هدف از تکالیف منزل این است که آن‌چه را که کودک در طول روز در مدرسه آموخته است در ذهنش تقویت کند و به یاد بسپارد. همچنین باید بیاموزد که چگونه به تنهائی و بدون کمک مستقیم معلم خود تکالیفش را انجام دهد او باید بتواند فرصت‌هایش را زمان‌بندی کند و احساس مسئولیت‌پذیری را بیاموزد. تکلیف شب در واقع روشی است که کودک به‌وسیله آن به تنهائی آموختن را یاد می‌گیرد. با شروع مدارس والدین انتظار دارند که کودکانشان زمانی را برای انجام دادن تکالیف خود اختصاص دهند دیدگاه‌های هر مدرسه و معلمی در میزان تکالیف مدرسه با سایرین متفاوت است. مهم این است که همه کودکان اگر می‌خواهند پیشرفت رضایت‌بخشی در تحصیل داشته باشند باید عادت‌های درست درس خواندن را یاد بگیرند و به آن عمل کنند و نیز تکالیف خود را با دقت انجام دهند. بیشتر تکالیف درسی حالت مرور کردن دارند و معمولاً تمرین‌های مشابه آنها در کلاس درس توسط معلمان انجام شده است. بعضی از کودکان به کلی از انجام تکالیف درسی خود امتناع می‌کنند و یا در مورد انجام آنها جدیت لازم را ندارند. مسلماً والدین آنها نیز از رفتار کودک خود ایراد گرفته و به خاطر تنبلی یا بی‌مسئولیت بودن، آنها را سرزنش می‌کنند که البته این‌کار مشکل را وخیم‌تر می‌کند.
بهتر است والدین قبول کنند که کودکشان نابغه نیست و با فشار و اجبار نمی‌توانند تغییری در رفتار او به‌وجود آورند ولی می‌توانند با کمک به آنها در یادگیری و اجراء برنامه‌ها و عادت‌های صحیح کارکردن و درس خواندن، به آنها قوت قلب دهند، حمایت کنند و تشویق‌های مناسب انجام دهند تا کودکانشان بتوانند از بیشترین توانائی و استعداد خود بهره گیرند و عملکردهای عالی داشته باشند. همچنین والدین می‌توانند در پیدا کردن منابع و مطالب جدید به فرزند خود کمک کنند و مقررات و قوانین خاصی را در رابطه با انجام دادن و به اتمام تکالیف درسی تعیین نمایند. آنان با نقش مهم خود باید کمک کنند تا برنامه و عادت مناسبی برای درس خواندن کودک خود پیدا کرده و آن‌را به‌کار بندند.
البته والدین باید توجه باشند که معلم فرزند خود نیستند مثلاً ممکن است روش آنها برای حل تمرین ریاضی درست باشد ولی معلمان انتظار دارند که دانش‌آموزان به همان روش یاد شده در کلاس درس عمل کنند، همچنین باید بدانیم که کودکان در توانائی‌ها و استعداد و مدت زمانی که برای فهمیدن مطالب جدید لازم دارند بسیار با یکدیگر متفاوتند. کودکان در هنگام انجام دادن تکالیف خود نباید تحت فشار روحی قرار گیرند بلکه باید ارتباط خوبی بین آنها و والدین وجود داشته باشد.
برای این‌که کودک شما درس خواندن و انجام تکالیف را دوست داشته باشد راه‌حل‌هائی پیشنهاد می‌شود:
۱. از انتظارات و اهداف معلم و مسئولان آموزش از دادن تکالیف آگاه شوید. در اوایل سال تحصیلی معلم کودک خود را ملاقات کرده و از نحوه تدریس و انتظارات او آگاهی یابید (مثلاً آیا امتحان هفتگی یا مطالعه خارج از کتاب در برنامه او هست؟ و یا نمره گرفتن از دانش‌آموز بر چه مبنائی خواهد بود؟ کار کلاسی چقدر اهمیت دارد؟ و معلمان چه انتظاراتی از والدین دارند؟) حتی با سؤال کردن از کودک خود نیز می‌توانید اطلاعاتی کسب کنید.
۲. وقتی کودک از مدرسه برمی‌گردد اجازه دهید کمی استراحت کند و در مورد مسائلی که در مدرسه اتفاق افتاده صحبت کند. از قبل چای یا نوشیدنی مورد علاقه او را آماده کنید تا قبل از شروع تکالیف، ارتباط مناسبی بین کودک و شما ایجاد شود.
۳. برنامه زمانی و مکانی مناسب برای انجام تکالیف کودک تدوین نمائید. یعنی اولاً: ساعت مشخصی را برای انجام تکالیف مدرسه تعیین کنید این برنامه را متناسب با کودک خود تهیه کنید. مثلاً ببینید آیا کودک دوست دارد بعد از مدرسه مدت به بازی بپردازد و انرژی خود را تخلیه کند یا مایل است قبل از بازی تکالیفش را انجام دهد. می‌توانید ابتدا برنامه‌تان را به شکل آموزشی بنویسید و سپس در صورت لزوم تغییرات مناسب را در آن اعمال کنید. شاید بهتر باشد انجام تکالیف زمانی باشد که با برنامه تلویزیونی مورد علاقه کودک و زمان بازی او تداخل نداشته باشد. عده‌ای معتقدند بهترین زمان برای انجام تکالیف مدرسه زمانی است که کودک پس از بازگشت از مدرسه استراحت کافی کرده باشد.
کودک باید قبل از بازی کردن یا تماشای تلویزیون تکالیف خود را انجام دهد و اگر دوستانش او را به بازی دعوت کردند باید بگوئیم در فلان ساعت که تکالیفش را انجام داد به سراغ او بیایند. ثانیاً: مکان ویژه‌ای برای انجام تکالیف کودک خود تعیین کنید. مکانی که ساکت بوده و نور کافی داشته و به کتابخانه‌اش نزدیک باشد. همچنین جاذبه‌هائی را که می‌تواند حواس کودک را پرت کند کمتر داشته باشد البته نوجوانان دبیرستانی بیشتر دوست دارند در اتاق شخصی خود و به‌طور مستقل مطالعه نمایند ولی کودکان دبستانی که نیازی به سکوت مطلق ندارند اغلب ترجیح می‌دهند تکالیف خود را در اتاق نشیمن انجام دهند. آنها دوست دارند تکالیف خود را با نظارت و کمک والدین (ترجیحاً مادر) انجام دهند بنابراین می‌توان میز آشپزخانه را تمیز کرده و تمام چیزهائی که حواس کودک را پرت می‌نماید برداشته و به‌طور کلی شرایطی ایجاد کنیم تا کودک بتواند پس از صرف عصرانه به انجام تکالیف خود بپردازند. با این وجود، خریدن یک میز تحریر با یک چراغ مطالعه برای کودک تشویق مناسبی جهت انجام به موقع تکالیف مدرسه محسوب می‌شود.
۴. از کودک خود در مورد تکالیفش سؤال نمائید. بیشتر کودکان صادقانه تکالیف خواسته شده را بیان می‌کنند.
۵. برای شروع انجام تکالیف به کودک کمک کنید. البته نه این‌که تکالیفش را به‌جای او انجام دهید بلکه فقط کافی است کنار او پشت میز بنشینید و از او سؤال کنید به چه کمکی احتیاج دارد. مقررات را به او یادآوری کنید و بگوئید که پس از پایان تکالیفش می‌تواند تلویزیون تماشا کند یا به بازی بپردازد. ۶. در مقابل اعمال منفی کودک اگر برخورد مثبت شما نتیجه خوبی نداد، واکنش منفی نشان دهید مثلاً اجازه ندهید برنامه کودک تلویزیون را نگاه کند یا اجازه ندهید بازی کند. برای جلوگیری از پیامدهای منفی، روشی را انتخاب کنید که فوری بوده و بلافاصله اجراء شوند.
۷. هنگام انجام تکالیف کودک را تشویق و تحسین کنید. عقیده و نظر خود را به کودک بگوئید. مثلاً وقتی مشغول انجام تکالیف است به او بگوئید: امشب خیلی خوب تکالیف مدرسه‌ات را انجام می‌دهی یا برای ایجاد اشتیاق و انگیزه جهت ادامه کار این جمله بسیار مفید است: آفرین، خیلی عالیه، تا حالا چهار تا از تمری‌‌نهایت را حل کرده‌ای. تلاش‌های کودک را هر چند دارای نقس باشد، تحسین کنید تشویق‌ها باید در تمام مراحل یادگیری، به‌یاد سپاری یا انجام تکالیف ادامه داشته باشد.
۸. اگر کودک به‌جای انجام تکالیف به بازی می‌پردازد، از بازی و فعالیت‌های مورد علاقه‌اش به‌عنوان پاداش برای انجام تکالیف او استفاده کنید. و یا بازی و انجام تکالیف را به صورت نوبتی درآورید.
۹. همیشه صبر کنید خود کودک از شما تقاضای کمک نماید. به فرزند خود فرصت دهید تا خودش به تنهائی تکالیفش را انجام دهد. وقتی کودک حل مسئله‌ای را نمی‌داند نباید جواب مسئله را به راحتی به کودک گفت بلکه باید او را تشویق و وادار نمود تا خودش راه‌حل مسئله را پیدا نماید. البته باید مراقب باشید که زیاد افراط نکنید. مثلاً اکر دیکته کلمه‌ای را نمی‌داند به او بگوئید: خودت فکر می‌کنی این لغت چطوری نوشته می‌شود؟ خودت بنویس بعد من می‌آیم ببینم چه‌کار کرده‌ای. وقتی کودک سعی می‌کند آن لغت را بنویسد او را تشویق کنید و اگر درست نوشت بیشتر او را تحسین کنید اما اگر اشتباه نوشت به او نگوئید» نه غلط است «بلکه اول حروفی را که درست نوشته به او نشان دهید و بگوئید» تقریباً درست نوشتی. سه تا حرف اول درست است. حالا به آخرین حرفی که نوشتی نگاه کن باید این‌طوری بنویسی… حالا درست شد… آفرین دختر خوبم… «اگر باز هم نتوانست، جواب صحیح را به او بگوئید.
۱۰. اگر کودکتان در درس خاصی ضعف دارد با یادآوری موفقیت‌های او در درس‌های دیگر اعتمادبه‌نفس او را افزایش دهید. به او بفهمانید که انسان جایزالخطاست و همه انسان‌ها اشتباه می‌کنند ولی کسانی موفق هستند که از اشتباهات خود بهره می‌گیرند.
۱۱. در مواقع لزوم با اقدامات ویژه‌ای به ایجاد نگرش بپردازید. مثلاً می‌توانید جدولی تهیه کرده و برای هر کار مثبت به کودک خود یک ستاره بدهید و در مقابل تعداد مشخصی از ستاره‌ها، به کودک خود جایزه ویژه‌ای مثل سینما رفتن یا خرید اسباب‌بازی و… بدهید.
۱۲. هرگز از کودک خود انتقاد نکنید. یعنی وقتی مشغول انجام تکالیف است به خاطر اشتباهاتش نباید سرزنش شود و بدرفتاری ببیند. آنها احتیاج دارند که به خاطر انجام دادن وظیفه‌شان تشویق شوند. انتقاد شما اغلب نتیجه عکس دارد و فقط باعث دلسردی و ناامیدی کودک می‌گردد، به‌خصوص اگر مکرر باشد. برای کاهش اشتباهات در تکالیف مدرسه می‌توان به کودکان پیشنهاد کرد، اول تکالیف خود را چرکنویس و سپس در دفتر مدرسه پاکنویس نماید.
