درمان نکردن واریکوسل باعث مرگ نمی شود اما اگر عوارضی همچون درد و ناراحتی و کوچک شدن و چروکیدگی بیضهها و ناباروری ایجاد شود نیاز به درمان دارد.
تصمیم برای درمان واریکوسل به داشتن علائم در ارتباط با این مشکل و تصمیم فرد برای بچهدار شدن بستگی دارد. به این ترتیب مردانی که دارای علائم خاص در این رابطه نباشند، معمولاً نیازی به درمان ندارند. از طرف دیگر برای مردانی که علائم خفیف یا گاه و بیگاه در این رابطه دارند، مراحل زیر میتواند برای کنترل ناراحتی فرد کافی باشد:
پوشیدن فتقبند در طول انجام تمرینهای ورزشی یا ایستادن طولانی
اجتناب از انجام فعالیتهای تشدید کننده ناراحتی
استفاده از یخ بر روی کیسه بیضه و کشاله ران
مصرف داروهای مسکن قابل تهیه از داروخانهها بدون نسخه پزشک همچون ایبوپروفن یا استامینوفن
در صورتی که این روشهای غیر تهاجمی نتواند به تسکین علائم ناشی از واریکوسل کمک کند یا اگر فرد درباره قابلیت باروری خود نگران باشد، امکان درمان واریکوسل از طریق عمل جراحی یا یک روش درمان به نام آمبولیزاسیون وجود دارد. هدف از این درمانها توقف جریان خون در رگهای بزرگ شده میباشد.
در طول عمل جراحی آمبولیزاسیون، رگهای واریکوسل به صورت عمدی از داخل رگ از طریق ایجاد یک لخته مسدود میشوند. در روش دوم، رگهای هدف با استفاده از یک گیره یا گره در ناحیه خارج رگ بسته میشوند. هر دوی این روشها عملهای جراحی سرپایی هستند، به این معنی که فرد میتواند در همان روز جراحی یا آمبولیزاسیون به خانه بازگشته و فعالیتهای عادی خود را آغاز کند.
چرا لازم است از عمل میکروسرجری واریکوسل ساب اینگوینال استفاده شود؟
این درمان به فرد امکان میدهد از ایجاد بریدگی در فیبرهای عضلانی برای درمان خودداری کرده و درد کمتر در ارتباط با درمان داشته باشد. این جراحی همچنین خطر فتق پس از درمان را بطور مشخص کاهش میدهد. استفاده از پیشرفتهترین میکروسکوپهای جراحی برای حفظ ساختارهای با اهمیت، به پیشگیری از عوارض جانبی درمان (همچون هیدروسل یا تجمع مایع دور بیضه) در هنگام ایجاد انشعاب در رگهایی که وضعیت آنها با ابتلا به واریکوسل ارتباط دارد، کمک میکند.
عمل جراحی میکروسرجری واریکوسل
واریکوسلکتومی ساب اینگوینال میکروسکوپی یک نوع روش درمان ایجاد شکاف برای واریکوسل است که در طول یک ساعت یا بیشتر به صورت سرپایی توسط جراح واریکوسل بر روی بیمار انجام میشود. این درمان با استفاده از بیحسی عمومی خفیف به همراه بیحسی موضعی بر روی بیمار انجام شده و از طریق آن امکان مشاهده تمام ریشههای احتمالی بازگشت وریدی به بیضه و تکمیل درمان از طریق ایجاد یک شکاف کوچک با حداقل درد در بالای کیسه بیضه وجود دارد. این روش نیازی به باز کردن لایههای عضلانی دیواره شکم (که به صورت عادی در سایر روشهای درمان لازم است) نداشته و به این ترتیب دوره بهبودی فرد بطور قابل توجه کاهش خواهد یافت.
