تعريف نازايي چيست و چه زماني بايد درمان را شروع نمود؟

نازايي به عدم وقوع حاملگي بدون پيشگيري پيش از يك تا دو سال گفته مي شود. در صورتي كه قبل از آن هيچ حاملگي رخ نداده باشد به آن نازايي اوليه و اگر بعد از حداقل يك بارداري ايجاد مي شود به آن نازايي ثانويه گويند. احتمال حاملگي در زوجين زايا در هر ماه حدود ۲۰% است. نيمي از آنها در طي سه ماه، ۷۵% طي ۶ ماه و ۹۰% طي يك سال حامله مي شوند.
به طور كلي بايد توجه داشت حداكثر قدرت بارداري براي زنان و مردان سنين ۲۵-۲۰ سالگي است و با افزايش سن احتمال آن كاهش مي يابد.
عامل موثر ديگر در قدرت باروري تعداد دفعات نزديكي است. احتمال حاملگي در زوجيني كه كمتر از يكبار در هفته نزديكي مي كنند در حدود ۲۰% و در آنهايي كه سه بار در هفته يا بيشتر نزديكي دارند حدود ۵۰% است.
بهترين زمان براي نزديكي به قصد حامله شدن محدوده زماني ۱۰ تا ۱۸ روز قبل از وقوع احتمالي خونريزي قاعدگي بعدي است و بايد يك روز درميان انجام شود.
به طور كلي در بررسي زوج نازا پس از گرفتن شرح حال و معاينه اولين آزمايشات درخواستي بررسي مايع مني در مرد و همينطور بررسي وجود يا عدم وجود تخمك گذاري در زن است.
درخواست يك سري آزمايشات خون در زن و سونوگرافي كه در مرحله ابتدايي انجام مي شود.
در صورت طبيعي بودن آزمايش مايع مني در مرد و وجود تخمك گذاري در زن بقيه بررسيها كه شامل بررسي قسمتهاي مختلف تناسلي زن (بخصوص سلامت لوله هاي رحمي) با استفاده از عكسبرداري از رحم يا لاپاروسكوپي و… انجام مي شود.
اختلال لوله هاي رحمي در زنان و واريكوسل در مردان شايعترين علل نازايي را تشكيل مي دهند.
بعد از تشخيص علت نازايي مراحل درمان شروع مي شود كه شامل درمانهاي دارويي و حتي جراحي است.
و در آخرين مراحل از بارور سازي مصنوعي IUI و IVF استفاده مي شود.
با پيشرفت علم و تكنولوژيهاي درمان ناباروري مي توان گفت تقريباً زوج ناباروري وجود ندارد مگر درصد بسيار ناچيزي كه داراي موارد خاص باشند.
اما نكته مهم اين است كه زمان طلايي را در بررسي زوج نازا از دست ندهيم به عنوان مثال اگر سن زوجين بالاي ۳۰ سال است و تصميم به بارداري دارند، بعد از گذشت ۶ ماه و عدم بارداري اقدامات بررسي صورت گيرد و هر چه سريعتر به متخصص مراجعه شود.
اگر زوجين اقدام براي فرزند دوم در فاصله بيش از ۳ تا ۵ سال بعد از فرزند اول دارند، احتمال ايجاد هر يك از موارد ايجاد كننده ناباروري در مرد يا زن افزايش مي يابد.
لازم به ذكر است، در صورت شروع درمان نازايي چه با علت مرد و چه با علت زن زماني لازم است تا داروها اثر كنند و بلافاصله و در اولين سيكل احتمال دارد كه بارداري رخ ندهد. گاهي مصرف بعضي از داروهاي درمان ناباروري مانند كلوميفن و يا دگزامتازون اختلال در قاعدگي ايجاد مي كند و اينها نبايد نگراني براي زوجين ايجاد نمايد.
بهترين امر در طول درمان ناباروري صبر و تحمل و اعتماد به دستورات پزشك معالج است و با داشتن آرامش مي توان مراحل درمان را تسريع نمود.