علت یبوست در بارداری
بارداری، افزایش هورمون‌های پروژسترون را به ارمغان می آورد که باعث یبوست می‌شود و سرعت حرکات روده‌ها را به حد قابل توجهی پایین می آورد. یبوست اغلب منجر به زور زدن و فشار آوردن هنگام اجابت مزاج می‌شود که این امر باعث ایجاد یا تشدید هموروئید می‌شود. هم چنین ممکن است با فشار بیش از حد ناشی از افزایش وزن جنین در طول سه ماهه دوم شدت این بیماری گسترش بیابد.
یبوست دوران بارداری، یک بیماری نیست، بلکه یک امر طبیعی است که بر اثر کاهش حرکت روده بزرگ ایجاد می‌شود. این شرایط، باعث جذب بیشتر مواد مغذی می‌شود که این موضوع با وجود مفید بودن برای نوزاد، مادر را دچار مشکل می‌کند. تغییرات هورمونی، مصرف مکمل‌های آهن، شیوه تغذیه، کم‌کاری تیروئید، بی‌تحرکی و ورزش نکردن، کم آبی و ابتلای مادر به سندروم روده تحریک‌پذیر، ازعوامل موثر در بروز یبوست دوران بارداری است. شدت یبوست با وضعیت قبل از دوران بارداری مادر مرتبط است. اگر مادری قبل از این دوران هم با مشکل یبوست یا سایر مشکلات زمینه‌ای مواجه بوده، تغییرات هورمونی در دوران بارداری مشکلات دفع را تشدید می‌کند و می‌تواند باعث بروز مشکلاتی همچون هموروئید، بواسیر، شقاق و ایجاد زخم در انتهای مجرای گوارشی شود.
عوارض یبوست
یبوست دوران بارداری مشکلی برای جنین به وجود نمی‌آورد، اما باعث ایجاد درد در مادر می‌شود. دفع نشدن محتویات روده باعث می‌شود، حرکات موجی روده دائما به خروجی مجرا فشار وارد کند و باعث ایجاد درد شدید در مادر شود. مواقعی که یبوست بسیار شدید است و تمهیدات اولیه باعث کاهش مشکل نمی‌شود، متخصصان مادر باردار را به جراح عمومی ارجاع می‌دهند تا درمان مخصوص دریافت کنند.
نقش آهن
یکی از عوارض مصرف مکمل‌های آهن، ایجاد یبوست است. این مشکل حتی برای مصرف‌کنندگان عادی نیز وجود دارد. وجود این مشکل باعث تولید داروهایی با ملح آهن پایین شده است. این مکمل‌ها با وجود آن که نسبت به نوع ساده آن گران‌تر هستند، اما مصرف آن به دلیل کاهش مشکلات مربوط به یبوست به مادران توصیه می‌شود.
زمان شروع
تغییر عادت‌های دفعی و یبوست بلافاصله بعد از شروع بارداری حتی از همان زمان که آزمایش‌های بارداری مثبت می‌شود، می‌تواند شروع شود، چون این مساله به تغییرات هورمونی وابسته است.
یبوست در اوایل بارداری به خاطر رشد جنین، حالت تهوع، نفخ و مشکلات معده و روده بیشتر است. مادر به دلایل مذکور از مصرف برخی مواد امتناع می‌کند تا کمتر دچار حالت تهوع شود. برای همین، اوایل دوره بارداری بیشتر اذیت‌کننده است. بعد از گذشت ماه‌های اولیه و بهبود سیستم تغذیه، مشکل یبوست نیز بهتر می‌شود.
فیبردرمانی بهترین روش درمان
اولین توصیه واقدام متخصصان برای رفع مشکل یبوست، تغییر سیستم تغذیه فرد است. در این دوران، میل مادران به مصرف برخی خوراکی‌های کم حجم اما پرکالری، همچون شیرینی و برنج افزایش می‌یابد. این موضوع، یکی از عوامل تشدید یبوست است. بر این اساس، افزایش میزان مصرف میوه و سبزی در دستور غذایی مادران قرار می‌گیرد تا دفع براحتی و به شکل عادی اتفاق بیفتد.
روغن بادام شیرین مصرف کنید
در دوران بارداری مصرف ملین‌ها نباید خودسرانه و طولانی مدت باشد، چرا که می‌تواند خطرناک باشد و باعث عوارضی مانند کاهش آب بدن، به هم خوردن توازن مواد معدنی ونمک بدن شود. یکی از ملین‌های خیلی خوب که بدن اغلب افراد با مصرف آن سازگار است، مصرف بادام و روغن بادام شیرین است.مصرف این روغن در رفع یبوست بارداری بسیار مفید است. متخصصان مصرف آن را نیم ساعت بعد از غذا، هر هشت ساعت یک قاشق غذاخوری توصیه می‌کنند. همچنین مصرف شربت یا عصاره انجیر در کاهش مشکل یبوست موثر است.
