سرکلاژ يک روش جراحي است که در موارد نارسايي دهانه رحم (سرويکس) براي جلوگيري از باز شدن دهانه رحم و خروج محصولات حاملگي (جفت و جنين) و سقط انجام ميگيرد. نارسايي دهانه رحم به حالتي گفته مي‌شود که بافت دهانه رحم توانايي تحمل وزن محصولات حاملگي را نداشته و در طول حاملگي بدون هيچگونه علامتي (درد، انقباضات رحمي و …) باز شده و باعث خروج محصولات حاملگي و سقط مي‌شود. معمولاً سقط ناشي از نارسايي دهانه رحم در اولين بارداري در سه ماهه دوم بارداري رخ مي‌‌دهد ولي ممکن است در بارداري‌هاي بعدي زودتر هم اتفاق افتد.
در اثر باز شدن دهانه رحم کيسه آب به سمت خارج از دهانه رحم برجسته‌شده و معمولاً وقتي دهانه رحم تا حدود ۴ سانتي‌متر باز شود، کيسه آب پاره شده و يا انقباضات رحمي شروع مي‌شود و در نهايت به خروج محصولات حاملگي و سقط منتهي مي‌گردد.
علل نارسايي دهانه رحم متفاوت است نارسايي دهانه رحم مي‌تواند مادرزادي باشد و در اثر ناهنجاري‌هاي ساختماني دهانه رحم ايجاد شود. در بعضي مواقع به‌دنبال آسيب‌هاي وارده به دهانه رحم در اثر دستکار‌هاي جراحي و درماني، عفونت، پارگي در اثر زايمان سخت يا سقط عمدي و … نارسايي ايجاد مي‌شود.
نارسايي دهانه رحم معمولاً زماني تشخيص داده مي‌شود که بيمار سابقه سقط‌هاي بدون درد در سه ماهه دوم حاملگي داشته باشد. البته معاينه فيزيکي و سونوگرافي نيز در تشخيص نارسايي کمک‌کننده مي‌باشد. درمان نارسايي دهانه رحم جراحي است.
در نارسايي دهانه رحم براي حفظ و تداوم حاملگي، عمل سرکلاژ (دوختن حلقه‌اي دهانه رحم) انجام مي‌شود. ولي در صورت هرگونه شک به سقط اجتناب‌ناپذير، سقط فراموش‌شده و يا پارگي کيسه آب اين عمل نبايد انجام گيرد.
عمل سرکلاژ دهانه رحم تحت بيحسي نخاعي يا بيهوشي عمومي انجام ميگيرد و چند ساعت بعد از انجام عمل در صورت تثبيت وضعيت عمومي، بيمار مرخص مي‌شود. سرکلاژ از سقط و زايمان زودرس جلوگيري نموده و در ۸۵ الي ۹۰ درصد موارد نارسايي دهانه رحم، موفقيت‌آميز بوده است.
عمل سرکلاژ به سه روش مکدونالد، شيرودکار و سرکلاژ شکمي انجام ميگيرد. روش‌هاي مختلف سرکلاژ اختلاف زيادي با يکديگر نداشته و معمولاً انتخاب آنها براي بيمار، به شرايط بيمار و نظر پزشک معالج ارتباط دارد. به‌طور‌کلي در عمل سرکلاژ با استفاده از نخ بخيه مخصوص دهانه رحم به روش خاص بسته مي‌شود.
شب قبل از عمل بيمار بايد يک شام سبک مثل سوپ مصرف نمايد و پس از آن ديگر هيچ نوع مواد خوراکي و آشاميدني مصرف نکند. بعد از انجام سرکلاژ معمولاً مريض چند ساعت در بخش تحت مراقبت قرار ميگيرد و سپس مرخص مي‌شود. بيمار بايد چند روز در منزل استراحت کرده و از انجام کارهاي سنگين تا پايان دوران بارداري خودداري نمايد. انجام کارهاي روزمره پس از اتمام دوره استراحت بلامانع است. بعد از سرکلاژ در بعضي مواقع کمي خونريزي و لکه‌بيني ايجاد مي‌شود که ممکن است طي يک الي دو روز ادامه داشته باشد و سپس قطع مي‌گردد. فرد بايد يک هفته قبل و يک الي دو هفته بعد از عمل سرکلاژ از نزديکي پرهيز نمايد.
در صورت بروز هر يک از علائم زير بايد به پزشک معالج اطلاع داده شود.
۱- بروز انقباض رحمي و درد زير شکم و کمر مثل دردهاي زايمان
۲- خونريزي واژينال
۳- تب بالاي ۳۸ يا لرز
۴- تهوع و استفراغ
۵- ترشح زياد واژينال
۶- پارگي کيسه آب
قبل از شروع دردهاي زايماني بايد بخيه‌هاي دهانه رحم برداشته شود تا زايمان امکان‌پذير باشد. برداشتن بخيه دهانه رحم معمولاً در انتهاي حاملگي انجام مي‌شود و يک عمل بدون درد بوده و نياز به بيحسي و بيهوشي ندارد و در عرض چند دقيقه انجام ميگيرد.
در صورت بروز دردهاي زود هنگام و زايمان زودرس بايد بخيه سرکلاژ باز شود، بنابراين بايد در اين مواقع فرد در بيمارستان تحت مراقبت قرارگرفته تا به‌موقع در خصوص بازکردن بخيه دهانه رحم اقدام شود. در نارسايي دهانه رحم براي هر بار حاملگي عمل سرکلاژ ضروري است.
برای دیدن پربازدیدترین های نی نی نما لطفاً کلیک کنید…
فواید سرکلاژ
– افزایش مدت زمانی که زن باردار بتواند جنین را در رحم خود نگه دارد.
– جلوگیری از زایمان زودرس
– کاهش میزان سقط جنین
– افزایش احتمال به دنیا آمدن نوزاد سالم و کامل
عوارض سرکلاژ
اگرچه این عمل برای برخی افراد لازم می باشد، اما همان طور که می دانید انجام هر عمل جراحی عوارضی دارد که بیمار باید از آنها مطلع باشد.
عوارض احتمالی عمل سرکلاژ شامل موارد زیر می باشد :
– زایمان زودرس
– عفونت داخل رحمی
– پارگی زودرس کیسه آب جنین
– پرولاپس و یا افتادگی کیسه آب جنین
– بارداری چند قلویی
– سقط جنین به دلیل ناهنجاری های شدید جنینی
– عفونت
– انقباضات رحم
– خونریزی واژینال
– پارگی دهانه رحم
– ناتوانی دهانه رحم در کوتاه یا باز شدن
– تنگی گردن رحم
– مجرای غیر طبیعی بین مثانه و واژن (فیستول مثانه(
– پارگی رحم
– تب
– شل شدن بخیه
– سقط جنین
هشدارها
۱- اگر عمل سرکلاژ را انجام دادید، به محض مشاهده نشت مایع از واژن خود، فورا پزشک متخصص زنان مراجعه کنید، زیرا ممکن است علامتی از پارگی زودرس کیسه آب جنین باشد. پارگی این کیسه قبل از هفته ۳۷ بارداری، بسیار خطرناک می باشد.
۲- گاهی با وجود دوختن دهانه رحم مادر، پزشک مجبور می شود در موارد اضطراری مادر را سزارین کند.
لذا به زنانی که این عمل را انجام می دهند، توصیه اکید می شود که فعالیت های شدید خود را در طی روز کاهش دهند تا انقباضات رحمی و مشکلات بعدی برایشان ایجاد نشود.
نقش استراحت در این زمینه آنقدر مهم است که حتی برای زنانی که با مشکل نارسایی دهانه رحم روبرو هستند و نمی توانند عمل سرکلاژ را انجام دهند، استراحت زیاد به آنها توصیه می شود.
اگر عمل سرکلاژ را انجام دادید، به محض مشاهده نشت مایع از واژن خود، فورا پزشک متخصص زنان مراجعه کنید، زیرا ممکن است علامتی از پارگی زودرس کیسه آب جنین باشد. پارگی این کیسه قبل از هفته ۳۷ بارداری، بسیار خطرناک می باشد.
در خانم هایي كه يك بار زايمان زودرس داشته اند احتمال تكرار آن در بارداري بعدي كمي بيشتر از سايرين است. چون در بعضي موارد دقيقا مشخص نيست كه به چه دليل زايمان زودرس اتفاق افتاده است، نمي توانيم ميزان احتمال وقوع آن را در آينده پيش بيني كنيم.
اگر زايمان زودرس شما به دليل خاصي بوده بايد به اطلاع پزشك معالج تان برسانيد تا بسته به مورد مراقبت بيشتري درآن زمينه به عمل آورد. مثلا عفونت ادراري يكي از دلايل زايمان زودرس است كه مي توان با آزمايشات مكرر و دوره اي آنرا بسرعت تشخيص داد و درمان كرد. توصيه ديگر اين است كه هر گاه علائمي مثل دردهاي شكي يا ترشحات واژينال داشتيد سريعا با پزشك تان مشورت كنيد.
*******
عمل جراحي سركلاژ چه عوارضي مي تواند داشته باشد؟
عليرغم اينكه اين عمل در ۸۵ تا ۹۰ درصد مواقع بدون مشكل انجام مي شود اما ممكن است در برخي موارد عوارضي هم داشته باشد كه مهمترين آنها عبارتند از:
* انقباضات زودرس رحمي
* ناتواني سرويكس (گردن رحم) در باز شدن به موقع در زمان زايمان
* پارگي كيسه آب
* عفونت دهانه رحم
* پارگي دهانه رحم چنانچه زايمان، قبل از بر داشتن نخ سركلاژ اتفاق بيفتد.
* بعضي از عوارض مربوط به بيهوشي عمومي مثل تهوع و استفراغ
معمولا معاينات منظم و رعايت دستورات پزشك معالج تا حد زيادي از بروز اين عوارض پيشگيري مي كند.
*******