زنان باردار مبتلا به ایدز/ آیا امکان انتقال به جنین وجود دارد؟!

ویروسHIV از مادر آلوده به کودک ممکن‌‌است در دوران بارداری، هنگام وضع حمل یا کمی بعد‌از زایمان انتقال یابد… HIV ممکن‌است در‌ شیر مادر آلوده به ایدز وجود داشته باشد و به نوزادش منتقل شود اما با وجود داروهای خاص، شانس این انتقال بسیار کاهش می‌یابد هرچند دربسیاری از کشورهای درحال پیشرفت و فقیر، چنین داروهایی دردسترس نیست!

اگر باردار هستید و اچ آی وی یا ایدز دارید، خطر انتقال اچ آی وی به نوزاد شما وجود دارد.

محققان بر این باورند که زنان باردار مبتلا به ایدز به‌صورت کاملا ایمن می‌توانند در دوران حاملگی از داروهای ضدایدز استفاده کنند و حتی پزشکان قادرند با توجه به نیاز بیمار، مقدار دارو را کم یا زیاد کنند.

برخی زنان نیز پیش از حاملگی از داروهای اچ‌آی‌وی استفاده کرده‌اند و پزشکان بر این باورند که بهتر است این روند حتما در دوران بارداری نیز ادامه یابد تا از انتقال ویروس اچ‌آی‌وی از مادر به جنین جلوگیری شود؛ ولی به دلیل تغییر در فرایند پردازش این داروها در بدن طی دوران بارداری، مقدار مصرف آنها تغییر خواهد کرد. پس از زایمان نیز پزشکان برای کاهش خطر انتقال ویروس ایدز از مادر به نوزاد، این دارو را برای نوزادان تجویز می‌کنند.

در دوران بارداری معمولا از ترکیبی از درمان‌های دارویی ضدویروس اچ‌آی‌وی استفاده می‌شود. داروهای تجویزی در این برهه در سه‌ماهه دوم بارداری آغاز و تا پایان ۹ ماه و حتی زایمان نیز ادامه پیدا می‌کند. عوارض این قبیل داروها عبارتند از: حالت تهوع و استفراغ و کاهش سلول‌های سفید و قرمز خونی.

این اتفاق می‌تواند به سه صورت رخ دهد:

در دوران بارداری
در طول زایمان، به ویژه اگر زایمان طبیعی باشد. در بعضی موارد، پزشک ممکن است عمل سزارین را برای کاهش خطر ابتلا در حین زایمان توصیه کند.
در طول شیردهی

شما می‌توانید این خطر را با استفاده از داروهای HIV یا ایدز کاهش دهید. این داروها همچنین به حفظ سلامتی شما کمک خواهند کرد. از آنجا که بعضی از داروها برای نوزادان ایمن نیست، مهم است که با پزشک خود در مورد مواردی که باید مصرف کنید صحبت نمایید. سپس باید مطمئن شوید که داروهایتان را به طور منظم مصرف می‌کنید.

برخی از زنان باردار مبتلا به ایدز ممکن است اطلاع نداشته باشند که این بیماری را دارند. بنابراین مهم است که تمام زنانی که باردار هستند یا قصد مادر شدن دارند، به زودی یک تست اچ آی وی انجام دهند.

از آن جا که اکثر زنان باردار و کودکان آن‌ها داروی ایدز مصرف می‌کنند، نوزادان کمی اچ آی وی می‌گیرند. اگر قبل یا در حین بارداری در معرض رفتارهای پر خطر ابتلا به ویروس ایدز بوده یا در این لحظه به hiv مبتلا هستید و قصد مادر شدن دارید، بهتر است هر چه زودتر با متخصص مربوطه مشورت کرده و پس از انجام آزمایش، بایدها و نبایدهای وضعیت خود را بدانید و پیگیری کنید. 

HIV چیست؟
اچ آی وی مخفف ویروس نقص ایمنی بدن انسان است. اچ آی وی به سیستم ایمنی بدن حمله می‌کند و به تدریج توانایی آن را برای مبارزه با عفونت و سرطان‌های خاص از بین می‌برد. اگر اچ آی وی بدون درمان رها شود، می‌تواند به سندرم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز) تبدیل شود. این شدیدترین مرحله از اچ آی وی و معمولا مرگبار است. در حال حاضر هیچ درمانی برای اچ آی وی وجود ندارد. با این حال، دارو می‌تواند پیشرفت بیماری اچ آی وی را کند کند و بروز بیماری ایدز را به تاخیر بیاندازد. امروزه بسیاری از افراد مبتلا به HIV برای سال‌ها سالم می‌مانند و تقریبا دوره زندگی طبیعی دارند.

اچ آی وی چگونه گسترش می‌یابد؟
ایدز در خون و سایر مایعات بدن شامل مایع منی، مایع واژن و شیر مادر یافت می‌شود. برای آلوده شدن به اچ آی وی، مایع از یک فرد آلوده به جریان خون شما منتقل می‌شود. شایع‌ترین راه برای مبتلا شدن یک زن به ایدز، داشتن رابطه جنسی محافظت نشده با یک فرد اچ آی وی مثبت است. عفونت می‌تواند از اسپرم مردان و از طریق پوشش نازک مخاطی مهبل (واژن) منتقل شود. داشتن رابطه جنسی مقعدی محافظت نشده با یک شریک مبتلا به این بیماری و به استفاده از سوزن‌ها یا سرنگ‌های مشترک نیز خطر ابتلا به ایدز را بسیار افزایش می‌دهد.

دیگر راه‌های با شیوع کمتر که می‌توانند شما را به اچ آی وی آلوده کند عبارتند از:

داشتن رابطه جنسی دهانی با یک فرد آلوده، بوسیدن عمیق زمانی که هم شما و هم همسرتان دارای زخم یا آفت دهان هستید و یا قسمتی از بدنتان با یک شیء تیز آلوده به اچ آی وی بریده شوند.

شما همچنین می‌توانید با دریافت خون آلوده به اچ آی وی در مراکز انتقال خون به این بیماری مبتلا شوید. با این وجود، خطر ابتلا به این بیماری بسیار کم است زیرا تمام فرآورده‌های خونی برای بررسی ویروس غربالگری می‌شوند.

علائم ایدز چیست؟
برخی از افراد هیچ علائمی در اوایل ابتلا به ویروس اچ آی وی ندارند. بعضی دیگر در چند هفته اول پس از ابتلا به ویروس دچار علائم شبیه آنفولانزا می‌شوند. این علائم شامل تب، سردرد، گلودرد، درد، خستگی و غدد متورم است. این علائم ممکن است در ابتدا قابل توجه نباشد زیرا آن‌ها مشابه آنفولانزا هستند و به طور کلی بدون درمان بهبود می‌یابند. ممکن است تا ۱۰ سال پس از عفونت طول بکشد تا علائم شدیدتری بروز یابد. در طول این زمان، اکثر افراد کاهش تدریجی تعداد سلول‌های CD4 را در خون خود تجربه می‌کنند. (سلول‌های CD4 مبارزه کننده‌های کلیدی سیستم ایمنی بدن با عفونت هستند).

بزرگسالان سالم بین ۵۰۰ تا ۱۲۰۰ سلول CD4 در هر میلی متر مکعب (mm3) خون دارند. فردی که کمتر از ۲۰۰ سلول در هر میلی متر مکعب داشته باشد، دچار عفونت‌های جدی به نام بیماری‌های فرصت طلبانه می‌شود و به بیماری ایدز مبتلا خواهد شد.

علائم ایدز عبارتند از:

غدد لنفاوی متورم
کاهش وزن سریع
تب مکرر و عرق‌
زخم‌های مکرر یا مداوم در دهان یا واژن
خستگی شدید و بی دلیل

آیا باید در طول بارداری برای اچ آی وی تست دهم؟
قطعا. اگر شما اچ آی وی مثبت هستید، درمان مناسب می‌تواند به میزان قابل توجهی خطر انتشار ویروس به نوزاد شما را کاهش دهد و برای حفظ سلامت خود شما نیز بسیار مهم است. بنابراین، همه زنان باردار باید به زودی برای بررسی اچ آی وی آزمایش شوند. اگر در اولین مراجعه قبل از زایمان تست HIV برای شما تجویز نشد، آن را درخواست کنید. اگر شما در معرض خطر ابتلا به عفونت ایدز هستید، باید دوباره در سه ماهه سوم خود آزمایش شوید. در صورت وجود موارد زیر، در معرض خطر ابتلا به ایدز هستید:

با یک شریک جنسی جدید رابطه دارید.
شما وضعیت HIV شریک جدید جنسی خود را نمی‌دانید.
شما یا شریک زندگی تان مواد مخدر تزریق می‌کنید.
شما برای پول یا مواد مخدر تن فروشی می‌کنید.
شریک زندگی شما اچ آی وی مثبت است.

اگر چه هم برای شما و هم نوزادتان بهتر است که درمان را در حین بارداری شروع کنید، اقدام به درمان بعد از آن بهتر از عدم درمان است. اگر در دوران بارداری آزمایش نشده‌اید یا در معرض خطر بالایی هستید، اما وضعیت مثبت یا منفی بودن اچ آی وی شما نامشخص است، پزشک‌تان ممکن است یک آزمایش سریع اچ آی وی را در هنگام ورود به بیمارستان برای زایمان و وضع حمل توصیه کند.

تست سریع اچ آی وی می‌تواند این وضعیت را ظرف ۳۰ دقیقه تعیین کند، اگرچه در صورتی که نتیجه مثبت بگیرید، نیاز به آزمایش دیگری برای تأیید تشخیص دارید. اگر اچ آی وی شما مثبت باشد، می‌توانید اقدامات احتیاطی فوری را انجام دهید تا خطر انتقال ایدز به نوزادتان در حین زایمان را کاهش دهید.

در نهایت اگر قبل از زایمان آزمایش نشده‌اید، نوزاد شما ممکن است پس از تولد مورد آزمایش قرار گیرد، زیرا شروع درمان در عرض ۱۲ ساعت پس از زایمان خطر ابتلای نوزاد را کاهش می‌دهد.

HIV چگونه بر بارداری و سلامت جنین تاثیر می‌گذارد؟
نگرانی اصلی پزشک شما این است که از درمان مناسب برای محافظت از سلامتی شما و جلوگیری از ابتلای نوزاد به ویروس HIV اطمینان حاصل کند. با درمان مناسب ایدز در بارداری، خطر ابتلای کودک به کمتر از ۱ درصد کاهش می‌یابد. ممکن است مجبور شوید:

داروهای اچ آی وی که درمان ضد ویروسی (ART) نامیده می‌شوند را دقیقا به صورتی که پزشک شما در طول بارداری و در حین زایمان تجویز می‌کند، مصرف نمایید.

در صورتی که میزان HIV (بار ویروسی) در خون در پایان بارداری در سطح ناامن باشد، سزارین انجام دهید.
وقتی کودک شما بزرگتر می‌شود، به او شیر خود را ندهید یا از جویدن غذای او برای نرم‌تر شدن آن خودداری کنید.

نوزاد خود را تحت درمان‌های آنتی رتروویروسی قرار دهید تا مطمئن شوید که اچ آی وی منفی است. (ممکن است مدتی طول بکشد تا اچ آی وی در خون کودک شما قابل تشخیص باشد، و تا زمانی که حداقل ۴ ماهه باشد، نمی‌توان ان را تایید کرد.)

اچ آی وی در بارداری چگونه کنترل می‌شود؟

اگر در زمان آگاهی از بارداری خود، در حال مصرف ART هستید، مصرف دارو را متوقف نکنید. افت درمان ممکن است ویروس را مقاوم‌تر کند. در عوض، بلافاصله با یک متخصص مشورت کنید. در گذشته، ART معمولا تنها زمانی توصیه می‌شد که بار ویروسی و تعداد CD4 نشان می‌داد که سیستم ایمنی بدن به خطر افتاده است. در حال حاضر توصیه می‌شودART بلافاصله پس از تشخیص شروع شود. بنابراین اگر تاکنون آن را شروع نکرده‌اید یا اگر بیماری به تازگی در شما تشخیص داده شده است، پزشک‌تان احتمالا توصیه می‌کند که درمان را بلافاصله شروع کنید. هدف ART این است که بار ویروسی شما را به سطح غیر قابل شناسایی کاهش دهد. این کار سلامت شما را حفظ می‌کند و احتمال انتقال ایدز به نوزاد شما را کاهش می‌دهد.

اگر همسر شما اچ آی وی منفی باشد، احتمال ابتلای او نیز کاهش می‌یابد. ممکن است یک بار ویروسی غیر قابل تشخیص بین سه تا شش ماه پس از شروع ART وجود داشته باشد. بنابراین، علاوه بر دریافت مراقبت‌های منظم دوران بارداری، پزشک اچ آی وی، بار ویروسی شما را حداقل هر ماه در دوران بارداری‌تان بررسی می‌کند را تا زمانی که دیگر قابل شناسایی نباشد. بعد از آن، هر سه ماه یکبار بررسی خواهید شد.

اگر بار ویروسی شما در پایان بارداری قابل شناسایی نباشد، خطر انتقال ایدز به کودک شما بسیار پایین است و می‌توان زایمان طبیعی انجام داد. در بعضی موارد (به عنوان مثال اگر شما دارای بار ویروسی بالا در حوالی پایان بارداری خود باشید)، به وضوح ممکن است سزارین لازم باشد تا به جلوگیری از انتقال ویروس به کودک شما کمک نماید.

چگونه می‌توانم از ابتلا به HIV پیشگیری کنم؟
اگر شما در حال خواندن این مقاله هستید زیرا نگرانی دارید که ممکن است در معرض خطر ابتلا به ایدز باشید، اقداماتی وجود دارد که می‌توانید از خودتان محافظت کنید:

هر بار که رابطه جنسی دارید، به طور صحیح از کاندوم استفاده کنید، مگر این که همسرتان اچ آی وی منفی باشد. این مسئله در مورد رابطه واژینال، دهانی و یا مقعدی صادق است.

همراه با کاندوم از روان کننده‌های بر پایه آب استفاده کنید. روان کننده‌های بر پایه روغن می‌توانند لاتکس را تضعیف کرده و موجب پاره شدن آن شوند.

اگر شریک زندگی شما اچ آی وی مثبت است، با پزشک خود در مورد پیشگیری قبل از قرار گیری در معرض این ویروس صحبت کنید (PrEP)، که شامل مصرف دارو برای محافظت از شما در برابر ایدز می‌باشد، آن هم زمانی که در معرض خطر بالایی قرار دارید. PrEP نیاز به استفاده از کاندوم را منتفی نمی‌کند.

از تماس با هر چیز (مانند سوزن یا تیغ)، که ممکن است آلوده به خون باشد، اجتناب کنید.

هرگز سوزن یا تجهیزات تزریق را با دیگران به اشتراک نگذارید. اگر درگیر تزریق مواد هستید، خدمات پشتیبانی وجود دارد که می‌تواند به شما در ترک اعتیاد کمک کند.