در چه نوزادانی احتمال ایجاد زردی بیشتر است؟

بیلی روبین در همه سنین به علت تخریب طبیعی گلبولهای قرمز خون که عمرشان به اتمام رسیده است ایجاد شده و معمولاً خیلی سریع از خون دفع می گردد . علت افزایش بیلی روبین و به موجود آمدن زردی در نوزادان این است که در چند روز اول زندگی میزان تولید بیلی
زردی

روبين بیش از توانائی کبد برای دفع آن است .

زردی ، نخست از صورت شروع شده سپس روی قفسه سینه و شکم و نهایتاً روی دست و پا ظاهر می شود در چند روز اول شدت آن افزایش یافته و سپس بدون درمان شروع  به کاهش می کند .

آیا زردی می تواند به علت پاتولوژیک (بیماری) نیز ایجاد می‌شود ؟

آری ، زرد علاوه بر علل فیزولوژیک که در بالا ذکر شد می تواند به علل متعدد دیگر نیز در نوزادان ایجاد شود که این علل می تواند ناشی از بیماریهای متعدد باشد. برخی از این علل به شرح زیر است:

• ناسازگاریهای گروه خونی و RH

• کمبود بعضی از آنزیمها در گلبولهای قرمز خون

• عفونتها از جمله عفونت ادراری

• بیماریهای متابولیک (گالاکتوزمی …)

• کمکاری غده تیروئید نوزاد

• ناهنجاری در شکل گلبولهای قرمز خون

• انسداد دستگاه گوارش

• بیماریهای کبدی

• بعضی از بیماریهای ارثی

معمولاً سیر طبیعی بروز زردی چگونه است ؟

در اکثر موارد از روز دوم یا سوم تولد مقدار کمی زردی در نوزادآشکار می شود و سپس تا روز پنجم افزایش یافته و پس از آن به تدریج در عرضه چند روز کم شده و از بین می رود اگرچه ممکن است سیر طبیعی باشد ولی باید دانست که به علت احتمال موارد شدید و اثرات سوء زردی به خصوص روی مغز باید بروز زردی در نوزاد را به پزشک اطلاع داد.

در چه مواردی بروز زردی ممکن است خطر بیشتری داشته باشد و گروههای پر خطر کدامند ؟

اگر چه در هر حال بروز زردی را باید به اطلاع پزشک رساند ، ولی گاهی اوقات زردی میتواند علامتی از یک بیماری زمینهای بالقوه خطرناک باشد و لازم است این موارد سریعاً بررسی شوند . بعضی از این موارد به شرح ذیل است :

• بروز زردی در ۲۴ ساعت اول عمر

• تداوم زردی بیش از دو هفته

• بروز زردی نوزاد در مواردی که عدم سازگاری گروههای خونی و RH بین مادر و نوزاد وجود دارد ( به خصوص چنانچه مادر RH منفی بوده و در زایمان ها و یا سقوط های قبلی آمپول روگام دریافت نکرده باشد )

• بروز زردی در نوزاد خانواده هایی که فرزند قبلی آنها سابقه زردی یا بیلی روبین بالا و یا تعویض خون داشته اند .

• بروز زردی در نوزاد خانوادهایی که سابقه بیماری های متابولکی و یا مرگ در نوزادان یا شیرخواران قبلی دارند .

• بروز زردی در نوزاد نارس و یا کم وزن

• بیحالی ، خوب شیر نخوردن ، استفرغ ، یبوست ، نفخ شکم و غیره …

در چه صورت لازم است نوزاد مبتلا به زردی به وسیله پزشک معاینه شود ؟

با وجود اینکه در بیشتر موارد ، زردی می تواند پدیدهای فیزیولوژیک، گذار و بی خطر باشد و بدون درمان خاصی بهبود یابد ولی چون در موارد محدودی می تواند ناشی از بیماریهای بالقوه خطرناک باشد و نیز میزان آن به حد بالائی برسد و نهایتاً برای مغز نیز خطر آفرین باشد لازم است در هر موردی که زردی در نوزاد مشاهده شد به پزشک اطلاع بدهيد تا آزمایشات لازم را جهت تعیین بیلی روبین و نیز بررسی علل آن انجام داده و در صورت لزوم درمانهای لازم را توصیه نماید .

در چه مواردی زردی نوزادان نیاز به درمان دارد ؟

چنانچه سطح بیلی روبین بالا بوده و کاهش نيابد خطر آسیب مغزی وجود دارد . در این موارد پزشک متخصص کودکان دستور انجام آزمایش خون جهت تعیین مقدار بیلی روبین و نیز بررسی علل افزایش آن را توسعه نموده و درمان اختصاصی را پیشنهاد مینماید . یکی از راههای درمان زردی استفاده از فتوتراپی می‌باشد . در این روش نوزاد را برای چند روز زیر لامپهای مخصوص قرار می دهند تا اینکه کبد به اندازه کافی توانائی دفع بیلی روبین را پیدا نماید . در مدت درمان با فتوتراپی چشمهای نوزاد پوشانده می شود تا در مقابل صدمات احتمالی نور محافظت شود. یکی دیگر از راههای درمان زردی در نوزادان انجام تعویض خون است که این عمل بایستی به وسیله پزشک متخصص کودکان و در بیمارستان و در شرایط خاص انجام شود.