محدودیت در مصرف مسهل‌ها
در مواقعی کنار اصلاح سبک تغذیه، مصرف مسهل‌ها و ملین‌ها نیز ضرورت پیدا می‌کند.خوشبختانه تاکنون مصرف این مواد، مشکلی برای مادر و جنین به وجود نیاورده، اما همیشه اجازه مصرف مواد ملین به خانم‌های باردار داده نمی‌شود.به همین دلیل، متخصصان توصیه می‌کنند، مصرف هرگونه مسهل و ملین اعم از گیاهی یا دارویی تحت نظر و طبق تجویز آنان انجام گیرد.
پیشنهاد غذایی برای یبوست در دوران بارداری
خوردن انواع آش و سوپ رقیق شده با مرغ همراه سبزیجات و صیفی‌جات در درمان یبوست بسیار موثر است. توصیه می‌شود، مادران باردار غذای خود را کم حجم با تعداد وعده‌های متعدد مصرف کنند.
مصرف سبوس کشمش و شیربادام برای مادرانی که معده آنها قادر به هضم لاکتوز نیست یا مصرف شیر را دوست ندارند، بسیار مفید است و مانع بروز یبوست می‌شود. مادران باردار باید از مصرف غذاهای فرآوری شده مانند پاستا، پیتزا، نان و دونات امتناع کنند.
ورزش را جدی بگیرید
تحرک داشتن مادر در دوران بارداری، یکی از توصیه‌های بسیار مهم است. درست است که تغییرات هورمونی باعث کاهش انرژی مادر برای تحرک می‌شود، اما با توجه به عوارض متعدد بی‌تحرکی برای مادر باردار توصیه می‌شود، این مقوله را جدی بگیرند. مادران توجه داشته باشند، تمام حرکات ورزشی که در این دوران انجام می‌دهند، باید متناسب با وضعیت جسمی آنان و زیرنظر پزشک باشد و هنگام پیاده‌روی و حرکات ورزشی به مصرف آب نیز توجه کنند.
درمان يبوست پس از زايمان
مادران پس از زايمان به دلايل خاصي مانند تحرك‌نداشتن، تغذيه نامناسب، كمبود مايعات بدن، مصرف داروهاي ضددرد، اكراه از دفع مدفوع به دليل درد اپي‌زيوتومي يا پارگي مجدد زخم‌هاي ناشي از زايمان دچار يبوست مي‌شوند و اما راه‌حل‌ها:
۱٫ مصرف روزانه ۱۲-۸ ليوان آب را براي حفظ مايعات بدن فراموش نكنيد. به مراقبان زائو توصيه مي‌شود يك پارچ آب كنار بستر او قرار دهند و تشويقش كنند زماني كه شير مي‌دهد يك ليوان آب بخورد. تهيه آبميوه خانگي و چاي براي مادر مفيد است اما نبايد نوشيدني‌هاي حاوي كافئين مصرف كند زيرا كافئين ماده‌‌اي ادرارآور است و باعث دفع مايعات بدن مي‌شود.
۲٫ رژيم غذايي مناسبي داشته باشيد. غذاهاي مفيد و مغذي حاوي فيبر، ميوه و سبزي‌هاي فاقد نشاسته مانند انجير، خرما، كلم، بروكلي، نخودفرنگي و مارچوبه را در برنامه خود بگنجانيد.
۳٫ منيزيم ماده طبيعي شگفت‌انگيزي براي رفع يبوست است. تركيب‌هاي منيزيم مانند اكسيد منيزيم و كربنات منيزيم را از داروخانه تهيه و روزانه دوبار و هر بار ۲۵۰ ميلي‌گرم از اين ماده مصرف كنيد. زماني كه مدفوع كاملا نرم شد بايد ميزان مصرف را كاهش دهيد تا حركت‌هاي روده به حالت طبيعي برگردد.
۴٫ اگر در دوران بارداري هم مشكل يبوست داشتيد از درمان‌هايي كه درگذشته برايتان تجويز شده بود بهره بگيريد و خودسرانه از داروهاي ضديبوست استفاده نكنيد.
۵٫ سعي كنيد از همسرتان كمك بگيريد تا برخي از كارهاي روزانه يا وظايف مراقبت از بچه را برعهده بگيرد و كم‌كم فعاليت خود را از سر بگيريد. هر چه بيشتر تحرك داشته باشيد، روده‌ها بيشتر حركت خواهند كرد.
براي شروع فعاليت لازم است با همسرتان در اطراف خانه آهسته پياده‌‌روي كنيد. فعاليت و ورزش، به شرطي كه براي شما ناراحت‌كننده نباشد و احساس خستگي و درد ايجاد نكند، باعث سلامت جسم و روانتان مي‌شود، روند التيام بدنتان را بهبود مي‌بخشد و باعث تخفيف يبوست مي‌شود.
