درمان افسردگی و زودرنجی پس از زایمان/ احساس می کنم دیگر همسرم را دوست ندارم!

افسردگی بعد از زایمان گاه با احساس بیزاری و انزجار از همسر همراه است. صدایش را نمیتوانید تحمل كنید، وقتی كه غذا میخورد حتی نمیتوانید او را نگاه كنید و با خودتان میگویید: «او چرا اینجوری غذا میخورد»؟ خلاصه احساس دلزدگی نسبت به او پیدا میكنید و دوست دارید فاصله بیشتری از او داشته باشید. این احساس، در بسیاری از خانمها مدتی پس از تولد فرزندشان به وجود میآید و شما در این میان تنها نیستید! اما چرا این نفرت به وجود میآید؟ و چگونه میتوان آنرا تا حدودی برطرف كرد؟

دلایل دلزدگی
در هفته های نخست پس از تولد فرزندتان كم خوابی های مداوم شبانه، شما را حساستر و آسیبپذیرتر میكند و گاه گریه های بیامان نوزادتان شما را بیشتر آزرده میسازد، اما بهترین كار این است كه با همسرتان حرف بزنید و شرایط خود را بیشتر برایش توضیح دهید و بگویید در چنین حالتی، كنترل كردن خودتان برایتان دشوارتر شده است. خانمها معمولا پس از تولد نوزادشان مسئولیتهایشان بسیار زیاد میشود و آن را سخت تحمل میكنند و احساس میكنند كه مجبورند به تنهایی این همه كار و مسئولیت داشته باشند، اما همسرشان اصلا بار مسئولیت بیشتری را احساس نمیكند و این تغییر و تحولات جدید زندگی هیچ گونه مزاحمتی برای او ندارد.

این وضعیت باعث میشود احساس تنفرشان بیشتر شود و گاه برای چند لحظه هم نتوانند همسرشان را تحمل كنند. از طرفی مادرها یك طرز فكر دیگر هم دارند. آنها فكر میكنند از نشانههای عشق بیدریغ به فرزندشان این است كه فرصت تفریح و استراحت را از خودشان بگیرند و خود را بیوقفه نثار او كنند.

فكر اینكه شما باید خودتان تمام اینكارها را به تنهایی انجام دهید، خشمتان را افزایش میدهد. اگر مدت طولانی از تولد فرزندتان گذشته است و شما همچنان از همسرتان احساس تنفر میكنید، باید در ریشههای این احساس جستوجو و دقت بیشتری كنید تا علت واقعی آنرا دریابید. در واقع مشكل اصلی شما در خودتان است. گاه همه چیز مثل همیشه خوب و منظم است، ولی باز هم خانم از همسرش احساس نفرت دارد. در این گونه مواقع باید وضعیت روانی و هورمونی او بررسی شود.

بهتر است ابتدا از خودتان این سوالات را بپرسید؟
آیا به اندازه كافی میخوابید؟ داشتن یك خواب شبانه و كافی ضروری است. اگر مراقبت از نوزاد تازه متولد شده شما مانع از آن میشود كه شبها خوب و راحت بخوابید، كمبود خوابتان را روزها جبران كنید. از اطرافیان خود كمك بگیرید تا روزها مدت كوتاهی از فرزندتان مراقبت كنند و شما با خیالی آسوده استراحت كنید.

آیا به اندازه كافی آب مینوشید؟ چه باور كنید و چه نكنید، كم آبی بدن نه تنها باعث افزایش زود رنجی میشود، بلكه میزان استرسها و نگرانیها را نیز بیشتر میكند. در دوران شیردهی حتما باید هر روز هشت لیوان آب بنوشید و در واقع نوشیدن آب را به یك عادت دائمی تبدیل كنید.

تغذیه شما چگونه است؟ حتی اگر باردار نیستید، باز هم به هر آنچه كه داخل دهانتان میگذارید، اهمیت دهید. بدن شما نیاز به دریافت پروتئین و كلسیم كافی دارد. برخی از غذاها باعث میشوند در طول روز كمتر دچار ضعف و خستگی شوید. كمی بادام و آجیل و یكی دو لیوان شیر، به شما انرژی كافی میرساند.

