بسیاری فکر می‌کنند سردرد و حملات میگرنی تنها مختص به بزرگسالان است، اما سردرد در کودکان هم جزو موارد نسبتا شایع در مراجعه به مراکز درمانی است. یکی از شایع‌ترین دلایل این سردردها نیز میگرن است. این نوع از سردرد در ۵ تا ۱۰ درصد از کودکان دیده می‌شود بنابراین ضروری است که خانواده‌ها در مورد این بیماری و راههای پیشگیری و درمان آن آگاهی لازم را داشته باشند.
علائم میگرن در کودکان
میگرن ممکن است به صورت حمله‌ای و حاد شروع شود و ساعت‌ها یا حتی روزها ادامه داشته باشد. این سردرد ضرباندار و یکطرفه بوده و با علائمی مانند تهوع و استفراغ همراه است. گریز از نور، صدا و گاهی گریز از رایحه‌هایی مانند عطر و ادکلن یا گل و… نیز در بعضی از بیماران وجود دارد.
میگرن در کودکان پس از شروع به‌صورت پیوسته ادامه یافته و شدت می‌گیرد. میگرن ممکن است یک ساعت یا حتی تا ۳ روز ادامه داشته باشد و بعد از این دوره برطرف شود؛ البته در بیشتر موارد بعد از یک یا چند روز خاموشی بیماری مجدد عود می‌کند.نکته مهم دیگری که باید در تشخیص این بیماری مد نظر قرار گیرد امکان وجود علائم مشابه میگرن در بیماری‌هایی نظیر سینوزیت، عفونت‌های سیستم تنفسی فوقانی، مننژیت و تومورهای ناحیه سر و گردن است. در صورت وجود علائم هشدار همراه سردرد مثل تب، سفتی گردن، سردرد صبحگاهی یا سردرد با الگوی متفاوت از میگرن باید سریعا به پزشک مراجعه کرد تا با گرفتن شرح حال، معاینه فیزیکی، آزمایشات و روش‌های تصویربرداری از جمله سی‌تی‌اسکن و ام آر آی مغز ، بیماری زودتر و دقیق‌تر تشخیص داده شده و نسبت به درمان سریع‌تر آن اقدام شود.
علل میگرن در کودکان
دلیل بروز سردرد میگرنی ناشناخته است؛ البته فرضیه‌ها، احتمال انقباض عروق مغزی را مطرح می‌کنند. با این حال یافته‌های قابل اعتماد اندکی در شناسایی عوامل خطر در رابطه با میگرن کودکان وجود دارد. محققان استرس، غذاهای خاص، ورزش و عادت ماهانه (در دختران) را از عوامل احتمالی در بروز و تشدید میگرن می‌دانند.
رابطه ی میگرن و جنسیت
میگرن در دختران و پسران به یک نسبت مشاهده می‌شود؛ تنها تفاوت در زمان بروز آن است. به صورتی که بروز بیماری برای اولین بار در پسران در دوران قبل از بلوغ و در دختران در دوران پس از بلوغ شایع‌تر است. سابقه خانوادگی و ارث در بروز و شیوع میگرن در کودکان تاثیر زیادی دارد.
روش‌هایی وجود دارند که می‌توانند از حملات میگرن در کودکان پیشگیری کرده یا شدت حملات را کاهش دهند:
ـ دورکردن کودک از محرک‌های خارجی مثل نور، صداها و بوهای محرک
ـ تجویز داروهای مسکن و پیشگیری‌کننده تحت نظر متخصص کودکان یا مغز و اعصاب
ـ خواباندن کودک در اتاق تاریک و آرام (حین حمله)
ـ قرار دادن کمپرس یخ روی صورت و چشم‌ها (حین حمله)
ـ دور کردن کودک از استرس و کم کردن فعالیت زیاد جسمانی او
ـ پرهیز از مصرف مواد محرک مثل شکلات، قهوه و کافی میکس، آجیل، پنیر و گوشت‌های فرآوری شده(سوسیس و کالباس)
خانواده‌ها نقش بسیار مهمی در تشخیص بموقع، پیشگیری، درمان و تشخیص میگرن در کودکان و نوجوانان دارند، بنابراین باید با دقت به شکایت‌های فرزندان و علائمی که آنها می‌گویند، توجه کنند تا درمان به تاخیر نیفتد.
درمان میگرن کودکان
به نظر می‌رسد بیش از نیمی از کودکان مبتلا، بعد از بلوغ خودبه‌خود درمان می‌شوند؛ اما میگرنی که در نوجوانی شروع می‌شود، اغلب تا بزرگسالی ادامه پیدا می‌کند. گرچه تعداد حملات و شدت آنها با گذشت زمان کمتر می‌شود.
یك فوق تخصص اعصاب كودكان معتقد است: میگرن شایع‌ترین نوع درد در كودكان است، سردردهایی نسبتا طولانی در كودكان وجود دارد كه به عنوان سندرم اولیه شناخته می‌شوند.
دكتر محمدرضا اشرفی در گفت وگو با ایسنا با اشاره به احتمال وجود میگرن در كودكانی كه به مدرسه می‌روند، اظهار كرد: ۱۰ درصد از کودکان در سنین مدرسه دچار سردردهای میگرنی می‌شوند.
سن مشخصی برای برطرف شدن سردردهای میگرنی وجود ندارد ولی غالبا سه یا چهار سال پس از بلوغ این نوع سردردها فروكش كرده و برطرف می‌شود. وی با اشاره به علائم این بیماری اظهار داشت: میگرن ممكن است به صورت حاد شروع و مدتی ادامه پیدا كند و علائمی مانند تهوع، استفراغ، گریز از نور، بو و صدا با این بیماری همراه است.
این فوق تخصص اعصاب كودكان درباره راههای درمان این بیماری گفت: میگرن كودكان وقتی كه شروع می‌شود به صورت پیوسته ادامه می‌یابد و شدت می‌گیرد البته باید توجه داشت كه میگرن در كودكان راه درمانی ندارد و فقط با استراحت برطرف می‌شود. وی با اشاره به مدت زمانی كه این بیماری باعث سردرد فرد می‌شود، گفت: میگرن در كودكان از یك ساعت تا سه روز ممكن است ادامه یابد و بعد از سه روز برطرف شود البته ممكن است بعد از یك یا چند روز این بیماری دوباره تكرار شود.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران درباره رژیم خاصی كه این بیماران باید داشته باشند، گفت: كودكانی كه بیماری میگرن دارند رژیم غذایی خاصی ندارند فقط باید از خوردن مواد محركی چون شكلات، كافی میكس و آجیل كه این بیماری را تشدید می‌كند، پرهیز كنند. دكتر اشرفی در خصوص تاثیر فصل بر این بیماری گفت: در فصل‌های مختلف شدت این بیماری تغییر می‌كند و این بیماری از خفیف تا شدید متغیر است آب و هوا و شرایط جوی در بهتر یا بدتر شدن این بیماری تاثیر می‌گذارد.
وی با اشاره به تاثیر جنسیت در این بیماری گفت: میگرن در پسران و دختران به یك اندازه مشاهده می‌شود و تنها تفاوتی كه وجود دارد در زمان بروز این بیماری است، میگرن در پسران در دوران قبل از بلوغ شایع است و در دختران در دوران بعد از بلوغ شایع می‌شود. وی با اشاره به اینكه میگرن در كودكان یك بیماری ارثی است، بیان كرد: درصورتی كه مادر سردرد داشته باشد احتمال اینكه كودك نیز دچار میگرن شود خیلی زیاد است، میگرن در كودكان ارثی است و از خانواده بخصوص مادر به كودك منتقل می‌شود.
این فوق تخصص اعصاب كودكان در خصوص راههای تشخیص سردرد میگرنی اظهار كرد: در سردردهای میگرنی باید حتما علل و دردها را در كنار هم قرار بدهیم چون علائم میگرن در بسیاری از موارد با بیماری‌هایی همچون مننژیت، عفونت و تومورهای مغزی یكسان است. وی تصریح كرد: تنها راهی كه می‌توان میگرن را از بیماری‌های دیگر تشخیص داد گرفتن سی تی اسكن است البته آگاهی از سابقه خانوادگی به تشخیص این بیماری كمك زیادی می‌كند.
دكتر اشرفی در پایان خاطرنشان كرد: برای كنترل بیماری میگرن داروهای زیادی وجود دارد اما با وجود داروهایی كه برای كاهش درد میگرن استفاده می‌شود دارویی برای ریشه كن شدن این بیماری وجود ندارد و سردرد میگرنی تا پایان عمرهمراه فرد است كه البته جزو دسته بیماری‌های كشنده قرار نمی‌گیرد.
