ایمن ترین روش برای پیشگیری از بارداری در هر زوجی متفاوت است. شاید روشی که برای یک زوج ایمن است برای دیگری نباشد. هر خانمی با توجه به مقتضیات بارداری، سلامت عمومی، سن و وضعیت بدنش، باید انتخاب کند کدام روش مناسب تر است.
بهتر است خانم ها در مورد روش پیشگیری خود تصمیم نگیرند و با پزشکشان مشورت کنند تا با توجه به وضعیتشان، ایمن ترین روش به آنها پیشنهاد شود. گاهی لازم است روش مردانه مثل کاندوم داشته باشند. روش طبیعی یا منقطع، روش ایمنی است زیرا فرد هیچ دارویی مصرف نمی کند و عارضه ای ندارد اما یک راه جلوگیری محسوب نمی شود و ریسک بارداری در آن بالاست. جدی ترین روش برای پیشگیری از بارداری، قرص های پیشگیری و داروهای هورمونی است.
آیا این باور که پیشگیری از بارداری باعث ناباروری می شود صحت علمی دارد؟
خیر. با این حساب، تمام مردم دنیا به خصوص ساکنان کشورهای پیشرفته که اجازه نمی دهند خیلی سریع باردار شوند باید همگی نازایی داشته باشند. در مطالعه های علمی نیز این باور ثابت نشده است. البته اگر خانمی علایمی دال بر اختلال های هورمونی و تخمک گذاری یا بیماری که بر بارداری تاثیر منفی می گذارد، دارد نباید برای مدت طولانی جلوگیری کند و باید سریع تر برای بارداری اقدام کند.
آیا مصرف طولانی مدت داروهای پیشگیری از بارداری یا داروهای هورمونی هم نازایی نمی آورد؟
واقعیت این مساله که مصرف طولانی مدت قرص های ضدبارداری، ناباروری می آورد اثبات شده نیست ولی توصیه می شود همه خانم ها بعد از ۲.۵ تا۲ سال مصرف قرص جلوگیری، چند ماه به سیستم هورمونی خود استراحت دهند تا به روال عادی برگردد و از روش های دیگری جز دارو مثل کاندوم یا آی یودی برای پیشگیری استفاده کنند.
آیا نامنظم بودن عادت ماهیانه یا نزدیک شدن دوره ماهانه به هم می تواند نشانه مشکلات باروری در یک خانم باشد؟
اگر از شروع یک قاعدگی تا شروع قاعدگی بعدی، ۲۱ روز فاصله باشد این سیکل کاملا نرمال تلقی می شود و مشکلی وجود ندارد. به عبارتی اگر عادت ماهیانه تا ۷ روز جلو بیاید کاملا طبیعی است. با این حال چون فرم خونریزی ها تغییر می کند بهتر است یک بررسی هورمونی و یک سونوگرافی انجام شود و با توجه به جواب آزمایش و سونو تصمیم گرفته شود که اقدام درمانی خاصی لازم هست یا خیر. اگر سیکل قاعدگی ها زیر ۲۱ روز باشد ممکن است با عدم تخمک گذاری همراه شود و روی بارداری تاثیر منفی بگذارد.
در خانمی که قاعدگی ها به هم نزدیک می شود مسلما روز تخمک گذاری مشخص نیست. این خانم ها چگونه شانس بارداری خود را افزایش دهند؟
اگر خانمی سیکل قاعدگی اش بالای ۲۱ روز باشد و تخمک گذاری داشته باشد برای اقدام به بارداری لازم نیست به روز تخمک گذاری توجه کند. به تمام خانم هایی که قصد بارداری دارند توصیه می کنم که یک شب یا دو شب در میان یا در هفته ۳ تا ۴ مرتبه رابطه زناشویی داشته باشند.
اگر خانمی سیکل کاملا مرتبی داشته باشد، می توان گفت که مطمئنا باردار می شود؟
خیر، تخمک گذاری تنها عامل دخیل در بارداری نیست. عوامل دیگری هم در ایجاد نازایی دخالت دارند که به هیچ عنوان در تخمک گذاری و قاعدگی تاثیر نمی گذارند. ممکن است خانمی لوله هایش بسته باشد یا دچار مشکلات لگنی، دهانه رحم یا رحمی باشد یا همسرش مشکل داشته باشد.
آیا به کمک روش خاصی می توان ابتدای زندگی مشترک، متوجه شد زوجین می توانند باردار شوند یا خیر؟
این سوالی است که بیشتر مراجعه کنندگان از پزشک خود می پرسند و می خواهند پزشک به آنها بگوید قطعا بچه دار می شوند یا نه. متاسفانه راهی قطعی برای جواب دادن به این سوال وجود ندارد. زوجین باید امتحان پس بدهند یعنی یک سال پیشگیری نداشته باشند تا ببینیم باردار می شوند یا نه. البته راه هایی وجود دارد مثلا مردان می توانند آزمایش نطفه بدهند. برای خانم ها هم با توجه به تاریخچه قاعدگی، می توان تا حدی متوجه مشکلات شد اما سایر موارد دخیل در ناباروری با شرح حال گرفتن مشخص نمی شود. زوج می تواند یک مشاوره جدی با پزشک داشته باشد و از تمام موارد سوال کند و علت ها را جویا شود، اما هیچ پزشکی نمی تواند به هیچ روشی بگوید صددرصد زوجی در آینده بچه دار می شوند یا خیر.
پس اگر زوجی در مشاوره های نخستین متوجه مشکلشان شوند، می توانند برای درمان اقدام کنند تا مثلا مطمئن شوند ۲ یا ۳ سال دیگر بچه دار خواهند شد و برنامه هایشان عقب نمی افتد!
خیر، بر فرض حتی اگر مشکلی هم وجود داشته باشد، اگر زوجی نخواهند تا ۳ سال بچه دار شوند نیازی به درمان ندارند. بهترین کار این است که وقتی زوجی تصمیم گرفتند بچه دار شوند آن موقع درمان را شروع کنند. اگر مردی مثلا اصلا نطفه نداشته باشد فرقی نمی کند چه موقع درمان را شروع کند.
من فکر می کردم چون پریود منظمی دارم حتما مشکلی در باردار شدن نخواهم داشت اما بعد از ۹ ماه تلاش برای بارداری که به متخصص زنان مراجعه کردم با آزمایشاتی که نوشت فهمیدم اصلا تخمک گذاری ندارم و بعد از یک سال درمان و استفاده از قرصهای کلومیفن،متفورمین و لتروزول و آمپول ام جی باردار شدم.
گاهی در اثر پاره شدن كاندوم و یا تماس منقطع ناموفق مقداری مایع منی به داخل واژن ریخته شده و موجبات هراس و سر درگمی طرفین را برای جلوگیری از بارداری فراهم آورده است. روش زیر تا حد زیادی به شما یاری خواهد رساند :
قرصهایی ساخته شده اند که درصورتی که درعرض ۷۲ ساعت (سه روز) پس از مقاربت خورده شوند می توانند از بارداری جلوگیری کنند. این قرصها اصطلاحا به نام قرص صبح روز بعد (Morning after pill) معروف می باشند . این قرصها بعلت داشتن مقادیر زیاد هورمون ، اثر ضد بارداری خود را نشان می دهند . در صورتی که این قرصها بعد از مقاربت ، هر چه سریعتر خورده شوند(مخصوصا در ۲۴ ساعت اول) اثر بیشتری خواهند داشت.
امکان استفاده از قرصهای ضد بارداری دیگر در صورت عدم دسترسی به قرصهای “صبح روز بعد”
می توان بعد از انجام مقاربت ، دو قرص اچ دی HD را باهم خورد و سپس ۱۲ ساعت بعد ، دوقرص. این چهار قرص حتما باید در عرض ۷۲ ساعت بعد از مقاربت خورده شوند . هرچه زودتر این قرصها خورده شوند، تاثیر آنها بیشتر خواهد بود . عوارض جانبی این قرصها عبارتنداز: تهوع ، استفراغ ، سردرد ، حساس شدن پستانها ، سرگیجه ، احتباس مایعات در بدن و خونریزی های نامنظم . این عوارض جانبی معمولا بعداز یکی دو روز از بین خواهند رفت .
با خوردن این قرصها همراه با غذا و یا مصرف داروهای ضد تهوع ، می توان از احساس تهوعی که خوردن این قرصها ایجاد میکند کم نمود . در صورتی که در عرض یکساعت که قرصها را مصرف نمودید ، استفراغ کردید ، باید دوباره قرصها را بخورید.* می توان از قرصهای ال دی LD هم استفاده نمود – اما باید در هر بار ۴ عدد قرص خورده شود (مجموعا هشت قرص خورده می شود).
ناراحتي اعصاب در کشور ما براي مردم غريبه نيست. بسياري از افراد با اين اصطلاح که در مورد مبتلايان به بيماري‌هاي اعصاب و روان در بين مردم رواج دارد آشنا هستند. برخي خودشان بر اين باورند که ناراحتي اعصاب دارند و برخي به دليل اين بيماري‌ها تحت درمان‌اند. حال اينکه واقعا چه بيماري‌هايي در اين گروه قرار دارند و هم‌زمان با کدام يک بهتر است که در روش‌هاي پيشگيري از بارداري دقت خاصي صورت گيرد موضوع امروز ماست. شايد سه مورد از بيماري‌ها باشد که از بقيه شايع‌تر است، پس ضمن اشاره به اين سه مورد به ترتيب ممنوعيت يا بلامانع بودن استفاده از هر روش را ذکر مي‌کنم.
اولين مشکل سردردها هستند، دوم بيماري صرع (مردم آن را با نام غش مي‌شناسند) و سوم بحث افسردگي‌هاست. از پرمصرف‌ترين روش يعني قرص‌هاي پيشگيري از بارداري ال‌دي شروع مي‌کنيم؛ بايد ببينيم آيا خانمي بعد از کار روزانه طولاني يا به خاطر مشاجره دچار سردرد شده يا سردردش سابقه دارد؟ بايد نوع سردرد مشخص باشد که ميگرني است يا غيرميگرني چون در استفاده از روش‌ها خيلي مهم هستند. گاهي اوقات افراد علايم همراهي هم با سردرد ميگرني دارند مثل کم شدن قدرت بينايي يا ديدن خطوط نوراني زيگزاگي، حس گزگز شدن بازو يا نيمي از صورت. بودن يا نبودن اين علايم نيز مهم هستند.
براي خانمي که بالاي ۳۵ سال دارد، چه اين علايم را همراه سردرد داشته باشد چه نداشته باشد به هيچ عنوان نبايد قرص ال‌دي يا آمپول يک‌ماهه استفاده کند. اگر خانمي کمتر از ۳۵ سال داشته باشد و علايم ياد شده را ذکر نکند هم بهتر است قرص ال‌دي نخورد. حالا اگر سردرد شما غيرميگرني باشد منعي براي استفاده از قرص پيشگيري نداريد. در مورد بيماران مبتلا به صرع هم استفاده از قرص‌هاي ال‌دي و آمپول يک‌ماهه منع مي‌شود چون امکان دارد مصرف آن با داروهايي که اين بيماران مي‌خورند تداخل پيدا کند و اثر اين قرص يا آمپول يک‌ماهه را کم و غيرايمن کند. تنها موردي که در مبتلايان به صرع تداخل دارويي نداريم، مصرف قرص اسيدوالفاروييک است.
اگر شما به صرع مبتلا هستيد و فقط اين قرص را مصرف مي‌کنيد، مي‌توانيد از آمپول يک‌ماهه و يا قرص ال‌دي براي پيشگيري از بارداري استفاده کنيد. در مبتلايان به افسردگي هم که پزشک آنها را تحت درمان دارويي دارد هيچ منعي براي مصرف قرص ال‌دي و آمپول يک‌ماهه پيشگيري وجود ندارد و آنها مي‌توانند روش قرص را انتخاب کنند. دقت کنيد که اگر مبتلا به صرع و يا افسردگي هستيد انتخاب روش مطمئن پيشگيري خيلي مهم است چون نه تنها داروهايي که استفاده مي‌کنيد امکان تاثير روي جنين ناخواسته‌تان را دارد بلکه داشتن شرايط روحي و آمادگي کامل براي بچه‌دار شدن نيز در روند درمان بيماري شما اثرگذار است.