در موارد خاصی ممکن است پزشک متخصص استفاده از بعضی داروها را نیز جهت کاهش مقدار بیلی روبین جایز بداند .

آیا استفاده از لامپهای مهتابی معمولی تأثیری در درمان زردی نوزاد دارد ؟

خیر ، چون برای فتوتراپی ( درمان با تابش اشعه ) باید حتمأ از طول موج معینی که در لامپهای مخصوص وجود دارد استفاده شود . علاوه بر بی اثر بودن استفاده از لامپ مهتابی معمولی در منزل خطراتی نیز از قبیل سرد یا گرم شدن بیش از حد نوزاد ، کم شدن آب بدن و یا شکستن لامپ روی نوزاد وجود دارد .

آیا تجویز موادی مانند پودر گلوکز یا ترنجبین و شیر خشت در درمان زردی نوزاد تاثیری دارد ؟

در گذشته هر کدام از این مواد با مکانیسمهای خاصی که برای آنها تصور می شد به کار گرفته می شده است . معذالک نه تنها بر زردی نوزاد تأثیری ندارد بلکه گاهی بعلت دفع آب بدن از طریق روده و  ایجاد کم آبی در بدن نوزاد و یا آلودگی سبب بروز مشکلاتی در نوزاد هم میشوند لذا از این موارد در زردی نوزاد نباید استفاده شود .

آیا اگر احتمال بروز زردی به علت شیر مادر مطرح باشد باید شیر مادر را قطع کرد ؟
خیر ، به طور کلی دو نوع از زردی در نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می شوند مشاهده می شود .

– نوع اول یا نوع زودرس :

علت این پدیده کم بودن شیرمادر در روزهای اول پس از تولد است که این مسئله به خصوص در نوزاد مادرانی که سزارین شده‌اند بیشتر اتفاق می‌افتد .

برای درمان این‌مورد که در روزهای سوم یا چهارم پس از زایمان اتفاق میافتد با تغذیه مکرر نوزاد با شیرمادر جریان شیر زیادتر می شود در نتیجه ضمن جبران کمبود کالری ، حرکات روده بیشتر و زردی نوزاد برطرف می شود .

– نوع دوم یا کلاسیک :

علت این پدیده که معمولاً از هفته دوم تولد به بعد اتفاق می‌افتد احتمالاً وجود موادی در شیر است که سبب مهار آنزیمهای کبدی شده و یا در روده نوزاد ، سبب باز جذب دوباره مواد صفراوی میشوند . برای درمان این مورد هم امروزه تاکید می شود که شیردهی حتماً ادامه یابد ولی چنانچه زردی نوزاد در حد نزدیک به حد تعویض خون است با صلاحدید پزشک متخصص و فقط برای مدتی کوتاه ( حداکثر ۴۸ ساعت ) شیرمادر قطع و به جای آن از شیر دوشیده شده مادر دیگر و یا شیر خشک استفاده و یا علاوه بر ادامه تغذیه با شیرمادر به نوزاد شیر خشک یا شیر دوشیده شده نیز با قاشق یا فنجان داده می شود . بعد از اتمام این مدت مجددآً نوزاد می تواند به طور انحصاری از شیرمادر خود استفاده کند .

چه مواردی ممکن است نیاز به انجام تعویض خون باشد و چه خطراتی ممکن است برای نوزاد وجود داشته باشد ؟

تعویض خون هم مثل سایر اقدامات درمانی در موارد خاصی ضرورت پیدا می کند و پزشک زمانی از این اقدام درمانی استفاده می کند که نوزاد به علت مقادیر بالای بیلی روبین که ماده‌ای سمی است در خطر صدمه مغزی باشد ( رسوب در سلولها مغزی ) لذا در این موارد باید  با پزشک برای درمان به موقع همکاری لازم را مبذول داشت تا در شرایط و زمان مناسب این اقدام در صورت ضرورت انجام پذیرد .

عوارض زردی نوزاد چیست ؟

بیشتر موارد زردی نوزادی بی خطر و گذرا است و عارضه خاصی ایجاد نمی‌کند ولی در صورت افزایش سریع بیلی روبین و تجمع مقادیر زیاد این ماده در خون و رسوب آن در مغز امکان ایجاد عوارض عصبی خطرناک و غیرقابل برگشت وجود دارد . بعضی از این عوارض به قرار زیر است :

ناشنوایی عصبی حسی ، تشنج ، فلج مغزی ، کند ذهنی ، اشکال در تعادل حرکتی ، ناهنجاریهای دندانی ، بیش فعالی و ..

زردی در نوزاد نبایستی موجب نگرانی و تشویق خانواده‌ها بشود ولی به هر حال لازم است در صورت مشاهده زردی در نوزاد و به خصوص در موارد پرخطر که در بالا ذکر شد پزشک متخصص در جریان امر قرار بگیرد تا در صورت لزوم اقدامات تشخیصی و درمانی مناسب را انجام دهد.

برای دیدن پربازدیدترین های نی نی نما لطفاً کلیک کنید…

اشتراک‌گذاری
دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *