چگونه می توانید تشخیص دهید که نازا نیستید؟ نشانه های نازایی چیست؟

آمار نشان می دهد که حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از زوجین نازایی را تجربه می کنند. در گذشته این میزان در حدود ۱۰ درصد بود، اما این روزها آمار آن افزایش پیدا کرده است. مسائل مختلفی باعث بروز نازایی می شوند و تا زمانی که شخص برای بچه دار شدن اقدام نکند، متوجه نازایی خود نمی شود. اما آیا می دانید علائم نازایی چیست؟ چگونه می توان از بروز نازایی جلوگیری کرد؟ چه روش هایی برای درمان نازایی وجود دارد؟ اگر می خواهید پاسخ این سوالات را بدانید، به خواندن این مقاله ادامه دهید.

نازایی به چه معنا است؟

وقتی زن و شوهر به مدت یک سال برای بچه دار شدن تلاش کنند، اما به هدف خود نرسند، گفته می شود که نازایی رخ داده است. تا قبل از اینکه این مساله اتفاق بیافتد، نمی توان با قطعیت بیان کرد که زن نازا است. با این حال نشانه های خطری وجود دارند که می توانند علائمی برای نازایی باشند.

در چه مواردی باید برای مشکلات باروری به متخصص نازایی مراجعه کرد

علائم نازایی

۱- قاعدگی نامنظم

وقتی سیکل های ماهانه با تاخیرهای زیاد (۳۵ روز) همراه باشد یا زودتر از موعد (هر دو هفته یک بار) اتفاق بیافتد، این موضوع نشان می دهد که تخمک گذاری خوب انجام نشده و ممکن است فرد با نازایی مواجه شود.

۲- افزایش موهای زائد

موهای زائد نشانه ای از تنبلی تخمدان است. هنگامی که موهای زائد در نواحی که انتظار نداریم (مثل سینه، شکم و زیرچانه و …) دیده می شود، نشان می دهد که هورمون های مردانه افزایش پیدا کرده و نشاندهنده تنبلی تخمدان است.

۳- تنبلی تخمدان

اگر افراد چاق چنین مشکلاتی را همراه با قاعدگی نامنظم تجربه کنند، احتمال تنبلی تخمدان افزایش پیدا می کند.

با این حال یک یا دو مرتبه قاعدگی نامنظم در سال مشکلی ایجاد نمی کند. گاهی اوقات به علت تغییرات فصلی یا مصرف داروها برخی از سیکل ها نامنظم می شوند. اگر خانمی در سال بیش از یک سیکل نامنظم داشت، باید این موضوع را جدی گرفته و جهت درمان به مطب پزشک مراجعه کند.

علل بروز نازایی چیست؟

۱٫ عدم تخمک گذاری

اولین و شایع ترین علت نازایی، ناشی از اختلالات تخمک گذاری است. حدود ۴۰ درصد از نازایی ها به این اختلال مرتبط می شود. اختلال تخمک گذاری ممکن است در شرایط زیر رخ دهد:

این مشکل در افرادی که اضافه وزن دارند، شایع تر است

• ممکن است مشکل تخمک گذاری دارای منشاء ژنتیکی باشد. همچنین این مشکل در خانواده هایی که مشکل دیابت دارند، قابل مشاهده است.
• مصرف غذاهای شیرین و کم تحرکی می تواند در مشکلات مربوط به تخمک گذاری نقش داشته باشد
•  در خانم هایی که قاعدگی شان با تاخیر اتفاق می افتد و سیکل های طولانی مدت ۴۰ روزه دارند، ممکن است این اختلال رخ دهد

نگران این مشکل نباشید. در اکثر موارد مشکلات تخمک گذاری با دارو قابل درمان است. به این افراد توصیه می شود تا سبک زندگی خود را تغییر داده و علاوه بر مصرف داروها، یک رژیم غذایی مناسب داشته باشند.

۲٫ اختلالات لوله ای

گاهی اوقات انسداد لوله ها در اثر عفونت ها رخ می دهد. عفونت های لگنی یا بیماری آندومتریوز نیز می تواند باعث چسبندگی لوله ها شود. گاهی اوقات حتی فرد در دوران مجردی به عفونت دچار شده و پس از زایمان هنگامی که برای درمان نازایی مراجعه می کند، متوجه عفونت خود می شود. این مساله معمولا به جراحی نیاز دارد و با استفاده از دارو نمی توان مشکل را برطرف کرد. حتی ممکن است فردی که به این مشکل دچار شده جهت بارداری نیاز به کاشت جنین داشته باشد.

۳٫  اختلالات هورمونی

تقریبا حدود ۲۰ درصد از نازایی ها در اثر اختلالات هورمون هایی مثل پرولاکتین و هورمون های غده تیروئید رخ می دهد. این اختلالات باعث مشکلات تخمک گذاری شده و فرد در باروری دچار مشکل می شود.

۴٫ نازایی بدون علت

گاهی اوقات ممکن است نازایی هیچ علت مشخصی نداشته باشد! مثلا وقتی وضعیت خانم را بررسی می کنند، متوجه می شوند که همه چیز عادی است و تخمک گذاری به موقع انجام شده و آزمایش نطفه همسر هم طبیعی است. اگر تاخیر در باروری به مدت طولانی اتفاق بیافتد، پزشک برای بارداری کاشت جنین را توصیه می کند. این مشکل هیچ توجیهی نداشته و حدود ۱۰ درصد از نازایی ها علت ناشناخته دارند.

چه روش هایی برای درمان نازایی وجود دارد؟

اگر پزشکان نتوانند با استفاده از دارو یا جراحی مشکل نازایی را برطرف کنند، به عنوان آخرین راه حل روش لقاح مصنوعی (IVF) را توصیه می کنند. برای استفاده از روش لقاح مصنوعی، پزشک به کمک داروها تخمدان را تحریک می کند تا تخمک گذاری اتفاق بیافتد. سپس تخمک ها را با بیهوشی زن از بدن او جدا کرده و نطفه شوهر نیز به شکل جداگانه برداشته می شود. سپس در محیط آزمایشگاه لقاح انجام شده و جنین تشکیل می شود. پس از دو تا سه روز که جنین با ۸ سلول تشکیل شد، آن را به بدن مادر منتقل می کنند.

چگونه می توان تشخیص داد که بدن برای بارداری آماده است؟

۱٫ زمان قاعدگی خود را بدانید

اگر دوران قاعدگی تان بین ۲۴ تا ۳۵ روز است، احتمالا تخمک گذاری تان طبیعی است. یک قاعدگی منظم از اولین و بهترین نشانه هایی است که هورمون ها به درستی فعالیت داشته و هر ماه تخمک آزاد می کنند.

۲٫ زمان تخمک گذاری تان قابل تعیین است

معمولا تخمک گذاری در نیمه دوم دوره قاعدگی رخ می دهد. اگر قاعدگی تان ۲۸ روزه باشد، در روز ۱۴ ام تخمک گذاری خواهید داشت. دانستن زمان دقیق تخمک گذاری برای برقراری رابطه جنسی با همسرتان نیز مهم است و شانس باروری را افزایش می دهد. اگر سیکل قاعدگی تان منظم نباشد، تعیین وقت دقیق آن دشوار خواهد بود. می توان با استفاده از کیت تخمک گذاری یا اندازه گیری دمای بدن، زمان تخمک گذاری را مشخص کرد. کیت تخمک گذاری می تواند با اندازه گیری سطح هورمون LH در ادرار زمان تخمک گذاری را مشخص کند. دمای بدن در روزهای نزدیک به تخمک گذاری افزایش پیدا می کند که به تعیین زمان تخمک گذاری با استفاده از اندازه گیری دما کمک خواهد کرد.