آیا به اندازه كافی به خودتان توجه میكنید؟ سعی كنید دست كم هفتهای یكبار آن كاری را كه دوست دارید، انجام دهید. به دیدن دوستانتان بروید، به موها و ناخنهایتان رسیدگی كنید و …
آیا به اندازه كافی با همسرتان حرف میزنید؟ از اینكه گاهی اوقات همسرتان را در اتاق تنها بگذارید و به اتاق دیگری بروید، نترسید. البته باید او از علت اینكار شما مطلع باشد. درهای رابطه را به طور كامل نبندید و او را در تاریكی و ابهام اینكه چرا به ناگاه چنین رفتاری از شما سرزد، نگذارید. به او بگویید كه از چه چیزی ناراحت هستید و چه چیزی آزارتان میدهد. این كار باعث میشود خشم خود را تا حد انفجار در خودتان سركوب نكنید.

برخی از تغییرات رفتاری در خانمها
بعد از تولد فرزند، بسیاری از خانمها دچار نوسانات اخلاقی میشوند، به این معنا كه یك لحظه شادند و لحظهای بعد شروع به گریستن میكنند. این تغییرات رفتاری بسیار طبیعی است و معمولا در روزهای آینده برطرف میشود؛ اما برخی از خانمها با علائم جدیتر و شدیدتر روبهرو هستند كه به سختی نیز از این شرایط رها میشوند. این تغییرات گاه تاثیر زیادی در كیفیت زندگی افراد میگذارد و علائمی كه دارند، به قرار زیر است:

احساس غمگینی زیاد (البته ممكن است فقط گاهی اوقات به سراغشان بیاید)
گریه كردن های مداوم
احساس بیقراری، زود رنجی و نگرانی
بیعلاقگی و بی میلی به زندگی
از دست دادن اشتها
كمبود انرژی و انگیزه برای انجام یك كار
مشكلات مربوط به خواب

احساس كم ارزشی و درماندگی افزایش یا كاهش بی دلیل وزن كاهش علاقه به فرزند تازه متولد شده و بیتوجهی به او علت اصلی اینكه چرا خانمها بعد از زایمان دچار چنین تغییرات رفتاری میشوند، مشخص نیست؛ اما تغییرات هورمونی دوران بارداری و تولید برخی مواد شیمیایی و تاثیر آنها روی مغز میتواند از مهمترین علل باشد. احساس افسردگی به این معنا نیست كه شما انسان بدی هستید یا اینكه كار اشتباهی انجام دادهاید. به مادران عزیز توصیه میشود كه صبر و تحمل خود را در این دوران كمی افزایش دهند و بدانند كه افراد زیادی وضعیت مشابه آنها را دارند.

تغییرات را راحتتر تحمل كنید
كسی را برای صحبت كردن بیابید و احساسات خود را با او در میان بگذارید. از كسی كه میتواند برای لحظاتی از نوزادتان مراقبت كند، كمك بگیرید تا وقت بیشتری برای استراحت كردن داشته باشید. زمانی را به خودتان و انجام كاری كه دوست دارید، اختصاص دهید. حتی ۱۵ دقیقه در روز نیز كافی است. مثلا ۱۵ دقیقه ورزش كنید یا كتاب بخوانید. یك دفترچه خاطرات تهیه كنید و احساسات خود را هر روز در آن بنویسید بعد از نوشتن هر بار احساس راحتی و سبكی بیشتری خواهید كرد.

نیازی نیست كه یك مادر فوقالعاده باشید. چیزی كه فرزندتان نیاز دارد، یك مادر است. در مورد خودتان و تواناییهایتان صادق باشید و انتظار بیش از حد از خود نداشته باشید. برای انجام درست برخی كارها با دیگران نیز مشورت كنید. همواره جمعی و افرادی را داشته باشید كه حاضر هستند شما را حمایت كنند و احساسات خود را با آنها در میان بگذارید و از تجربیات آنها استفاده كنید.