بهبودی و مراقبت پس از جراحی واریکوسل
پس از این درمان لازم است با یکی از دوستان برای رساندن فرد به خانه و باقیماندن با وی برای شب اول پس از جراحی هماهنگی لازم انجام شود. در این شرایط میبایست بخش عمده روز جراحی و روز پس از آن استراحت شده و از انجام فعالیتهای شدید خودداری شود. در این زمان بیمار میتواند با مراقبت کافی در اطراف خانه راه رفته و از تمرینهای حرکتی مناسب برای عضلات ساق پا استفاده کرده، حمام کرده و مواد غذایی مناسب مصرف کند.
در هنگام استراحت و بازیابی توان فرد، لازم است عضلات هر دو ساق پا بطور مرتب در هر ساعت تمرین داده شوند. به این ترتیب راه رفتن و انجام تمرینهای حرکتی بر روی عضلات ساق پا میتواند به پیشگیری از تشکیل لخته خونی در رگهای پا کمک کند. توجه داشته باشید مقداری ناراحتی و درد پس از عمل جراحی کاملاً عادی است. به هر حال، اکثر افراد فقط درد خفیف تا متوسط پس از این درمان خواهند داشت. علاوه بر این، برای کنترل درد و ناراحتی پس از عمل جراحی و بهبودی مناسب و راحت میتوان به نکات زیر توجه کرد:
صحبت با پزشک درباره مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئید (NSAIDs) قابل تهیه از داروخانهها بدون نسخه پزشک همچون ایبوپروفن. مصرف این داروها میتواند به کاهش درد بیضه و ناراحتیهای بیمار پس از عمل جراحی کمک کند.
استفاده از بسته یخ بر روی کیسه بیضه و نواحی ایجاد شکاف برای ۲۰ دقیقه در هر ساعت در طول زمان بیداری. بستههای یخ بطور خاص در روزهای اول پس از جراحی مفید و سودمند هستند.
بالا نگه داشتن کیسه بیضه بر روی یک حوله یا پشتی کوچک در هنگام نشستن یا دراز کشیدن به منظور کمک به کاهش ناراحتی و حداقل کردن ورم بیضه. انجام این کار بطور خاص در چند روز اول پس از جراحی از اهمیت برخوردار است. در این شرایط کیسه بیضه میبایست به مقدار کافی بالا نگه داشته شود تا در نتیجه این کار بیضهها در ارتفاع مشابه رانها قرار گیرند.
پوشیدن محافظ کیسه بیضه (فتق بند) در چند هفته اول پس از جراحی به منظور کمک به کاهش ناراحتی در هنگام ایستادن، راه رفتن، یا انجام تمرینهای حرکتی.
معمولاً به بیمار استفاده از داروهای مسکن قوی برای مواقع لازم توسط پزشک توصیه میشود. بیمار میبایست در مواردی که سطح درد زیاد و غیر قابل تحمل باشد، این داروها را مصرف کند.
در طول دوره بهبودی بر روی شکافهای ایجاد شده برای جراحی نوار و گاز استریل قرار میگیرد. دو روز پس از جراحی، بیمار میتواند پوشش زخم (و نه باندهای استریل) را برداشته و دوش بگیرد. در حقیقت باندهای استریل میبایست بر روی زخم تا زمان افتادن آنها قرار داشته باشند و این مدت معمولاً یک تا دو هفته پس از جراحی خواهد بود.
سایر نکات قابل توجه در این شرایط به شرح زیر هستند:
عدم استفاده از وان حمام و شنا نکردن، زیرا در صورت انجام این کار جای زخم مرطوب خواهد شد. در حقیقت انجام این فعالیتها پس از افتادن باند استریل و بهبود زخم با گذشت حدود دو هفته از عمل جراحی امکانپذیر خواهد بود.
اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین برای روز پس از عمل جراحی. برای مدت حداقل یک هفته، فرد میبایست از انجام فعالیتهای فیزیکی شدید یا ایستادن برای دوره طولانی خودداری کند.
پس از یک هفته، فرد میتواند فعالیتهای ورزشی خود را به تدریج شروع کند. به هر حال شروع کامل تمام فعالیتهای ورزشی به استراحت برای مدت دو هفته دیگر نیاز خواهد داشت.
بیمار میتواند با گذشت سه روز به محل کار خود باز گردد.
پس از یک تا دو هفته، فرد میتواند با همسر خود آمیزش جنسی داشته باشد.
نتایج عمل جراحی میکروسرجری واریکوسل
نتایج مورد انتظار این عمل جراحی برای موارد مختلف به شرح زیر است:
عمل جراحی برای درد ناشی از واریکوسل: اکثر افراد دچار درد واریکوسل با بهبود قابل توجه درد یا حتی رفع کامل آن پس از جراحی مواجه میشوند.
عمل جراحی برای باروری: مطالعات متعدد انجام شده در این حوزه نشان میدهد این عمل جراحی تاثیر قابل توجه بر افزایش تعداد اسپرم و توانایی حرکتی آن داشته است. علاوه بر این برخی مطالعات نشان میدهند زوج استفاده کننده از این جراحی به احتمال ۳۰ تا ۵۰ درصد بیشتر از سایر زوجهایی که این عمل جراحی را انجام ندادهاند، باردار میشوند.
عوارض جانبی جراحی و عمل واریکوسل
عوارض جانبی احتمالی ترمیم واریکوسل شامل عود مجدد مشکل یا مزمن شدن آن، کبودی، عفونت و حساسیت بیضه است. علاوه بر این مشکل هیدروسل (شرایطی که در آن مایع دور بیضهها جمع میشود) در تعداد بسیار کمی از مردان پس از این جراحی مشاهده میشود. برای افرادی که از روشهای غیرجراحی برای رفع مشکل خود استفاده کنند، یکی از عوارض جانبی احتمال واکنش بدن نسبت به ماده کانتراستزا در عمل جراحی است. در نهایت، در موارد بسیار نادر احتمال از دست دادن بیضه در این جراحی وجود دارد. در صورت مواجه شدن با هر یک از این عوارض لازم است با پزشک معالج تماس گرفته و ملاقات شود.
روش ميکروسرجری (microsurgical varicocelectomy) که به عقيده بسياری بهترين روش جراحی واريکوسلکتومی می باشد. امتيازات آن بزرگنمايی حين جراحی و دسترسی به تمامی وريدهای فرعی می باشد ولی مدت زمان جراحی طولانی تر می گردد و ازنظر تکنيکی نيز مشکل می باشد.
امتيازات روش ميکروسرجری نسبت به روش معمولی واريکوسلکتومی چيست؟
در روش ميکروسرجری با توجه به استفاده از ميکروسکوپ حين جراحی و بزرگنمايی جراح، قادر است با دقت بيشتر وريدها را از شريان ( سرخرگ ) و عروق لنفاتيک ( عروق برنده آب ) جدا کند و فقط وريدها را مسدود نمايد.
همچنين وريدهای با سايز کوچک را که استعداد واريسی شدن در آينده دارد و منشاء عود واريکوسل درآينده خواهد بود. در روش جراحی معمولی قابل تشخيص نمی باشد درحاليکه در روش ميکرسرجری بدليل بزرگنمايی ۶-۴ برابر توسط ميکروسکوپ، جراح قادر است اين وريدهای کوچک را نيز مشاهده کند و از عروق لنفاتيک و شريان مجزا نمايد و مسدود کند.
در نتيجه شانس عود واريکوسل در اين روش بسيار کمتر و حدود نيم درصد (يعنی موفقيت ۵/۹۹ درصد) می باشد همچنين بدليل قابليت بهتر در تمايز شريان و لنفاتيک و حفظ آنها احتمال آتروفی بيضه بدنبال جراحی و يا ايجاد هيدروسل (آب آوردگی بيضه) بسيار نادر می باشد.