۳٫ به فیبرویید یا آندومتریوز دچار نباشید

درد لگن یا دردهای بسیار شدید و قاعدگی های طولانی مدت نشانه ای از فیبرویید یا اندومتریوز هستند. اگرچه این اختلالات می توانند در بروز ناباروری نقش داشته باشند، اما شانس باروری تان را به طور کامل از بین نمی برند. حدود ۲۰ تا ۴۰ درصد از زنان به مشکلات فیبروئید دچار هستند اما محل قرارگیری و اندازه تومورها مهم است. قرارگیری فیبروم ها در رحم می تواند در رشد جنین مشکل ایجاد کند. اگر فیبروییدها برای شما مشکل ایجاد کرده اند، با استفاده از دارو یا جراحی آنها را برطرف خواهند کرد. آندومتریوز اختلالی است که اندومتر در ارگان های خارج رحم مانند لوله فالوپ و تخمدان ها رشد می کند که باعث ایجاد زخم های بافتی شده و از بروز تخمک گذاری و باروری به شکل طبیعی جلوگیری می کند.

۴٫ وزن مناسبی داشته باشید

اگر وزن تان خیلی بالا و یا خیلی پایین باشد، در باروری دچار مشکل خواهید شد. در زنانی با اضافه وزن، چرب اضافی بدن باعث به هم خوردن تعادل مناسب هورمون ها برای تخمک گذاری و رشد جنین می شود. زنانی که بیش از حد لاغر باشند نیز در زمینه بارداری دچار مشکل خواهند شد؛ زیرا بدنشان انرژی زیادی برای نگهداری و کارکرد سایر قسمت های بدن می سوزاند و در نتیجه در تخمک گذاری مشکل ایجاد می شود. شاخص توده بدنی ۲۰ تا ۲۴ برای زمانی که جهت باروری تلاش می کنید، می تواند در باروری تان تاثیر خوبی داشته باشد.

۵٫ عدم ابتلا به بیماری های مقاربتی

عفونت هایی با منشاء باکتریایی مثل کلادیمیا و سوزاک می توانند در سرتاسر اندام های بدن پخش شده و باعث بروز بیماری های التهابی لگن شوند. این عفونت می تواند مشکلات جدی برای لوله فالوپین، تخمدان ها و سایر اندام های بدن ایجاد نماید. بیماری های التهابی لگن با علائمی از جمله تب، ترشحات واژن، درد در هنگام رابطه جنسی، و خونریزی و قاعدگی نامنظم همراه است. متاسفانه زنان و پزشکان در بیشتر موارد این عفونت ها را نادیده می گیرند. اگر تا به حال برای تشخیص سلامتی خود تست ابتلا به بیماری های مقاربتی نداده اید، حتما از پزشک بخواهید که از شما آزمایش بگیرد. آنتی بیوتیک ها در درمان این بیماری ها بسیار موثر هستند.

۶٫ از سیگار کشیدن اجتناب کنید

همه می دانیم که سیگار برای سلامتی انسان ضرر دارد، اما آنچه که احتمالا تا امروز نمی دانستید، این است که مصرف سیگار بر روی تخمدان ها تاثیر گذاشته و احتمالا تعداد دفعاتی که باید برای باروری تلاش کنید را افزایش می دهد. به علاوه سیگار کشیدن می تواند باعث سقط جنین شود. اگر همسرتان نیز سیگار می کشد، این احتمالات افزایش پیدا می کند.

سخن آخر

در این مقاله سعی کردیم تا علل نازایی و روش های پیشگیری و درمان آن را توضیح دهیم. به طور معمول اگر زوجین پس از یک سال تلاش برای بارداری، ناموفق باشند، باید به مطب پزشک مراجعه کرده و علت را مشخص نمایند. اگر نازایی به علل مشکلاتی مثل عدم تعدل هورمون ها رخ داده باشد، با استفاده از دارو به سادگی می توان آن را درمان کرد. اگر مشکلات جدی تر مثل انسداد لوله ها باشد، از طریق جراح برای رفع آن اقدام خواهند کرد. آخرین راه حل پزشکان برای درمان نازایی معمولا لقاح مصنوعی است که شانس باروری با این روش در حدود ۳۰ درصد خواهد بود. اگر هر گونه سوالی در خصوص نازایی و روش های درمان آن دارید، لطفا در بخش نظرات زیر با ما به اشتراک بگذارید.