۱۳. نظم و ترتیب و مهارت‌های مطالعه کردن را به کودک خود بیاموزید. مهارت‌های مطالعه غریزی نیستند بنابراین باید به کودک کمک کنید تا آنها را یاد بگیرد. مثلاً در یک تقویم، زمان امتحاناتی که قرار است برگزار شود را یادداشت کنید و نیز به او کمک کنید از قبل برای درس خواندن بیشتر، برای امتحانات برنامه‌ریزی کند. برای این‌که کودک بتواند برای آینده برنامه‌ریزی کند، الگوئی به کودک ارائه کنید تا بتواند کارهائی را که قصد دارد انجام دهد به‌صورت برنامه‌دار و مدون مشخص کند.
۱۴. به کودک خود مسئولیت‌های بیشتری بدهید. به او اجازه دهید تکالیف مدرسه را به تنهائی انجام داده و مسئولیت‌پذیر باشد و به تدریج از مداخله و نظارت مستقیم خود در انجام تکالیف بکاهید. مثلاً در مکان دیگری از اتاق مشغول کار خود باشید ولی به کودک نشان دهید که در صورت لزوم (مثلاً اگر سؤالی داشته باشد) در دسترس او هستید.
۱۵. قبل از تمام شدن تکالیف، آنها را بررسی نمائید تا ببینید آیا صحیح نوشته شده یا نه و در زمان انجام این‌کار سعی کنید نکته مثبتی در کار و تلاش کودک پیدا نموده و از آن تعریف کنید. اگر کودک مدت زمان زیادی صرف انجام تکالیفش کرده لازم نیست از او ایراد زیادی گرفته شود بلکه بهتر است نقایص کوچک، نادیده گرفته شوند.
۱۶. به کودک بیاموزید درباره تکالیف منزل که به وی می‌دهند کاملاً آگاه شود، به او توصیه کنید شماره تلفن‌های دوستان و همکلاسی‌های خود را داشته باشد تا در صورت لزوم از آنها کمک بگیرد. این‌کار را والدین نیز در روز اول مدرسه با آشنا شدن با والدین دیگر می‌توانند انجام دهند.
۱۷. پس از اتمام تکالیف به کودک خود پاداش دهید، او را تحسین کرده و اجازه دهید بازی کند یا تلویزیون ببینید. می‌توانید جدول هفتگی تنظیم کنید و برای هر روز که تکالیف خود را به‌خوبی انجام می‌دهد امتیاز دهید و در پایان هفته به‌ازاء آنها جایزه دهید. اگر کودک برای انجام تکالیف خود هنوز مشکل دارد با معلم او مشورت کنید. شاید به کمک یا آموزش جبرانی احتیاج داشته باشد. به خاطر داشته باشید که یادگیری و عملکرد و موفقیت درسی کودکان به‌جزء استعداد و توانائی آنها، شدیداً بستگی به انگیزه‌شان دارد. یکی از بهترین روش‌ها برای ایجاد انگیزه بیشتر در کودک این است که به موفقیت‌ها و پیشرفت‌های درسی کودکتان بیشتر توجه کنید تا به اشتباهات یا نقایص درسی وی.
۱۸. هرگاه با نظارت خود متوجه خوب درس نخواندن کودک خود شدید حتماً به‌دنبال علت بگردید. ببیند آیا:
▪ تکالیف درس خاصی را نمی‌خواهد انجام دهد؟
▪ این مشکل هر روز تکرار می‌شود یا گاهگاهی؟
▪ مفهوم تکلیف شب را درک کرده؟
▪ فراموش می‌کند تکلیف خود را انجام دهد یا اهمیت نمی‌دهد؟
▪ مطالب، بیش از حد برای کودک مشکل هستند؟
▪ عامل خاصی در خارج از مدرسه باعث عدم انجام تکالیف او می‌شود؟
