زمان هایی در دوران نوجوانی وجود دارد که پسر شما شروع به رشد برای مرد شدن می کند. این دوره می تواند پیچیده باشد، زیرا پسرهای جوان احتمالا در اثر تغییرات سریع، احساس خستگی، گیجی، نگرانی و گاهی خجالت می کنند.
اگرچه نوجوانان ممکن است سریعا به والدین خود برای مشاوره مراجعه نکنند، اما از این کار دوری نمی کنند. برای مراقبت از عزیز خود آماده باشید و در این زمینه اطلاعات کسب کنید. این متن از وبسایت nininama.com به شما در مورد بلوغ پسران، مراحل آن و روش های مختلف حمایت از فرزندتان در این دوره زمانی می گوید.
بلوغ چیست؟
بلوغ فرایندی طبیعی است که در آن بدن به بلوغ جنسی می رسد. هیپوتالاموس (قسمت کوچکی از مغز) هورمونی به نام آزاد کننده گنادوتروپین (که با نام GnRH نیز شناخته می شود)، ترشح می کند.
این هورمون باعث می شود تا غده هیپوفیز دو هورمون ترشح کند: هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH) و هورمون لوتئین کننده (LH) (2).
این هورمون ها علامتی به اندام جنسی (بیضه) می دهند تا هورمون های جنسی در بدن آزاد شود. برای پسران، هورمون تستوسترون آزاد می شود و بیضه ها شروع به تولد اسپرم می کنند. این هورمون مسئول تمام تغییرات جسمی قابل توجهی است که یک پسر در دوران بلوغ در بدن خود می بیند.
چه زمانی پسر به بلوغ خود می رسد؟
اکثر پسران بین سنین ۹ تا ۱۴ سالگی به بلوغ می رسند. اما ممکن است با توجه به نوع بدن، رژیم غذایی، موقعیت جغرافیایی و … متفاوت باشد. برخی ممکن است زودتر از حد معمول به بلوغ برسند (بلوغ زودرس)، و برخی دیگر دیرتر به بلوغ می رسند (بلوغ دیررس).
بلوغ زودرس و دیررس چیست؟
بلوغ زودرس و دیررس می تواند در اثر شرایط فیزیکی بدن اتفاق بیافتد: (۳). اجازه دهید تا جزئیات را بررسی کنیم:
۱٫ بلوغ زودرس یا زودهنگام
بلوغ زودرس به دلیل ناهنجاری های موجود در مغز یا سیستم تولید مثل اتفاق می افتد. بسته به جایی که ناهنجاری در آن اتفاق می افتد، به دو دسته طبقه بندی می شود:
بلوغ زودرس مرکزی
اگر ناهنجاری در مغز باشد، به آن بلوغ زودرس مرکزی گفته می شود. علل شایع آن شامل تشعشعات به مغز، سابقه عفونت مغزی، و گاهی اوقات تومورهای مغزی است. در چنین مواردی، مغز باعث می شود که غده هیپوفیز خیلی زودتر از حد طبیعی دوره بلوغ را شروع کند.
بلوغ زودرس محیطی
ناهنجاری در ارگان هایی مانند بیضه ها یا غدد فوق کلیوی منجر به بلوغ زودرس می شود. این ناهنجاری می تواند به دلیل تومورها، کم کاری تیروئید، بیماری های غدد فوق کلیوی یا نقایص ژنتیکی باشد که باعث تولید بیش از حد هورمون جنسی می شود. نوع دیگری از بلوغ زودرس، بلوغ زودرس ایدیوپاتیک نامیده می شود که در این صورت هیچ دلیل اساسی برای بلوغ زودهنگام پیدا نمی شود. اکثر موارد بلوغ زودرس به این دسته تعلق دارند.
۲٫ بلوغ دیررس
بلوغ در پسران می تواند به تاخیر بیافتد که در اثر رشد آهسته است که همچنین «بلوغ دیررس سرشتی» نامیده می شود. تغذیه نامناسب نیز منجر به تاخیر در بلوغ می شود. گاهی اوقات، تاخیر بلوغ ممکن است نتیجه «کم کاری غده های جنسی» (هیپوگنادیسم) باشد، که در آن بیضه ها هورمونی تولید نکرده و یا هورمون کمی تولید می کنند:
هیپوگنادیسم ثانویه هنگامی رخ می دهد که هیپوتالاموس و غده هیپوفیز نتوانند سیگنال هایی را به سیستم تولید مثل ارسال کنند.
هیپوگنادیسم اولیه هنگای رخ می دهد که بیضه ها قادر به تولید هورمون نباشند. بلوغ می تواند زودرس یا دیرس باشد، اما هنگامی که اتفاق بیافتد، تغییرات مشابه هستند.
