شرایط مرخصی زایمان برای مردان/ مرخصی زایمان برای آقایان در قانون کار/ مرخصی زایمان مردان در کشورهای دیگر

شرط استفاده از مرخصی دو هفته‌ای تشویقی مردان در زایمان، اشتغال همسر آن‌هاست. به عبارت دیگر، این مرخصی دو هفته‌ای شامل حال همه پدران کارمندی که دارای فرزند شده‌اند نمی‌شود، بلکه تنها به پدرانی تعلق می‌گیرد که همسر آن‌ها شاغل باشد و قابل تعمیم به همه کارمندان مرد نیست …

ماهانه ۱۲۰۰۰۰ تولد در کشور ثبت می‌شود و از آنجایی که بیش از %۸۰ پدران و ۱۱% زنان شاغل هستند، تقاضا برای مرخصی زایمان مردان افزایش یافته است

با شرایط مرخصی زایمان مردان آشنا شوید:
امروزه مسئله جمعیت در همه دنیا به یک چالش مهم تبدیل شده و بسیاری از کشورها نگران روند کاهش جمعیت و سالمندی کشور خود هستند. به همین منظور، در کشورهایی که نگرانی‌هایی پیرامون این مسئله دارند، تسهیلاتی برای خانواده‌ها در نظر گرفته می‌شود تا آن‌ها را تشویق به فرزندآوری کند. از آن‌جایی‌که در دنیای معاصر میزان اشتغال زنان افزایش پیدا کرده و هر ساله شاهد ورود زنان بیشتری به بازار کار هستیم، یکی از تسهیلاتی که دولت‌ها در نظر گرفته‌اند مربوط به زنان شاغل است تا این زنان بتوانند با فراغ بال بیشتری، هم به اشتغال بپردازند هم زندگی خانوادگی خود را داشته باشند و اشتغال آن‌ها مانعی فرزندآوری نباشد.

ماهانه ۱۲۰ هزار زاد و ولد در کشور ثبت می‌شود و با توجه به این که مرکز آمار ایران ۱۱ درصد زنان ایرانی را شاغل و بیش از ۸۰ درصد را خانه‌دار دانسته است، می‌توان برآورد کرد که هر ماه کمتر از ۵ هزار مادر ایرانی از مرخصی زایمان استفاده می‌کنند. در مورد مردان باید گفت بیش از ۸۰ درصد از پدران شاغل هستند و به این ترتیب، تقاضا برای استفاده از مرخصی زایمان مردان، ماهانه بیش از ۱۰۰ هزار مورد است.

تأثیر مثبت مرخصی زایمان مردان در خانواده

مرخصی زایمان یکی از تسهیلاتی است که برای زنان شاغل در نظر گرفته شده که میزان آن در کشورهای مختلف، متفاوت است، اما نکته‌ای که وجود دارد این است که در بسیاری از کشورها به‌ویژه کشورهای توسعه‌یافته، علاوه بر زنان، مدتی را به عنوان مرخصی زایمان مردان نیز در نظر گرفته‌اند. این امر از آن‌جایی حائز اهمیت است که بسیاری از زنان پس از زایمان علاوه بر سختی‌های جسمی، دچار ناراحتی‌های روحی مانند اضطراب و افسردگی نیز می‌شوند که در این زمان به حضور همسرشان و حمایت عاطفی و روانی او نیاز دارند و دریافت این احساس مثبت و آرامش مادر، تأثیر مستقیمی بر سلامت نوزاد دارد. از سوی دیگر، درگیرشدن مرد در مشکلات پس از زایمان و حضور او در کنار همسر و فرزند، سبب آشنایی بیشتر پدر با مشکلات و کارهای ویژه نوزاد می‌شود و مشارکت بیشتر او در تربیت فرزند و انجام کارهای مربوط به پدر را در سایر زمان‌ها نیز افزایش می‌دهد و مسئولیت‌پذیری او در امور مربوط به همسر و فرزندانش را بیشتر می‌کند.

