انجام شود که در آن رگ مسدود شده جایگزین می‌شود.
بسیاری از مردم علایم اولیه‌ی گردش خون ضعیف را نادیده می‌گیرند ولی این کار ممکن است منجر به ایجاد صدمات غیر قابل برگشت در آینده شود. به علایم توجه کنید و کاری انجام دهید. اقدام در زمان مناسب زندگی شما را نجات خواهد داد. علاوه بر این، کسانی که با علایم گردش خون ضعیف مواجه نشده‌اند نیز بهتر است دریافت کلسترول خود را کنترل و به طور مرتب ورزش کنند.
جریان ضعیف خون در بدن
یکی از علل سرد شدن دست و پاها، گردش ضعیف خون در بدن است که می تواند علامت یک بیماری باشد.
اگر نمی توانید دست و پاهای خود را گرم نگه دارید و این مسئله برای شما مشکل ساز شده است، به پزشک مراجعه کنید تا وضعیت سلامتی شما را به طور کامل بررسی کند.
پزشک می تواند با تجویز آزمایش، علت سردی دست و پاهای شما را تشخیص دهد.
علل گردش ضعیف خون در بدن عبارتند از:
– بیماری های قلبی عروقی
– آسیب یا جراحت دست و پاها در گذشته
– سرمازدگی
اگر دست و پاهای شما شدیداً سرد، کبود، متورم و یا بی حس می شود، می تواند علامت بیماری رینود باشد که یک نوع اختلال در رگ های خونی است که خون را به پوست می رسانند
– آسیب اعصابی که خون را به رگ های دست و پاها می رسانند
– سندرم تونل کارپال در مچ دست
– کار کردن با ماشین آلات و دستگاه های ارتعاشی، مثل مته دستی مخصوص کندن آسفالت خیابان
– تایپ کردن بیش از حد
– کشیدن سیگار که باعث تنگ شدن رگ های خونی می شود
مصرف برخی داروها نیز می تواند باعث سردی دست ها و پاها شود، مثل بتابلوکرها، هورمون درمانی جایگزین (مثلا در یائسگی)، آرام کننده های میگرن، داروهای شیمی درمانی و داروهایی که باعث تنگی عروق خونی می شوند مثل برخی داروهای سرماخوردگی.
سرد شدن دست‌ها
اگر دست و پاهای شما شدیداً سرد، کبود، متورم و یا بی حس می شود، می تواند علامت بیماری رینود باشد که یک نوع اختلال در رگ های خونی است که خون را به پوست می رسانند.
زنان بیشتر از مردان دچار این بیماری می شوند. علائم این بیماری شامل حملات یا اسپاسم هایی است که در واکنش به سرما و یا استرس رخ می دهد، بی حسی و احساس درد تیرکشنده.
در برخی افراد، بیماری رینود در اثر یک بیماری خودایمنی مثل لوپوس، آرتریت روماتوئید، اسکلرودرما و سندرم شوگرن بروز می کند، ولی در بیشتر موارد این طور نیست.
پزشک با تجویز داروهای گشاد کننده رگ های خونی، می تواند بیماری رینود را درمان کند.
کمبود آهن در بدن و کم کاری تیروئید
پزشک برای بررسی آهن خون و عملکرد غده تیروئید، برای شما آزمایش خون می نویسد.
کم خونی ناشی از کمبود آهن و کم کاری تیروئید شایع هستند، به خصوص در زنان. یک زن از هر پنج زن و نیمی از زنان باردار دچار کمبود آهن هستند.
در کم خونی ناشی از کمبود آهن، خون دارای گلبول قرمز کافی برای حمل اکسیژن و رساندن آن به سلول ها نیست. سایر علائم کم خونی فقر آهن عبارتند از: خستگی بیش از حد، رنگ پریدگی پوست، احساس ضعف، نفس نفس زدن و احساس سبکی سر.
کم کاری غده تیروئید نیز باعث سردی دست ها و پاها می شود. غده تیروئید مسئول تنظیم سوخت و ساز بدن و ضربان قلب است. سایر علائم کم کاری تیروئید عبارتند از: یبوست، پوست رنگ پریده و خشک، صورت پف کرده، گرفتگی صدا، کلسترول بالای خون، افزایش وزن بی دلیل، قاعدگی سنگین و افسردگی.