آهن یک ماده معدنی حیاتی است که تمام کودکان و نوزادان به آن نیاز دارند. آهن به افزایش حجم گلبول های قرمز خون با توجه به رشد نوزاد کمک می کند. کمبود بیش از اندازه آهن منجر به کم خونی می شود و در نتیجه تولید خون کاهش یافته و اشتهای کودک کم می شود. در قسمت زیر سئوالاتی رایج در این زمینه را می خوانید که متخصصان به آنها پاسخ داده اند.
قطره آهن تا چند سالگی
پزشکان زمان لزوم استفاده از قطره آهن را از پایان شش ماهگی تا پایان دو سالگی می دانند. بهتر است بدانید نوزادان ۶ تا ۱۲ ماهه در طول روز به مقداری در حدود ۱۱ میلی گرم ، کودکان ۱ تا ۳ سال به ۷ میلی گرم ، کودکان ۴ تا ۸ سال به ۱۰ میلی گرم آهن در روز نیاز دارند. قطره آهن و ویتامینی که به کودک می دهید، باید حاوی ۴۰۰واحد ویتامین D و ۱۵۰۰ واحد ویتامین A و حداقل ۱۰ میلی گرم آهن باشد. “به هیچ وجه والدین نباید در دادن قطره آهن به کودک کوتاهی کنند و حتما سر وقت به طور مرتب باید روزانه قطره آهن مصرف شود”.
چرا قطره آهن باید مصرف شود؟
وظیفه اصلی گلبول های قرمز خون، انتقال اکسیژن به بافت های بدن است، زیرا سلول ها برای زنده ماندن و انجام فعالیت طبیعی خود نیاز به اکسیژن دارند. آهن در ساختمان برخی از آنزیم های مهم نقش دارد ولی بیشترین آهن بدن در هموگلوبین موجود در داخل گلبول های قرمز ذخیره می شود که وظیفه آن حمل اکسیژن جذب شده از ریه به بافت هاست.
بنابراین اولین عارضه کمبود آهن، کم خونی و به دنبال آن، انتقال ناکافی اکسیژن به بافت های بدن و عوارض ناشی از آن مانند تنفس سریع برای جبران کمبود اکسیژن، رنگ پریدگی، خستگی مفرء بی اشتهایی، بداخلاقی ، اختلال رشد و در سنین بالاتر عدم تمرکز خواهد بود. لذا به هیچ وجه والدین نباید در دادن قطره آهن به کودک کوتاهی کنند و حتما سر وقت به طور مرتب باید روزانه قطره آهن مصرف شود.
مصرف قطره آهن باید از چند سالگی شروع شود؟
از آنجا که در دوران جنینی، هموگلوبین بدن از طریق خون مادر تامین می شود و ذخیره آن تا سن شش ماهگی در بدن کودک باقی می ماند، پزشکان زمان لزوم استفاده از قطره آهن را از پایان شش ماهگی تا پایان دو سالگی می دانند.
مطلب پیشنهادی: چه موقع از روز قطره آهن به کودک بدهیم؟!
قطره آهن ایرانی بهتر است یا خارجی؟
همه شیرخواران از سن ۳ تا ۴ ماهگی دچار کم خونی فیزیولوژیک می شوند و به همین دلیل توصیه می شود از پایان شش ماهگی حتما به کودک قطره آهن که بهتر است از نوع ایرانی باشد، بدهید. اینکه تاکید می شود نوع ایرانی آن را تهیه کنید به این دلیل است که میزان آهنی که یک کودک ایرانی به آن نیاز دارد، در این قطره موجود است.
آیا می توان به طریقی میزان جذب قطره آهن را کم و زیاد کرد؟
بله؛ مانند بسیاری از املاح دیگر، جذب این ماده نیز به همراه مواد غذایی دیگر می تواند کاهش یا افزایش یابد. در این دوره سنی، مهم ترین ماده غذایی که باعث کاهش جذب آهن می شود شیر است. بنابراین بهترین زمان خوراندن قطره آهن در فواصل بین شیردهی است تا با جذب آهن تداخل ایجاد نکند. برژس، ویتامین C باعث افزایش جذب این ترکیب می شود. آب میوه هایی مانند سیب یا مرکبات یا سایر موادغذایی حاوی ویتامین C متناسب با سن کودک می توانند به افزایش جذب آهن کمک کنند.
چرا قطره آهن، دندان های بچه ها را سیاه می کند؟
چون قطره آهن حاوی یونی رنگی است که می تواند در بزاق حل شود و با رسوب و جذب سطحی روی دندان باعث ایجاد رنگ قهوه ای یا سیاهی دندان شود. البته با رعایت اصول بهداشتی یعنی دادن آب جوشیده سرد و تمیز کردن دندان های شیرخوار با مسواک انگشتی خیس یا پارچه نخی خیس بعد از دادن قطره و چکاندن قطره آهن در انتهای دهان می توان مانع از سیاهی دندان شد. حتی مدتی بعد از اتمام دوره مصرف قطره آهن، سیاهی دندان ها برطرف می شود.
آیا قطره آهن باعث پوسیدگی دندان ها هم می شود؟
نه. دلیل اصلی پوسیدگی دندان، باکتری است که پس از متابولیسم مواد قندی خاص، ترکیبات اسیدی تولید می کند که این ترکیبات به تدریج باعث حل شدن ساختمان آهکی دندان ها، نرم شدن قوام آن و تخریب نسج دندان ها می شود. قطره آهن نیز به خودی خود باعث پوسیدگی نمی شود. شیرین کننده های این قطره ها نیز از نوع سدیم ساخارین است که میکروب های پوسیدگی زا از آنها تغذیه نمی کنند. بنابراین این قطره ها باعث پوسیدگی نمی شوند، مگر اینکه به صورت ثانویه باعث تخلخل سطحی شده و جذب پلاک میکروبی را افزایش دهند که این امر می تواند با رعایت بهداشت دندان ها کنترل شود.
می توانم به جای قطره آهن، به نوزادم قطره مولتی ویتامین+آهن+زینک بدهم؟
می توان به جای قطره آهن و مولتی ویتامین، از قطره خارجی مولتی ویتامین+آهن+زینک استفاده کرد و آن را به شیرخوار داد. ولی نکته حائز اهمیت این است که این قطره باید حاوی ۴۰۰واحد ویتامین D و ۱۵۰۰ واحد ویتامین A و حداقل ۱۰ میلی گرم آهن باشد. در ضمن نباید فراموش کرد که با دادن این قطره هم دندان کودک سیاه می شود. بنابراین بعد از خوراندن قطره، بلافاصله به کودک آب جوشیده سرد شده باید داد و سپس با مسواک انگشتی دندان کودک را تمیز کرد.
آیا قطره مولتی ویتامین میم تامین کننده آهن است؟
قطره مولتی ویتامین میم حاوی آهن نیست و قطره مولتی ویتامین میم اورنج حاوی آهن است. بنابراین باید در کنار قطره ویتامین میم، به کودک قطره آهن هم داده شود. ولی اگر به شیرخوارتان مولتی ویتامین میم اورنج می دهید، در این صورت باید روزی یک سی سی به کودک داده شود تا نیاز او را تامین کند.
اگر نوزادم قطره آهن را بالا آورد، دوباره به او قطره بدهم؟
اگر هر از گاهی شیرخوارتان مولتی ویتامین یا قطره A+D را بالا می آورد، لازم نیست بلافاصله مجددا به او دوباره شربت یا قطره را بدهید.
بعد از دادن قطره آهن می توان به کودک شیر داد؟
بعد از خوراندن قطره آهن، بلافاصله به کودک شیر ندهید، چون جذب آهن را به تاخیر می اندازد.
خیلی از بچه ها طعم این قطره را دوست ندارند. این قطره را چطور باید به کودک داد؟
بهتر است قطره آهن به وسیله قطره چکان در خلفی ترین قسمت زبان چکانده شود تا بلافاصله بلعیده و کمتر با بزاق مخلوط شود. توصیه می شود پس از دادن قطره آهن کمی به کودک آب جوشیده خنک بدهید تا محیط دهان کاملا تمیز شود. در بچه های بزرگ تر می توان قطره آهن را با آب میوه هایی مانند سیب و پرتقال مخلوط کرد و با نی به بچه داد.
اصول بهداشت دهان نیز حتما باید رعایت شود؛ به این ترتیب که پس از خوراندن قطره آهن، دندان های کودک با گاز استریل خیس تمیز شود. همچنین می توان با استفاده از مسواک مخصوص شیرخواران، دندان ها را تمیز کرد.
آیا این قطره، تاثیر نامطلوبی هم بر دستگاه گوارش کودک دارد؟
به هر حال، ممکن است مصرف آهن در برخی کودکان عوارضی مانند یبوست، اسهال یا دل درد ایجاد کند که در صورت بروز این مشکلات، به مادران توصیه می شود با پزشک مشورت کنند.
بعد از دو سال باید چ اندازه قطره آهن ب پسرم بدهم؟
سلام پسری دوسال ونیم دارم در دوران شیردهی قطره آهن بهش کم دادم الان رشدش خیلی کم است قطره آهن چقدر بهش بدم وچه قطره ای استفاده کنم خارجی یا ایرانی
سلام پسرم ۳سالو نیمشه اهنش یه مقدار کمه میتونم قطره اهن بدم چه مقدار؟ ایرانی یا خارجی ؟ خواهش میکنم جوابمو بدین لطفا نگرانم?