در دوران بلوغ چه تغییراتی در بدن اتفاق می افتد؟
در دوران بلوغ، بیضه های پسر شروع به تولید هورمون تستوسترون مردانه می کنند، که باعث ایجاد تغییراتی در بدن او می شود. در اینجا برخی از شایع ترین علائم بلوغ در پسران ذکر شده است:
پسر قد بلندتر شده و عضلات رشد می کنند. شانه ها پهن می شوند و عضلات واضح تر مشخص می شوند.
صدایش کلفت می شود. حنجره و سیب آدم رشد کرده و صدای او عمیق تر می شود و صدایش خس خس می کند. او احساس می کند که صدایش کلفت می شود.
بیشتر از قبل عرق می کند: غدد آدرنال فعال منجر به تعریق بیشتر می شود و در بعضی موارد باعث ایجاد بو در بدن می شود. تعریق معمولاً در زیر بغل و کشاله ران اتفاق می افتد.
پوست چرب و بیرون آمدن آکنه ها: غدد آدرنال فعال همچنین باعث ترشح بیشتر روغن در پوست می شود و در نتیجه باعث آکنه می شود.
موهای صورت و ناحیه شرمگاهی رشد می کند: اکنون با موهایی که در صورت پسر رشد می کند، مانند مردها به نظر می رسد. همچنین مو در زیر بغل و ناحیه شرمگاهی رشد می کند.
انزال در حین خواب یا انزال شبانه شایع است: در حین خوابیدن پسر، انزال هایی رخ می دهد. انزال در حین خواب راهی برای خارج شدن منی های انباشته شده است.
نعوظ های مکرر و میل به خودارضایی: پسران به دلیل افزایش ناگهانی تستوسترون، تمایلات جنسی را تجربه می کنند. این مساله می تواند به طور خودبه خودی باعث نعوظ شود. ممکن است فرد جوان برای ارضاء این تمایلات، خودارضائی کند. ناحیه شرمگاهی بدن رشد می کند. قسمت های خصوصی بدن مرد، که آلت تناسلی، کیسه بیضه و بیضه نامیده می شوند، در حین بلوغ رشد می کنند.
او ممکن است ژنیکوماستی داشته باشد. در این اختلال، سینه ها به دلیل افزایش هورمون ها کمی رشد می کنند. با این وجود، موقتی است و به زودی برطرف می شود.
نوسانات روحی را تجربه می کند: تغییرات دوران بلوغ تنها فیزیکی نیستند، بلکه احساسی نیز محسوب می شوند. پسرتان چند سوال و برخی ترس ها در مورد تغییراتی که در او اتفاق می افتد، خواهد داشت. این تغییرات مهم و سریع، اغلب منجر به نوسانات خلقی می شوند. تغییرات در دوران بلوغ مشهود است. با این وجود، این تغییرات یک شبه اتفاق نمی افتند، بلکه در طی مراحل مختلف رخ می دهند.
مراحل بلوغ در پسران چیست؟
بلوغ در طی مراحل تانر یا مقیاس تانر که پس از جمیز تانر نامگذاری شد، مشخص می شود که وی الگوی مشخصی را برای این کار در نظر گرفته است.
مقیاس تانر، راهی برای اندازه گیری رشد جمسی از دوره کودگی تا نوجوانی و سپس بزرگسالی است. در ادامه، توضیح می دهیم که در هر مرحله چه اتفاقی رخ می دهد: (۵)(۶)(۷)
مراحل تانر اولیه (بزرگ تر از ۹ سال)
هیچ تغییرات فیزیکی قابل توجهی وجود ندارد
- مغز سیگنال هایی را به بدن ارسال می کند که برای تغییرات آماده باشد
- هیپوتالاموس شروع به ترشح هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) می کند
- دو هورمون بلوغ دیگر، LH و FSH تولید می شوند
- حجم بیضه کمتر از ۴ میلی لیتر است
مراحل تانر ثانویه (بین ۹ تا ۱۱ سال)
- بیضه شروع به بزرگ شدن می کند
- کیسه بیضه رنگی می شود (رنگ دانه ها در بافت آن جمع می شوند)
- موهای پرز مانند شروع به رشد پس از بیضه می کنند
- حجم بیضه بین ۴ تا ۸ میلی لیتر است
مراحل تانر سوم (بین ۱۱ تا ۱۲٫۵ سال)
- آلت و بیضه ها به رشد خود ادامه می دهند
- برخی از بافت های پستان ممکن است در زیر نوک سینه ها شروع به رشد کنند و در نتیجه بزرگ شدن جزئی در سینه ها رخ می دهد
- موهای ناحیه شرمگاهی رشد کرده و درشت و فرفری می شوند
- صدا شروع به تغییر کرده و ممکن است غالبا با خس خس همراه باشد
- قد هر سال ۲ تا ۳٫۵ اینچ افزایش پیدا می کند
- حجم بیضه ها بین ۹ تا ۱۲ میلی لیتر است
مرحله تانر چهارم (بین ۱۲٫۵ تا ۱۴ سال)
- نخستین انزال رخ داده یا رشد اسپرم صورت می گیرد
- بیضه، کیسه بیضه و آلت تناسلی مرد در حال بزرگ شدن است
- کیسه بیضه ممکن است تیره تر از قبل به نظر برسد
- موهای ناحیه شرمگاهی، کل ناحیه مثلثی ناحیه شرمگاهی را می پوشانند.
- مو در زیربغل و صورت شروع به رشد می کند
- صدای کلفت تر در این مرحله دائمی می شود
- جوش هایی ممکن است ظاهر شود
- حجم بیضه بین ۱۵ تا ۲۰ میلی لیتر است.
مرحله تانر پنجم (بالای ۱۴ سال)
- بیضه، کیسه بیضه و آلت تناسلی به اندازه بزرگسالی رسیده
- موهای ناحیه شرمگاهی تا حد کامل رشد کرده است
- موهای صورت شروع به رشد می کنند. اکنون برخی از پسران نیاز به اصلاح صورت (تراشیدن ریش) دارند
- رشد قد آنها کندتر می شود
- ماهیچه ها هنوز در حال رشد هستند.
- تا سن ۱۸ سالگی، اکثر پسران به رشد کامل خود رسیده اند
- حجم بیضه بیش از ۲۰ میلی لیتر است
تغییرات بسیار زیاد است. اگرچه ممکن است فرزندتان از به اشتراک گذاشتن این تغییرات با شما احساس خجالت کند، اما باید در طول این سالهای رشد از او حمایت کنید.
چگونه می توانید در دوران بلوغ به فرزند خود کمک کنید؟
علاوه بر تغییرات بدنی، این تغییرات از لحاظ عاطفی نیز می تواند برای کودک چالش برانگیز باشد. این حالت ممکن است باعث تغییرات رفتاری در کودک شود. بنابراین، پشتیبانی و اطمینان خاطر عاطفی به عنوان والدین مهم است. شما باید به فرزند خود اطمینان دهید و در کنار او باشید. با فرزندتان در مورد تغییراتی که او طی این مرحله تجربه خواهد کرد صحبت کنید. فرزند شما در این سن به حریم شخصی احتیاج خواهد داشت. فضای لازم را به او بدهید. از تحقیر و شوخی کردن در مورد تغییرات بدنی و صدای او اجتناب کنید، زیرا ممکن است این مساله هم اکنون در مدرسه و گروه هم سن و سال های او اتفاق بیافتد. وقتی او در خواب تحریک شده یا انزال رخ می دهد، به او بگویید که نباید از این مساله شرمنده باشد و شما درک می کنید که این مساله بیولوژیکی است.
اگر پسر شما نگران است که نسبت به هم سن و سال های خودش خیلی لاغر و کوچک به نظر می رسد، به او اطمینان دهید که او نیز رشد خواهد کرد و همه اندازه های یکسانی ندارند.
در این مرحله از زندگی، پسرتان در تلاش است تا یک شخص منحصر به فرد شود. ممکن است دچار نوسانات خلقی مکرر شود. از دیدگاه او به هه چیز نگاه کنید و سعی کنید تا دلیل رفتارهای او را درک کنید.
اگر نوجوان شما تلاش زیادی می کند تا خوب به نظر برسد، و وقت بیشتری را صرف مراقبت های شخصی می کند، واکنش نشان ندهید.
فرزند خود را آرام کنید که رشد بیضه ها طبیعی است و یکی از بیضه ها بزرگ تر از دیگری می شود. اگر می بینید که هر چیزی به طور جدی کودک شما را آزار می دهد یا نگران پیشرفت جوان خود هستید، با یک پزشک عمومی مشورت کنید.
آخرین کاری که می خواهید انجام دهید، این است که تجربیات فرزندتان را مسخره کنید. از این مساله به عنوان فرصتی جهت تقویت پیوند عاطفی با فرزندتان استفاده کنید. مهم است که با فرزند خود ارتباطی باز داشته باشید و برای او توضیح دهید که این تغییرات به چه معنی است. کودکتان را برای این موضوح تحت فشار قرار ندهید. در عوض، آرام رفتار کنید تا فرزندتان هر وقت که مایل باشد، از شما کمک بخواهد.