مرخصی زایمان مردان در سایر کشورهای دنیا

در انگلستان، دو هفته مرخصی زایمان برای پدرها در نظر گرفته شده است.
در سوئد پدر و مادرها از ۱۶ ماه مرخصی زایمان همراه با حقوق استفاده می‌کنند.
در استونی نیز پدر و مادرها از ۱۸ ماه مرخصی زایمان استفاده می‌کنند، اما مرخصی با حقوق تنها به یکی از والدین تعلق می‌گیرد.
در نروژ ۵۶ هفته مرخصی همراه با حقوق برای پدر و مادر در نظر گرفته شده که پدرها حق استفاده از ۱۸ ماه مرخصی را پس از ماه سوم تولد نوزاد دارند.
در کشور بلغارستان مرخصی زایمان برای مادرها یک سال به همراه حقوق کامل و در سال دوم همراه با حداقل حقوق است که پدر یا پدربزرگ هم می‌توانند به جای مادر از این مرخصی استفاده کنند.
در مجارستان ۲۴ هفته مرخصی زایمان با حقوق کامل در نظر گرفته شده و پدرها هم ۵ روز مرخصی برای تولد بچه دارند.
پدرها در آرژانتین می‌توانند ۲ روز و در برزیل ۵ روز مرخصی زایمان داشته باشند.
در ونزوئلا و کنیا نیز دو هفته مرخصی زایمان به پدرها داده می‌شود.
در ایالت کبک کانادا مرخصی زایمان مردان ۳ تا ۵ هفته و معروف به «Daddy quota» است که این مرخصی قابل انتقال به مادر نیست و مردان کانادایی نیز استقبال خوبی از این مرخصی کرده‌اند. این در حالی است که در غالب کشورهای آسیایی مانند چین، کره جنوبی، ژاپن، افغانستان، عراق و آذربایجان پدرها مرخصی زایمان ندارند. با این وجود، سال گذشته دولت اردن با مرخصی زایمان مردان در بخش دولتی به مدت سه روز موافقت کرد.

مرخصی زایمان مردان به چه افرادی تعلق می‌گیرد؟

تناقض‌هایی که در رابطه با اجرای قانون مرخصی زایمان مردان وجود داشت باعث شد دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۳۹۳/۱۲/۴ رأیی در خصوص ابطال مرخصی دو هفته‌ای تشویقی مردان در زایمان همسر صادر کند. در این رأی آمده است:

شرط استفاده از مرخصی دو هفته‌ای تشویقی مردان در زایمان، اشتغال همسر آن‌هاست. به عبارت دیگر، این مرخصی دو هفته‌ای شامل حال همه پدران کارمندی که دارای فرزند شده‌اند نمی‌شود، بلکه تنها به پدرانی تعلق می‌گیرد که همسر آن‌ها شاغل باشد و قابل تعمیم به همه کارمندان مرد نیست.

حواشی مرخصی زایمان مردان در ایران

در کشور ما از سال ۱۳۹۱ بحث‌هایی پیرامون مرخصی زایمان مردان مطرح شد. در اسفند ماه این سال، لایحه «اصلاح قوانین جمعیت و تنظیم خانواده» در مجلس مصوب شد و طبق ماده‌ واحده آن قرار شد از تاریخ لازم‌ الاجراشدن این قانون همه محدودیت‌های مقرر در قانون تنظیم خانواده و جمعیت مصوب سال ۷۲ و سایر قوانینی که براساس تعداد فرزند برای والدین شاغل یا فرزندان آن‌ها ایجاد شده است، لغو شود. در تبصره دوم ماده‌ واحده این لایحه مصوب شد مرخصی زایمان مادران از ۶ ماه به ۹ ماه افزایش یابد و همسر آن‌ها نیز از ۲ هفته مرخصی اجباری (تشویقی) برخوردار شود، اما این مصوبه به دلیل عدم پیش‌بینی محل تأمین بار مالی اجرای آن، مورد ایراد شورای نگهبان قرار گرفت و برای اصلاح به مجلس بازگردانده شد.

