هیپوکالمی به کاهش سطوح پتاسیم در خون گفته می شود. پتاسیم برای عملکرد عضلات و عصب ها ضروری است و به آزاد سازی انرژی از طریق غذایی که می خورید کمک می کند. همچنین این ماده برای عملکرد قلب و کمک به تنظیم فشار خون لازم است. در این مطلب اطلاعاتی درباره اتفاقاتی که در صورت کاهش پتاسیم در بارداری رخ می دهد، نحوه درمان آن و زمان مراجعه به پزشک، در اختیار شما می گذاریم.
سطح نرمال پتاسیم خون در بارداری
طبق مطالعه ای که بروی خانوم های باردار سالم انجام شد، میانگین غلظت سرم پتاسیم در هر لیتر ۶۵/۵ میلی مول مشخص شد. سطح سرم پتاسیم در سه ماهه اول بارداری ۲۵/۴ میلی مول، در سه ماهه دوم ۸۳/۵ میلی مول و در سه ماه آخر بارداری ۹۵/۵ میلی مول بود که طبیعی در نظر گرفته شده بودند. اگر سطح سرم پتاسیم شما در هر مرحله از بارداری کمتر از حد نرمال باشد، ممکن است دچار بیماری هیپوکالمی (کاهش پتاسیم) شوید.
هیپوکالمی چطور بر بارداری اثر می گذارد؟
کاهش سطح پتاسیم ممکن است منجر به بروز شرایط زیر در خانوم های باردار شود:
- ضعف، خستگی، گرفتگی عضلات و یبوست.
- فلج دوره ای هیپوکالمی، که گاهی اوقات باعث ضعف عضلات پاها، بازو ها و چشم ها می شود.
- بی نظمی های قلبی، ریتم ضربان قلب غیر طبیعی که ممکن است باعث ایست قلبی شود.
دلایل کاهش پتاسیم در بارداری
ممکن است کاهش پتاسیم در بارداری به دلیل عوامل زیر رخ دهد:
- حالت تهوع و استفراغ شدید: این اتفاق می تواند باعث عدم تعادل در مایعات و الکترولیت ها و در نتیجه کاهش پتاسیم شود.
- استفاده از داروهای ادرار آور برای درمان فشار خون بالا: این کار می تواند باعث کاهش مایعات و ادرار و در نتیجه کاهش سطوح پتاسیم در بدن شود.
- مصرف بعضی از آنتی بیوتیک ها: آنتی بیوتیک هایی مانند جنتامایسین و کاربنی سیلین می تواند باعث کاهش سطح پتاسیم در بدن شوند.
- افزایش تولید آلدوسترون: آلدوسترون نقش مهمی در تنظیم فشار خون در بارداری دارد. افزایش سطوح آلدوسترون به دلیل تغییرات هورمونی در دوران بارداری می تواند منجر به دفع پتاسیم شود.
علائم هیپوکالمی در بارداری
وقتی سطح پتاسیم از حد متوسط آن پایین تر می آید، ممکن است علائم و نشانه های زیر را تجربه کنید:
- ورم، بیشتر در پاها و مچ پاها
- بی حسی
- سرگیجه
- فشار خون پایین
- ضعف عضلات
- گرفتگی پاها
- افسردگی
- یبوست
بیشتر این موارد مشابه علائم بارداری هستند و می توان با انجام آزمایش سطح پتاسیم در خونتان تشخیص داده شود.
تشخیص هیپوکالمی در بارداری
پزشک شما علت اصلی کاهش پتاسیم را مشخص می کند. ممکن است از شما این سوالات را بپرسد که آیا اخیرا استفراغ و تهوع و مشکلات قلبی داشته اید و اینکه آیا از آنتی بیوتیک یا داروهای ادرار آور استفاده کرده بودید یا نه. اگر پزشک شما مشکوک به بیماری هیپوکالمی شود، ممکن است انجام آزمایشات زیر را توصیه کند:
- آزمایش خون برای بررسی سطوح پتاسیم
- آزمایش فشار خون؛ چون هیپوکالمی بر آن اثر می گذارد.
- الکتروکاردیوگرام (ECG) یا نوار قلب برای بررسی ضربان قلب
درمان هیپوکالمی در بارداری
- درمان این بیماری معمولا در جهت افزایش سطوح پتاسیم در بدن و به حداقل رساندن کاهش آن انجام می شود.
- درمان بیماری به علت اصلی بروز آن بستگی دارد. برای مثال، اگر این مشکل به علت حالت تهوع های صبحگاهی (در بارداری) باشد، رفع کاهش پتاسیم به حل این مشکل کمک می کند. اگر هیپوکالمی به علت مصرف داروی خاصی رخ دهد، ممکن است پزشک دارو دیگری را جایگزین آن کند.
- همچنین ممکن است پزشک مکمل های پتاسیم را یا به صورت خوراکی یا داخل وریدی (در موارد شدید) برای شما تجویز کند.
- ممکن است پزشک گنجاندن غذاهای سرشار از پتاسیم در برنامه غذایی تان پیشنهاد کند. اگرچه، افزودن غذاهای حاوی پتاسیم به رژیم غذایی تان می تواند مفید باشد، اما ممکن است این کار اثر کمتری نسبت به مصرف مکمل ها داشته باشد.
منابع غذایی حاوی پتاسیم
براساس گفته آکادمی ملی داروی ایالات متحده، برای مصرف کافی پتاسیم در خانوم های باردار، بسته به سن آنها بین ۲۵۰۰ تا ۲۹۰۰ میلی گرم متغیر است. شما می توانید با خوردن غذاهایی مانند لوبیا، چغندر، سبزیجات، سیب زمینی شیرین پخته، اسفناج، آب گوجه فرنگی، ماست ساده، آب پرتقال، لوبیا قرمز، عدس، کدو زمستانی، هلو خشک، آب نارگیل، مرغ و سالمون، نیاز پتاسیم بدنتان را برطرف کنید. ممکن است بخواهید در مورد استفاده از آنها در رژیم غذاییتان با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.
آیا می توانید از بروز هیپوکالمی در بارداری جلوگیری کنید؟
ممکن است اقدامات زیر به کاهش خطر بیماری هیپوکالمی کمک کند:
- غذاهایی سرشار از پتاسیم را در برنامه رژیم غذاییتان قرار بدهید.
- مصرف الکترولیت را افزایش دهید.
- بیماری هایی مانند دیابت ها و فشار خون را مدیریت کنید.
آیا کاهش سطوح پتاسیم باعث سقط جنین می شود؟
مشخص نیست که کاهش سطوح پتاسیم می تواند باعث سقط جنین شود.
پتاسیم یک ماده معدنی ضروری است. به طور طبیعی کمبود آن می تواند به دلیل کاهش مایعات در بدن شما باشد. داشتن رژیم غذایی متعادل می تواند به پیشگیری از کمبود پتاسیم یا هر نوع مواد معدنی دیگری در بارداری به شما کمک کند. اگر فکر می کنید در بارداری دچار کاهش پتاسیم هستید، به پزشک مراجعه کنید.
مطلب پیشنهادی: ۳ دلیل مهم احساس نفخ در هفته چهارم بارداری
