تخمدان پلی کیستیک هستم و احساس تیر کشیدن در تخمدانها دارم.. آیا به خاطر کیست است؟ ممکنه بترکه؟ درد کیست تخمدان چگونه است؟
درد کیست تخمدانها احساس دردی شبیه نیشگون است! درد در ناحیه تخمدان و رحم می‌تواند نشانه‌ای از وجود کیست تخمدان باشد. کیست های فانکشنال که نتیجه تجمع مایعی داخل یک فولیکول در حال رشد تخمدان هستند، هر ماه به عنوان بخشی از چرخه ماهیانه در رحم رشد می‌کنند. این کیست‌ها رایج هستند و معمولا جای نگرانی بابت آنها وجود ندارد.
البته احتمال دارد که کیست‌های فانکشنال گاهی با درد همراه باشند. انواع دیگری از کیست با مشکلات و دردهای جدی‌تری همراه هستند. در ادامه از درمان کیست تخمدان گفته شده است. این درمان‌ها به کاهش درد و اندازه کیست یا بازگشت‌ناپذیری آنها کمک می‌کند. درمان های خانگی کیست تخمدان برای رفع علائم کیست مؤثر است، اما ممکن است لازم باشد از داروهایی که پزشک تجویز کرده هم استفاده کنید.
شاید از وجود کیست در تخمدان خود بی‌خبر باشید. شاید هم این موضوع را متوجه شده‌اید. موضوع این است که بسیاری از کیست‌های تخمدان فاقد علائم خاص هستند و بدون درمان و به‌طور خودبه‌خود از بین می‌روند، اما کیست‌های بزرگ‌تر و جدی‌تری وجود دارند که در ناحیه لگن درد و در معده و شکم احساس نفخ و سیری به وجود می‌آورند.
در صورت بروز علائم زیر باید سریعا به پزشک مراجعه کنید:
درد شدید در ناحیه لگن؛
درد ناگهانی در ناحیه شکم؛
درد همراه با تب؛
درد همراه با استفراغ؛
علائم شوک مانند احساس سردی و رطوبت در بدن، تنفس تند، سرگیجه و ضعف.
این علامت‌ها نشانه پارگی کیست هستند و بیشتر در مورد کیست‌های بزرگ به وقوع می‌پیوندند. گاهی‌اوقات هم این علائم نشان از پیچ‌خوردگی تخمدان دارند و با بزرگ‌تر شدن کیست‌ها به وجود می‌آیند و با پیچ‌خوردگی دردناک باعث افزایش جریان خون در تخمدانها می‌شوند. پارگی و پیچ‌خوردگی تخمدان خطرات و عوارض شدیدی به وجود می‌آورد؛ مثلا درد شدید و خون‌ریزی داخلی. بنابراین وقوع هر یک از این مشکلات نیاز به پیگیری فوری دارد.
تشخیص کیست تخمدان
در طول معاینه لگن، امکان تشخیص کیست تخمدان وجود دارد. برای تشخیص درمان مناسب، پزشکان به شکل و کیفیت کیست توجه می‌کنند. مثلا جامد بودن یا پر از مایع بودن یا ترکیبی از این دو حالت بررسی می‌شود. بنا به نوع کیست، آزمایش‌های مختلفی انجام می‌شود:
آزمایش بارداری: نتیجه مثبت آزمایش نشان از امکان وجود کیست کورپوس لوتئوم دارد.
سونوگرافی لگن: به کمک یک مبدل (ابزاری مخصوص)، امواج با فرکانس بالا از رحم و تخمدانها عکس‌برداری می‌کند و تصاویر را روی یک صفحه نمایش می‌دهد. به کمک این تصاویر، پزشک می‌تواند وجود کیست، نوع آن که جامد/مایع یا تلفیق هر دو است و موقعیت آن را تشخیص بدهد.
لاپاراسکوپی: در این روش هم ابزاری باریک و میله‌مانند از برشی کوچک وارد شکم می‌شود و به کمک آن می‌توان کیست را دید و از بین برد. این روش جراحی نیاز به بیهوشی دارد.
آزمایش خون CA-125: سطح پروتئین موسوم به آنتی‌ژن سرطان CA-125 معمولا در زنان مبتلا به سرطان تخمدان بالاست. اگر کیست جامد باشد و در معرض سرطان تخمدان باشید، این آزمایش تجویز می‌شود. البته بالا بودن سطح این پروتئین در موارد دیگری مانند بیماری‌های التهابی لگن، آندرومتریوز و فیبروم رحم دیده می‌شود.
انواع درمان کیست تخمدان
انتخاب درمان کیست تخمدان به سن، علائم، موقعیت کیست و اندازه آن وابسته است. پزشک احتمال درمان‌های زیر را تجویز می‌کند:
۱. صبر
فارغ از اینکه در چه سن و سالی قرار دارید، گاهی‌اوقات برای درمان کیست، صبر کردن توصیه می‌شود. با چند ماه صبر کردن می‌توان شاهد رفع خود به خودی کیست‌های کوچک و پر از مایعی شد که علائم خاصی به همراه ندارند.
۲. مصرف دارو
احتمال دارد که پزشکان برای درمان کیست تخمدان از داروهای هورمونی پیشگیری مثل قرص های ضدبارداری استفاده کنند. این داروها مانع از عود یا بازگشت کیست می‌شود. لازم به ذکر است که قرص‌های ضدبارداری به کوچک شدن کیست‌ها کمکی نمی‌کنند.
۳. جراحی
جراحی برای کیست‌های دردناک و بزرگی که با کیست‌های فانکشنال تفاوت دارند و در طول دو یا سه چرخه ماهیانه رشد می‌کنند هم روشی برای درمان است. بعضی از کیست‌ها بدون برداشتن تخمدان جراحی می‌شوند. یعنی قسمتی که دچار مشکل شده، جراحی و بخش‌های سالم باقی می‌مانند.
اگر کیست تخمدان سرطانی باشد، پزشک بیمار را به متخصص سرطان‌شناسی ارجاع می‌دهد. در این صورت باید تخمدان، رحم و لوله‌های فالوپ برداشته شوند. ضمن اینکه احتمالا نیاز به شیمی‌درمانی و پرتودرمانی هم وجود خواهد داشت. پزشکان، جراحی را بعد از یائسگی پیشنهاد می‌کنند.
رفع علائم کیست تخمدان در بلندمدت
بعضی از درمان‌های خانگی هم در بلندمدت به درمان کیست تخمدان کمک می‌کنند. این درمان‌ها باعث کوچک شدن اندازه و حتی جلوگیری از عود یا همان بازگشت کیست می‌شوند. اما لازم به ذکر است که تحقیقات زیادی در جهت اثبات این درمان‌ها انجام نشده است. پس برای استفاده از این روش‌ها باید علائم و وضعیت بدن خود را به‌دقت زیر نظر بگیرید و با پزشک هم مشورت کنید.
۱. تنظیم رژیم غذایی
چیزی که می‌خورید در به وجود آمدن کیست تخمدان اثر دارد. رژیم غذایی نادرست می‌تواند منجر به بروز مشکلاتی مانند سندروم تخمدان پلی‌کیستیک شود. این وضعیت باعث به هم خوردن نظم عادت ماهیانه یا پلی‌کیستیک یا آمنوره است و به خاطر وجود چندین کیست در تخمدان رخ می‌دهد. حدود نیمی از زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، اضافه‌وزن دارند یا چاق هستند. احتمالا میان این سندرم و مقاومت انسولینی رابطه‌ای وجود دارد که مانع از کاهش وزن می‌شود. به همین خاطر، بهتر است از مصرف غذاهایی که باعث مقاومت انسولینی می‌شوند، پرهیز کنید. کربوهیدرات‌ها و غذاهای فرآوری‌شده از جمله مواد مضری هستند که باعث مقاومت انسولینی می‌شوند. مثل:
نان سفید؛
سیب زمینی سفید؛
هر ماده غذایی تهیه‌شده از آرد سفید؛
خمیرها، دسرها، مافین‌ها و غذاهای شیرین دیگر.
به جای مصرف این مواد از غذاهایی که مانع از مقاومت انسولینی می‌شوند یا موادی که وزن را متعادل نگه می‌دارند، استفاده کنید. مثلا:
غذاهای پر فیبر: کلم بروکلی، سبزیجات، بادام، کدو، انواع توت‌ها؛
پروتئین بدون چربی مانند: ماهی، توفو و مرغ.
مواد غذایی ضدالتهاب مانند ادویه ها، گوجه، زردچوبه، روغن زیتون، کلم کالی و بادام.
اگر در کم کردن وزن و تنظیم رژیم غذایی مشکل دارید، بهتر است از کمک پزشک استفاده کنید.
۲. استفاده از مکمل کوهوش سیاه برای تنظیم عادت ماهیانه
بعضی از گیاهان دارویی به رفع مشکلات عادت ماهیانه کمک می‌کنند. کوهوش سیاه یکی از این گیاهان است. سرخ‌پوستان آمریکایی و اروپایی‌ها برای حفظ سلامت دستگاه باروری و تناسلی خود از کوهوش استفاده می‌کردند. در حال حاضر از این گیاه برای کاهش علائم آزاردهنده دردهای ماهیانه زنان استفاده می‌شود:
گُرگرفتگی؛
تعریق شبانه؛
مشکلات و اختلالات خواب؛
تپش قلب؛
کج‌خلقی و زودرنجی
تحقیقات بیشتری برای سنجش اثرگذاری مکمل کوهوش در درمان کیست تخمدان باید انجام شود. این گیاه می‌تواند عوارضی مانند ناراحتی معده و تحریک و قرمز شدن پوست داشته باشد. بعضی از تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف کوهوش باعث تخریب کبد می‌شود. بعضی از تحقیقات هم خواص درمانی این گیاه را تأیید نمی‌کنند. ضمن اینکه امکان دارد مصرف کوهوش به طور هم‌زمان با داروهای دیگر باعث بروز تداخل و اختلالاتی در بدن شود.
۳. استفاده از تخم کتان آسیا‌شده برای تنظیم هورمون‌ها
تخم کتان باعث کاهش سطح آندروژن بدن می‌شود. اگر سطح این ماده در بدن زنان بالا رود، امکان بروز سندرم تخمدان پلی‌کیستیک وجود خواهد داشت. در یک پژوهش، زنی ۳۱ ساله و مبتلا به سندرم پلی‌کیستیک به طور روزانه، ۳۰ گرم تخم کتان به رژیم غذایی خود اضافه کرد. در طول چهار ماه، سطح آندروژن و تستوسترون او کاهش یافت. این تحقیقات نشان می‌دهد که دانه تخم کتان می‌تواند به تنظیم هورمون‌ها کمک کند. البته این پژوهش بسیار محدود بود و فقط یک موضوع را بدون در نظر گرفتن عوامل دیگر بررسی کرده بود. پیش از استفاده از مکمل‌ها بهتر است با پزشک مشورت کنید.
۴. مکمل ریشه ماکا برای تعدیل هورمون‌ها
ماکا یا جینسینگ پرویی، ریشه‌ای گیاهی است که در رشته‌کوه‌های آند می‌روید و در اوایل سال ۲۰۰۰ برای رفع عوارض جسمی در زنانی مورد توجه قرار گرفت که در آستانه یا دوران بعد از یائسگی به سر می‌بردند. به نظر می‌رسد که ماکا در تعدیل هورمون‌های بدن مؤثر است. در پژوهشی مشخص شد که زنان بعد از مصرف این ماده، احساس بهتری نسبت به کیفیت زندگی خود داشته‌اند. میزان ناراحتی‌ها و عوارض یائسگی مثل تپش قلب، تعریق شبانه، گُرگرفتگی و احساس افسردگی هم با مصرف ماکا در زنان کاهش یافته بود.
آیا ماکا در درمان کیست تخمدان هم مؤثر است؟ شاید. برای یافتن پاسخ قطعی به این پرسش، به انجام پژوهش‌های بیشتری نیاز است، اما به طور کلی، اضافه کردن این مکمل به رژیم غذایی ضرری ندارد. بسیاری از افراد این ماده را به قهوه و اسموتی اضافه می‌کنند. مصرف این مکمل به صورت پودر و کپسول هم مقدور است. دوز مصرف مکمل‌های مختلف با هم فرق دارد. پس بهتر است، قبل از مصرف حتما دستورالعمل استفاده را بخوانید.
منبع خبر : chetor