با توجه به اهمیت موضوع، اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۲، معاونت امور زنان و خانواده وقت لایحه‌ای با عنوان «لایحه اصلاح قانون ترویج تغذیه با شیر مادر» را تقدیم هیئت وزیران کرد که در آن منبع تأمین بار مالی افزایش مرخصی زایمان و مرخصی زایمان مردان پیش‌بینی شده بود. این لایحه، خرداد ماه سال ۹۲ در مجلس به تصویب رسید که به گفته حسین‌علی شهریاری؛ رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، براساس این لایحه دولت مجاز است مرخصی زایمان مادران را از ۶ ماه به ۹ ماه افزایش دهد و ۲ هفته مرخصی اجباری نیز برای پدران در نظر بگیرد. البته، این مرخصی باید حتما در زمان آن استفاده شود و غیرقابل خرید و غیرقابل ذخیره است.

لایحه «ترویج تغذیه با شیر مادر» که دستگاه‌ها را مجاز (نه مکلف) به افزایش دوره مرخصی زایمان کرده بود، تیرماه سال ۹۲ ابلاغ شد، اما پس از روی کار آمدن دولت جدید در شهریور ماه سال ۹۲ طبق دستور اسحاق جهانگیری؛ معاون اول رییس‌جمهور، تمام مصوبات دولت دهم از اول خرداد سال ۹۲ لغو شد تا دوباره مورد بررسی قرار گیرد که مصوبه افزایش مرخصی زایمان و مرخصی زایمان مردان نیز از این جمله بود، اما پس از مدتی این مصوبه دوباره به روال عادی خود بازگشت.

یک سال قبل از تصویب این طرح در مجلس، شورای شهر وقت تهران نیز اقداماتی در زمینه وضع مرخصی زایمان برای مردان انجام داد و معصومه آباد عضو این شورا از تصویب یک ماهه مرخصی زایمان برای پدران در مجمع مشورتی بانوان شوراهای اسلامی کلان‌شهرها و مراکز استان‌ها خبر داد، اما دیگر خبری از این طرح به گوش نرسید.

???? دستورالعمل مربوط به نحوه مرخصی زایمان زنان و مردان و کمک هزینه عائله مرداد ۹۵

ماده واحده قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده مصوب ۲/۳/۱۳۹۲ مجلس شورای اسلامی محدودیتهای مقرر در قوانین را که بر اساس تعداد فرزند برای والدین شاغل یا فرزندان آنان ایجاد شده است لغو کرده است.
به گزارش صنعت ما دستورالعمل مربوط به نحوه مرخصی زایمان زنان و مردان و کمک هزینه عائله موضوع نامه های شماره ۹۶۵۳۹-۱۰/۶/۱۳۹۲ و ۱۱۹۹۴۹-۱۹/۷/۱۳۹۲ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است.

???? دستورالعمل شماره ۹۶۵۳۹-۱۰/۶/۱۳۹۲

مدیران کل محترم تعاون، کار و رفاه اجتماعی استانها

با سلام و احترام

به پیوست قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده که در تاریخ ۲۰/۳/۱۳۹۲ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده و در روزنامه رسمی کشور به شماره ۱۹۹۰۳-۱۳/۴/۱۳۹۲ منتشر شده است به همراه مصوبه ۹۲۰۹۱/ت۴۶۵۲۷هـ-۱۹/۴/۱۳۹۲ هیأت محترم وزیران ابلاغ می گردد.
خواهشمند است دستور فرمایید ضمن مطالعه مواد قانون و مصوبه مذکور تمام کارشناسان آن اداره کل مطالب ذیل را در رسیدگی ها مد نظر داشته و رعایت نمایند:
۱- با توجه به تاریخ انتشار قانون مزبور در روزنامه رسمی کشور و به موجب ماده (۲) قانون مدنی، تاریخ لازم الاجرا شدن قانون موصوف ۲۹/۴/۱۳۹۲ خواهد بود.
۲- به موجب تبصره (۲) ماده واحده قانون و همچنین بند (۱) مصوبه هیأت وزیران مدت مرخصی زایمان (یک و دو قلو) زنان شاغل در بخشهای دولتی و غیر دولتی، ۹ ماه تمام می باشد.
۳- همسران افراد یاد شده در بند قبل، از ۱۴ روز مرخصی اجباری تشویقی (استحقاقی) برخوردار می شوند. این مدت علاوه بر مرخصی های استحقاقی پیش بینی شده در قانون کار می باشد. کارفرما مکلف است مزد و مزایای مدت مرخصی ذکر شده را به کارگر پرداخت نماید.
۴- از تاریخ لازم الاجرا شدن قانون، مادرانی که سن فرزندان آنان به ۹ ماهگی نرسیده است نیز مشمول قانون و مصوبه مذکور شده و مدت مرخصی آنان تا ۹ ماهگی نوزاد افزایش می یابد.
مدیر کل روابط کار و جبران خدمت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی

???? دستورالعمل شماره ۱۱۹۹۴۹-۱۹/۷/۱۳۹۲

جناب آقای وزیری راد

مدیرکل محترم تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان قم

بازگشت به نامه شماره ۲۴۸۵۱-۱۷/۶/۱۳۹۲ به آگاهی می رسانم:
۱- ماده واحده قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده مصوب ۲/۳/۱۳۹۲ مجلس شورای اسلامی محدودیتهای مقرر در قوانین را که بر اساس تعداد فرزند برای والدین شاغل یا فرزندان آنان ایجاد شده است لغو کرده است. با توجه به این که ماده (۸۶) قانون تامین اجتماعی نیز پرداخت کمک عائله مندی را صرفاً تا دو فرزند محدود نموده است و نظر به اطلاق مفاد ماده واحده مذکور در قسمت معنونه و محدودیت مذکور نیز ملغی محسوب و کارفرمایان مکلفند با احراز سایر شرایط مقرر در ماده مزبور به کارگران خود به ازای هر فرزند و بدون محدودیت در تعداد فرزندان کمک عائله مندی پرداخت نمایند.
۲- با عنایت به منطوق تبصره (۲) قانون مذکور، مرخصی اجباری تشویقی صرفاً اختصاص به کارگران مرد که همسر آنان شاغل و مشمول استفاده از مرخصی زایمان تعیین شده در آن قانون می باشند تعلق می گیرد و تعمیم آن به سایر کارگران فاقد توجیه قانونی است.

مدیر کل روابط کار و جبران خدمت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی

منبع خبر : مجله ستاره

اشتراک‌گذاری
19 نظر
  1. باعرض سلام و خسته نباشید احتراما به اساستحضار میرساند خانم بنده در شرکت مینو شهرستان خرمدره مشغول به کار میباشد که اخیرا زیمان کرده و بنده برای استفاده از مرخصی تشویقی زایمان به امور ادار ی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان مراجعه کردم ولی با مرخصی تشویقی بنده مخالفت کردن. گغتن چون خانم در شرکت کار میکند . آیا خانم باید کارمند دولتی باشد تا پدر بتواند از مرخصی زایمان استفاده کند

  2. سلام
    به این قانون باید گفت ظلم نهادینه شده قانونی .
    وقتی قانون گزاران برای خود قانون می گزارند .
    وقتی قانون بین افراد جامعه تبعیض قائل می شود دیگر چه انتظاری باید داشت که عدالت در جامعه حاکم شود .
    مگر کارگران زحمت کش جامعه چه گناهی کرده اند که به استخدام دولت در نیامده اند .

    1. در خیلی از سازمانهای دولتی هم اجرا نمی شود.

  3. چه قانون چرتی.اینا حالشون خوب نیست . زنی که شاغل نباشه ادم نیست و تر و خشک لازم نداره ایا؟

  4. مسلمان کیست. پاسخ

    سلام.واقعا فکر نمی کنید.این چه عدالتیه .بشینید و کارشناسی کنید.من یک پدر هستم خانم شاغل باشه یا نباشه بعد از زایمان .احتیاجاتی داره هم عاطفی وهم مالی که باید در در کنارش باشی.

  5. مرخصی زایمان برا فقرا و پایین دستیا نیست برا کسایی که پولدارا و بالادستیاست.اصلا هیجی برا شما نیست.اصلا شماها چرا باید بچه دار بشین؟نسل شماها ب چ درد میخوره عایا؟مرخصی و هرچی امکانات و مزایا وجود داره برا بالادستیا و رییس و روئساست تا نسلشون ادامه پیدا کنه.

  6. والله اینها خودشون همه نمی دونند دارند چه کار می کنند
    از یک طرف آقایان شعار میدن که فرزند بیارید و …
    از طرف دیگه اینقدر سنگ جلوی پای آدم می اندازند و اینقدر هزینه ها بالا رفته در این زمینه که آدم غلط می کنه بچه بیاره

  7. مزخرفتر ین قانونی است که درست کرده اید اوج بی عدالتی ، یعنی کسی که همسرش شاغل نیست باید بره بمیره ، این قانونها برای از ما بهترا ن هست.

  8. آیا خداوند همه زن و مردان را برابر و مساوی خلق نکرد؟ک شما ب مردان دارای زن شاغل مرخصی میدید ولی ب مردان دارای زن خانه دار نمیدید…کجای قرآن و احکام خداوند تبعیض قایل شده؟؟؟بس کنید….متاسفم برا ایجور تبعیضی ک قایل میشید

  9. فقط اسم اسلام رو یدک میکشید؟
    حضرت فاطمه شاغل بود؟ یا خانه دار بود.
    پس چرا به خامهای خانه دار بها نمیدین؟
    ای مجلس….اسلامت کجاست؟

  10. با سلام
    به من مرخصی دو هفته ای که هیچ، حتی سه روزه هم ندادن، میگن چون کار شما شرکت خصوصیه!
    مرخصی نه ماهه خانمم رو هم که دوقلو به دنیا اورده نمی‌دن و میگن شش ماهه. قراره شکایت کنم دیوان عدالت اداری.

  11. من پرستار پیمانی هستم.و جهت مرخصی زایمان ۶ماه اول رو تامین اجتماعی میده؟ولی نمیدونم کامل میده یا نه؟و سه ماهه آخر رو چی بیمارستان خودش میده؟بازم نمیدونم که این سه ماه آخر رو حقوق کامل میدن یا نه؟.با سپاس و تشکر لطفا جواب بدین

  12. سلام عزیزان مرخصی سه روزه تشویقی برای همه مردان شاغل تصویب شده و دیگر ارتباطی به شاغل بودن زنان ندارد.موفق باشید.

  13. سلام عزیزان مرخصی سه روزه تشویقی برای همه مردان شاغل تصویب شده و دیگر ارتباطی به شاغل بودن زنان ندارد.موفق باشید.

  14. سلام یادمه آقای لاریجانی با پوزخند معروفشون در صحن مجلس گفت که زن زایمان میکنه بعد مرد بره مرخصی !!.! این عالیجناب فکر کرده ملت همه مثل خودش خدمتکار و پرستار و پزشک متخصص مستقر در منزل و چندین نوکر و چاکر دارن

  15. خانم بنده شاغل در یکی از ادارات میباشد و در حال حاضر دوقلو باردار است سوال بنده این است که باتوجه به شاغل بودن بنده و خانمم مرخصی زایمان برای اینجانب چندروز می باشد ، یعنی به ازا هرزایمان ۱۴ روز مرخصی تعلق میگیرد یا بسته به تعداد فرزندان مرخصی افزایش میابد یعنی به بنده دوتا ۱۴ روز یعنی ۲۸ روز تعلق میگیرد یا فقط مجاز به استفاده همون ۱۴ روز میباشم باسپاس ،

  16. اون کسی که گفت مگه مرد زایمان کرده
    چرا نمیدونه زن چ کارمند چ خانه دار بعد از زایمان نیا به مراقبت .و کارهای ترخیص واکسناسیون .بستری و و و جابجایی خانوم تازه زایمان کرده اینا همش مشکی هست که مرد باید انجوم بده چرا چرا چرا فقط کسانی که زنشون کارمنده چرا چرا مگه اون زن کارمند موقع زایمان خونش از اون زن کشاورز و دامدار رنگین تره .

    ما هم خدامون بزرگه

  17. اون کسی که گفت مگه مرد زایمان کرده
    چرا نمیدونه زن چ کارمند چ خانه دار بعد از زایمان نیا به مراقبت .و کارهای ترخیص واکسناسیون .بستری و و و جابجایی خانوم تازه زایمان کرده اینا همش مشکی هست که مرد باید انجوم بده چرا چرا چرا فقط کسانی که زنشون کارمنده چرا چرا مگه اون زن کارمند موقع زایمان خونش از اون زن کشاورز و دامدار رنگین تره .

    ما هم خدامون بزرگه

  18. ایرانه دیگه خر تو خره???

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *