بارداري و به دنبال آن زايمان یکی از مهم‌ترین و سخت‌ترین اتفاق‌هاي زندگي خانم‌ها به شمار مي‌رود چون علاوه بر این‌که تمام سیستم بدن، قلب، تنفس، گوارش، خون‌رسانی، رحم، پستان، پوست و …. خانم باردار تغییرات زیادی دارد، از لحاظ روحی هم دچار تغییراتی می‌شود. 3 ماهه اول بارداري تقريبا مشكل آفرين‌ترين زمان بارداري است و در حقيقت زمان عادت‌پذیری برای شرایط حاصل از بارداری به شمار مي‌رود. خانم باردار به دليل تغییرات ظاهری به ویژه چهره و اندام، تغییرات جسمی، نیازها و توانایی‌های خود، دچار احساسات متناقض و حساسيت‌هاي غيرمنتظره‌اي مي‌شود که البته همه آنها با تحمل و بردباری و خوشبین بودن کمتر می‌شود و سیر معقول و متفکرانه‌اي پیدا مي‌كند، اما با نزدیک شدن به دوران زایمان اين نگرانی‌ها دوباره حتي كمي بيشتر از قبل ظاهر مي‌شود که باز هم جاي هيچ نگراني نيست چون همه آنها با تولد نوزاد و در آغوش گرفتن او جاي خودشان را به احساسات مادري مي‌دهند.
استرس و اضطراب‌هاي شما موقتي هستند
آيا نوزاد من سالم است؟ مي‌توانم مادر خوبي براي او باشم؟ اصلا ورود اين عضو جديد چقدر رابطه من و همسرم را تحت تاثير قرار مي‌دهد؟ و… .معمولا سوال‌هايي از اين دست، ذهن همه خانم‌هاي باردار را درگير مي‌كند و زمينه ايجاد استرس و اضطراب را در آنها فراهم مي‌كند. اين قبيل اضطراب‌ها با شدت‌هاي متغير كاملا قابل پيش‌بيني هستند و يكي از نشانه‌هاي تغييرات ناشي از بارداري به شمار مي‌روند. اما نكته مهم اين‌جاست كه اين اضطراب‌ها و به دنبال آن استرس، دائمي نيستند و گه‌گاه آن هم به صورت كاملا مقطعي به سراغ خانم‌هاي باردار مي‌آيند. بنابراين زماني كه مادر افكاري با محتواي اضطراب برانگيز را از خودش دور مي‌كند، از بين مي‌روند.
وقتي استرس‌ها دردسرساز مي‌شوند
استرس و اضطراب ناشي از تغييرات هورموني دوره بارداري تا زماني طبيعي است كه در كاركرد مادر باردار به عنوان يك فرد شاغل يا خانه‌دار اختلال ايجاد نكند. زماني كه مادر به دليل سطح بالاي استرس حتي در انجام كارهاي روزمره هم با مشكل مواجه شود، ديگر نمي‌توان همه چيز را به حساب تغييرات طبيعي خلق‌وخو در دوران بارداري گذاشت. بنابراين اگر بي‌قراري تا جايي در خانم باردار افزايش پيدا كرد كه احساس كرد از پس كارهاي معمولش بر نمي‌آيد بايد نسبت به استرس و اضطراب‌هايش حساس شود. علاوه بر اين حالات، تپش قلب و تعريق زياد هم از نشانه‌هاي دلشوره و اضطراب بالا هستند كه در صورت بروز آنها بايد به پزشك مراجعه شود. به عبارت ديگر اگر احساس اضطراب و استرس در خانم باردار مختص به چند ساعت در روز يا يكي دو روز در هفته نبود احتمال دردسرساز شدن آن وجود دارد و ممكن است به درمان‌هاي فيزيكي هم نياز باشد.
گاهي مادران باردار افسرده مي‌شوند
افسردگي يكي ديگر از حالاتي است كه ممكن است خانم‌هاي باردار را درگير كند. با اين توضيح كه احتمال ايجاد افسردگي در مورد خانم‌هايي كه در دوران قبل از بارداري اين حالت را تجربه كرده‌اند، به مراتب بيشتر از ديگران است. به هر حال اين افسردگي هم ناشي از تغييرات هورموني است و با نشانه‌هايي مثل عصبي شدن در اغلب اوقات، احساس غمگيني و كسالت و نوسانات روحي ظاهر مي‌شود. البته اختلال دو قطبي هم يكي ديگر از نشانه‌هاي افسردگي دوران بارداري است. در اين اختلال مادر مدام از دوره افسردگي به دوره شيدايي تغيير حالت مي‌دهد. اگر اين نشانه‌ها در خانم باردار بروز پيدا كند اين احتمال وجود دارد كه يكي از ۱۰ درصد زناني باشد كه به افسردگي دوران بارداري مبتلا مي‌شوند. چون طبق تحقيقات انجام شده تنها ۱۰ درصد از زنان در دوران بارداري به افسردگي دچار مي‌شوند. به هر ترتيب اگر احساس افسردگي در عادت‌هاي غذايي و حتي خواب مادر اختلال ايجاد كند و اين تغييرات بيشتر از ۲ ماه طول بكشد، خانم باردار حتما بايد اين موضوع را با پزشك در ميان بگذارد و درمان را شروع كند، چرا كه اگر مشكلات ناشي از سلامت عاطفي مادر باردار در دوران بارداري برطرف نشود مي‌تواند علاوه بر سلامت جسمي و روحي خودش بر سلامت جسمي نوازد هم تاثير بگذارد و خطر زايمان زودرس و افسردگي بعد از زايمان را هم افزايش دهد. البته حتي در صورت بروز اين حالت‌ها هم جاي نگراني نيست چون هم روان‌درماني و هم استفاده از دارو مي‌توانند در درمان اين شرايط نقش بسيار موثري داشته باشند.
نگران حافظه‌تان نباشيد
عدم تمركز و فراموشي يكي ديگر از حالت‌هايي است كه مادران در دوران بارداري آن را به كرات تجربه مي‌كنند. فراموشي‌هاي زودگذر كه شايد تكرارشان زمينه نگراني مادران را فراهم كند و حتي كاهش قدرت تمركز تا جايي كه گاهي فكر كردن به يك موضوع به ظاهر ساده را براي آنها بسيار دشوار مي‌كند، همه در شمار تغييراتي قرار دارند كه مادران در ۹ ماه بارداري به خصوص ۳ ماه اول با آن مواجه مي‌شوند. اما همه اين مادران بايد بدانند اين تغييرات كاملا طبيعي بوده و ناشي از تغييرات هورموني هستند. حالت ضعف عمومي، سرگيجه و در نتيجه احساس خستگي كه به خاطر تغيير ساعت خواب به خصوص در 3 ماه اول بارداري اغلب با مادران باردار است هم از مواردي است كه به اين حالت عدم‌تمركز دامن مي‌زند. اما از آنجا كه هيچ كدام از اين حالت‌ها ماندگار نيستند مادران نبايد از اين بابت نگراني به خود راه بدهند.
با افزایش آگاهی به خودتان كمك كنيد
بدون شك خود مادر هم مي‌تواند نقش موثري در كنترل حساسيت‌هاي ناشي از بارداري بازي كند. اولين و مهم‌ترين قدم در اين زمينه هم اطلاع و آگاهي كافي از تغييرات جسمي و روحي است كه در طول دوران بارداري در او ايجاد مي‌شود. قدم دوم، رسيدن به اين اطمينان و باور است كه اين تغيير خلقيات كاملا گذرا هستند. مادر بايد بداند اگر قبل از بارداري اتفاقات اطراف و حتي نوع رفتار با همسرش در شرايط خيلي خاص به مشاجره منجر مي‌شد و همه چيز كاملا در كنترل او بود حالا شرايط تغيير كرده و ممكن است يك اتفاق يا نوع رفتار خيلي ساده او را به شدت تحت تاثير قرار دهد و اين ناشي از تغيير رفتار همسر يا اتفاق‌هاي جاري اطراف او نيست بلكه به درون خود او برمي‌گردد. بنابراين مدام بايد اين موضوع را با خودش دوره كند كه هيچ چيز تغيير نكرده و همه چيز مي‌تواند در فاصله كوتاهي به حالت اول برگردد. مادر بايد تلاش كند به خودش يادآوري كند تغييرات فاحش عاطفي و روحي او در اين دوران كاملا طبيعي است و در عوض يك تلاش آگاهانه براي مراقبت از خودش مي‌تواند به او كمك كند تا در اين دوران پريشاني، استوار و مقاوم باقي بماند.
دختر يا پسر بودن، مسئله اين است
دختر يا پسر بودن جنين هيچ نقشي در كاهش يا افزايش ميزان اضطراب مادر ندارد. در حقيقت جنسيت جنين نمي‌تواند تفاوت اساسي در سطح استرس مادر ايجاد كند مگر اينكه خود او يا همسرش نسبت به جنسيت كودك‌شان نگاه تبعيض‌آميزي داشته باشند. در اين شرايط مطابق نبودن جنسيت كودك با خواسته آنها مي‌تواند ميزان اضطراب و خلق و خوي مادر و حتي پدر را البته كاملا موقتي تحت تاثير قرار دهد. وقتي جنسيت جنين، مورد تقاضاي يكي از والدين يا هردو آنها نباشد، بديهي است آنها يك دوره موقتي غمگيني را طي مي‌كنند. به هر ترتيب بايد تاكيد كرد جنسيت جنين هيچ نقشي در تغييرات هورموني مادر ندارد و تفاوت روحيات احتمالي، بيشتر ناشي از احساس بيروني و واكنش روانشناختي مادر و پدر است نه واكنش‌هاي دروني.
خود را آرام كنيد
مادران باردار مي‌توانند در ايجاد آرامش و دور كردن استرس و اضطراب‌هاي دوران بارداري به خودشان كمك كنند. اين روش‌ها مي‌تواند به سادگي خواب كافي و تغذيه خوب و حتي شناسايي و دور كردن منابع استرس‌آور از محيط زندگي‌شان باشد. روي آوردن به ورزش يوگاي ويژه خانم‌هاي باردار هم روش ديگري است كه مي‌تواند در ارتقا بهداشت رواني و كاهش استرس آنها نقش موثري داشته باشد. اين توصيه هر دو شكل يوگا يعني يوگاي جسمي و يوگاي ذهني را دربر مي‌گيرد. استفاده از تمرين‌هاي آرام‌بخشي، موزيك‌هاي ملايم، سرگرم شدن با فيلم‌ها و كتاب‌هاي آرام‌بخش و در حقيقت ايجاد فرصت‌هاي روحي انبساطي نه انقباضي همه از روش‌هايي هستند كه مي‌توانند در به آرامش رسيدن مادر باردار نقش بسيار موثري بازي كنند. اين روش‌هاي به ظاهر ساده به مادر كمك مي‌كنند تا در برابر استرس و اضطراب‌هاي ناشي از بارداري از نظر روحي توان ايستادگي بيشتري داشته باشد.
وقتی دوران بارداری تموم میشه آدم که به اون دوران فکر میکنه میبینه چقدر الکی حرص و جوش خورده. بهتره فقط بی خیال باشه و با معلومات درست مشکلاتشو برطرف کنه.
آدمای بیخیال از دنیا بیشتر لذت می برن.