پرخوری عصبی یا بولیمیا نروزا (Bulimia nervosa) یک اختلال جدی روانی است که مشخصه آن خوردن اپیزودهای غذایی مکرر (مصرف غیر طبیعی مقدار زیادی غذا در مدت زمان کوتاه) و بلافاصله به دنبال آن استفراغ عمدی، روزه گرفتن، ورزش کردن بیش از حد و مصرف نادرست ملین ها، تنقیه و داروهای ادرار آور است. پرخوری عصبی با اختلال زیاده روی در خوردن فرق دارد؛ چون اپیزودهای پرخوری عصبی با احساس عدم کنترل و بلافاصله به دنبال آن احساس گناه و شرم مرتبط هستند، که در نتیجه فرد را به سمت رفتارهای جبران کننده سوق می دهند. یعنی اینکه فرد بعد از خوردن غذا آنها را بلافاصله از معده پاک سازی می کند. شخص مبتلا به پرخوری عصبی معمولا وزن متوسط خود را حفظ می کند یا ممکن است وزن کمی بیشتر یا کمتر از قد متوسط خودشان را داشته باشند که معمولا این موضوع باعث می شود پرخوری کمتر از موارد جدی بی اشتهایی عصبی قابل تشخیص باشد.
بسیاری از افراد، از جمله متخصصان سلامت به اشتباه تصور می کنند در صورت ابتلا به اختلال خوردن، فرد باید کم وزن و لاغر باشد. به همین دلیل معمولا پرخوری عصبی رد می شود و برای مدت طولانی بدون شناسایی رها می شود. پرخوری عصبی معمولا با رژیم کاهش وزن شروع می شود. نتیجه محرومیت از غذا و تغذیه ناکافی موجب بروز این مشکل می شوند که در واقع میل به پرخوری می تواند واکنشی به گرسنگی باشد. زمانی که فرد تسلیم این خواسته می شود، میل به خوردن غذا غیر قابل کنترل می شود و این اتفاق منجر به خوردن هرچیزی یعنی هر غذایی که در دسترس او است (اغلب غذاهای حاوی چربی و شیرینی زیاد) و به دنبال آن رفتارهای جبران کننده می شود. تکرار رژیم های کاهش وزن اغلب منجر به اتفاق افتادن چرخه خوردن/پاکسازی/ورزش می شود که با گذشت زمان این وضعیت وسواسی تر و غیر قابل کنترل می شود.
علائم هشدار دهنده پرخوری عصبی
برخی از نشانه ها و علائم معمول پرخوری عصبی عبارت اند از:
- مشکل داشتن با انجام فعالیت هایی که با غذا سرو کار دارد
- تنهایی به دلیل انزوای تحمیلی و بی میلی برای گسترش روابط فردی
- رفتارهای فریبنده مرتبط با غذا
- ترس عدم پذیرش توسط افراد دیگر در صورت مشخص شدن اختلال
- تغییرات خلق و خو، تغییر در شخصیت، طغیان عاطفی، افسردگی
- خود زنی، مصرف مواد اعتیاد آور، اقدام به خودکشی
- حساسیت نسبت به اشاره هایی درباره وزن یا ظاهر
- احساس گناه، خود انزجاری، خود بیزاری
- اضطراب
- افسردگی
- دستشویی رفتن های مکرر به ویژه بعد از خوردن غذا
- خودداری از خوردن غذا، رفتارهایی مانند زمان رژیم گرفتن (ممکن است این رفتار به دلیل ترس از افزایش وزن باشد و همچنین ممکن است به دلیل جلوگیری از پاک سازی های ناخوشایند بعد از خوردن غذا هم باشد)
- بی ثباتی در وزن
علائم فیزیکی و اثرات پرخوری عصبی
پرخوری عصبی ذهن و بدن را از جهات مختلف تحت تاثیر قرار می دهد:
- مغز: درگیری فکری با غذا و وزن، عزت نفس پایین، اضطراب، افسردگی
- دهان: فرسایش مینای دندان، فک متورم، بوی بد دهان، بیماری لثه، پوسیدگی دندان
- گلو/مری: گلو درد مزمن، سوء هاضمه، سوزش معده، رفلاکس، التهاب یا پارگی مری
- قلب: ضربان قلب نامنظم یا کند، ایست قلبی، نارسایی قلبی، فشار خون پایین، غش، سرگیجه
- معده و روده: زخم، درد، پارگی معده، ناراحتی های روده ای، یبوست، اسهال، گرفتگی
- هورمون ها: پریود های نامنظم یا از دست رفته، کاهش میل جنسی، ناباروری
- مشکلات کلیوی، کم آبی
- پوست: خراش یا پینه روی بند انگشت ها، خشکی پوست
- عضلات: کوفتگی، گرفتگی عضلات به دلیل عدم تعادل الکترولیت، خستگی، بی حالی
بهبودی و درمان پر خوری عصبی
بهبود کامل مشکل پرخوری عصبی ممکن است. با این حال، اغلب مردم سال ها قبل از تشخیص بیماری یا مراجعه به پزشک برای دریافت کمک با این مشکل زندگی می کنند، که این کار می تواند باعث سخت تر شدن این چرخه شود. اگر علائم بیماری پر خوری عصبی را در خود یا فردی دیگری که می شناسید شناسایی کردید، بهتر است هر چه سریعتر برای دریافت کمک به متخصص مراجعه کنید. در اکثر موارد البته نه همه آن، معمولا افراد مبتلا به پرخوری عصبی می توانند مانند بیمار سرپایی درمان شوند؛ یعنی اینکه آنها می توانند به جای بستری شدن در بیمارستان با کمک یک روانشناس در حالیکه زندگی روزانه خود را سپری می کنند بر روی درمان مشکل شان کار کنند. همکاری با یک روانشناس می تواند به افرادی که با پرخوری عصبی مواجهه هستند کمک کند تا بتوانند استراتژی های مقابله کردن را گسترش بدهند و عامل بروز بیماری خود از جمله عزت نفس پایین و تصویر ضعیف و بد از بدن را مهار کنند.
