حجامت برای بانوان باردار در برخی ایام ممنوع است و جنین باید به سن مشخصی برسد تا مادر بتواند حجامت کند؛ حجامت در ماههای ۴ تا ۷ بارداری، موجب کاهش فشار خون دوران بارداری می‌شود…
پیش از حجامت باید وضع مزاجی بیمار و شرح حالی از او گرفت، اینکه بیمار چه مزاجی دارد، آیا پُرخون و دموی است یا کم‌خون، در حجامت فرد کم‌خون باید احتیاط کرد و برخی فصول مانند ایام سرد سال اصلاً برای حجامت چنین افرادی مفید نیست همچنین در حجامت فرد دموی باید هوشیار بود زیرا ممکن است دچار افت توان، ضعف و بی‌حالی شود.
به‌هنگام حجامت باید توجه داشت که آیا فرد گرسنه نیست، گرسنگی هم اثر حجامت را کم می‌کند و هم احتمال ضعف فرد را افزایش می‌دهد؛ اگر بیمار گرسنه است باید ابتدا غذای سبکی بخورد و سپس حجامت کند و خوب است فاصله حجامت با غذا آنقدر باشد که هضم اول (عبور غذا از معده) را گذرانده باشد؛ این زمان بر اساس میزان سلامت دستگاه گوارش نیم تا ساعت طول می‌کشد.
آخرین باری که او خون اهدا کرده یا زالو انداخته یا فصد و حجامت کرده یا به‌سبب جراحت، خون زیادی از او رفته، چه‌زمانی بوده است؟ فاصله ایام هر حجامت با خونگیری یا حجامت قبل، به‌میزان سن فرد، می‌تواند همان تعداد روز باشد، مثلاً یک فرد ۴۰ساله باید ۴۰ روز از حجامت یا خونگیری قبل را گذرانده باشد تا فرصت کافی برای خونسازی داشته باشد؛ به‌طور میانگین توصیه می‌کنند حداقل یک ماه، بین حجامت و خونگیری قبلی (حجامت، فصد، اهدای خون و…) فاصله باشد؛ در نوجوان و جوان، این فاصله می‌تواند دو تا سه هفته باشد.
باید دقت داشت که فردی که قرار است حجامت انجام دهد چه سنی دارد، در روایات داریم که باید از حجامت افراد بالای ۶۰ سال احتراز کرد و حجامت موردی برای چنین افرادی نیازمند اعلام‌نظر طبیب حاذق با توجه به ملاحظه میزان خون، قوای جسمی و شرایط مختلف بیمار است.
اگر بیمار، هموفیلی است یا کم‌خونی شدید دارد یا به‌تازگی پیوند عضو داشته یا دچار غشوه شدید و صرع است یا اخیراً سکته قلبی کرده یا دچار شوکهای شدید عاطفی شده باید از حجامت او پرهیز کرد.
همچنین اگر بیمار هپاتیت بی یا سی یا ایدز دارد، برای حجامت باید از توان بدنی او اطمینان داشت و مراقب بود تا اسباب سرایت بیماری او به دیگران مهیا نشود؛
فردی که می‌خواهد حجامت کند چقدر زمان از رابطه زناشویی یا دفع شهوت را گذرانده است؟ افرادی که توان جسمی و جنسی بالا دارند هم باید از رابطه زناشویی تا حجامت، حداقل ۱۲ ساعت صبر کنند و خوب است برای اطمینان ۲۴ ساعت فاصله را رعایت کنند.
فردی که می‌خواهد حجامت کند، آیا دچار ترس و اضطراب شدید نیست، مخصوصاً به کسی که بار اول است حجامت می‌کند، نباید اجازه داد خونگیری و حجامت دیگران را تماشا کند زیرا همین تماشا موجب ایجاد وحشت در او می‌شود و دچار اضطراب و غشوه می‌شود.
آیا فرد در ۲۴ ساعت گذشته، داروهای مسهل، معطس (عطسه‌آور) یا مقیی (قی‌آور) استفاده نکرده است؟ چه داروهایی مصرف می‌کند؟! آیا ورزش سنگین و طاقت‌فرسا نداشته است؟!
بانوانی که می‌خواهند حجامت کنند نباید در ایام عادت ماهیانه باشند همچنین در حجامت بانوان کم‌خون باید بسیار احتیاط کرد و نظر حکیم حاذق را مورد توجه قرار داد؛
حجامت برای بانوان باردار هم در برخی ایام ممنوع است و جنین باید به سن مشخصی برسد تا مادر بتواند حجامت کند؛ حجامت در ماههای ۴ تا ۷ بارداری، موجب کاهش فشار خون دوران بارداری می‌شود اما تشخیص ضرورت و تجویز آن نیازمند اعلام نظر حکیم حاذق است.
برای اینکه درباره حجامت بیشتر بدانیم پای صحبت‌های خانم دکتر نفیسه حسینی‌یکتا، متخصص طب سنتی و رئیس انجمن علمی طب سنتی ایران نشسته‌ایم و او در این زمینه با ما سخن گفته است.
حجامت چند نوع است؟
حجامت دو نوع دارد حجامت خشک و حجامت‌تر
چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟
حجامت خشک که امروزه به نام بادکش انداختن شناخته می‌شود در حقیقت حرکت دادن خون به سمت یک ناحیه بدن است که بادکش روی آن قرار داده شده است. بدون آن‌که خون را خارج کنیم ولی حجامت‌تر به معنی خروج خون با تیغ زدن به سطح پوست بعد از گذاشتن بادکش است.
برخی فکر می‌کنند حجامت برای همه لازم است، آیا این تعبیر درستی است؟
قطعا نادرست است، تشخیص نیاز فرد به حجامت فقط باید توسط طبیب خبره و آگاه در حوزه طب سنتی انجام شود و اگر صحیح تشخیص داده شود می‌تواند در پیشگیری و درمان برخی بیماری‌ها کمک کند ولی اگر بدون توجه به شرایط لازم انجام شود متضمن ضررهایی برای بیمار خواهد بود.
حجامت برای چه کسانی ممنوع است؟
در نظر گرفتن سن بیمار مهم است انجام حجامت زیر دو سال و بالای ۶۰ سال بجز در موارد ضروری براساس نص صریح منابع اصیل طب سنتی ایران ممنوع است.
در نظر گرفتن توان فرد، مزاج کلی و عضوی بیمار هم نکات قابل تاملی است که در توصیه به حجامت باید در نظر گرفته شود که جمع‌بندی تمام این فاکتورها نیاز به احاطه به این مکتب درمانی دارد.
همان‌طور که اشاره کردید رواج بسیار زیاد حجامت در جامعه باعث شده است که در اذهان عمومی این باور غلط شکل بگیرد که این روش درمانی کاملا بی‌خطر و همواره سودمند است. در حالی که این‌طور نیست و همان‌طور که می‌توان با دقت نظر از آن سود جست می‌تواند برای برخی افراد مضر باشد.
انجام حجامت آیا از نظر روزهای هفته، ماه یا فصل خاصی از سال تفاوتی دارد؟
در صورتی که برای فردی مطمئن شدیم حجامت لازم بوده، بهتر است در روزهای شانزدهم و هفدهم ماه قمری انجام شود و انجام آن در ساعات روز بهتر از ساعات شب است.
بیشترین فصلی که در آن ممکن است حجامت لازم شود فصل بهار است ولی این توصیه که همه افراد در بهار به حجامت نیاز دارند توصیه علمی نیست، در بهار هم باید بعد از گرفتن مشورت از متخصصان امر اقدام کرد. همچنین باید توجه داشته باشیم که حجامت در مراکز درمانی معتبر و سلامتکده‌های طب سنتی ایران انجام شود تا همراه با نکات بهداشتی لازم باشد.
