نوزادان دوست‌داشتنی گاهی به نحو غیرقابل باوری زودرنج، تحریک‌پذیر و بدخلق می‌شوند و به نظر می‌رسد بدون دلیل گریه می‌کنند. این اتفاق صحنه آشنایی برای بسیاری از والدین است و علت آن عارضه توان‌فرسایی به نام کولیک یا قولنج معده است که علامت اصلی آن ناراحتی و پریشانی شدید در نوزادی است که معمولاً خوش‌اخلاق، سالم و خوش‌غذا است. نوزادان دچار کولیک غالباً به مدت سه هفته یا بیشتر، هر هفته سه روز و هر روز بیش از سه ساعت گریه می‌کنند. علائم کولیک در حدود ۲۵ درصد از نوزادان سراسر جهان مشاهده می‌شود.
حمله‌های قولنج برای والدین عذاب‌آور و کلافه کننده است، چون هر کاری به نظرشان می‌رسد، برای آرام کردن فرزند دلبندشان به کار می‌گیرند، اما فرزندشان آرام نمی‌شود. کولیک هم برای نوزاد و هم برای والدین ناراحت کننده است. اما خیا‌لتان راحت باشد، عمر قولنج معده کوتاه است. دوره کولیک نوزادان ظرف چند هفته یا چند ماه تمام می‌شود و والدین یکی از نخستین دردسرهای دوران پرمسئولیت بزرگ کردن فرزند را به سلامت پشت سر می‌گذارند.
قطره دای کولیک گات سایمتیکون
سایمتیکون محلولی ضدعفونی کننده برای از بین بردن نارحتی و درد ناشی از گاز اضافه در دستگاه گوارش است و التهاب دستگاه گوارش را کاهش می دهد. خیلی جالب است که بدانید شواهد علمی خاصی برای تایید موثر بودن قطره سایمتیکون در درمان کولیک نوزادان وجود ندارد اما دلیلی هم برای مضر بودن این قطره ارائه نشده است . استفاده از قطره سایمتیکون برای درمان کولیک نوزادان صرفا یک باور عمومی است.
نحوی استفاده قطره سایمتیکون برای نوزاد
توصیه می شود قبل از مصرف قطره سایمتیکون ابتا آن را بخوبی تکان بدهید. در رابطه با با مصرف قطره سایمتیکون برای درمان کولیک نوزادان بهتر است به دستور پزشک اتکا کنید ولی در حالت کلی توصیه بر این است که این قطره را بعد از وعده غذایی و قبل از خواب به کودک بدهید.
برای دادن قطره سایمتیکون به نوزدان قطره چکان مطابق دوز توصیه شده پر کنید و آن را به آرامی در دهان کودک بچکانید. اگر کودک شما از خوردن قطره سر باز می زند می توانید دوزی که به کودک می خواهید بدهید با ۳۰ میلی لیتر از آب و یا نوشیدنی مورد علاقه کودک ترکیب کنید و به کودک بنوشانید. میزان دوز مناسب براساس سن و وضعیت جسمی کودک مشخص می شود.
کولیک نوزادان چقدر طول می‌کشد؟
علائم کولیک در نوزادان معمولاً حدود شش هفته شدید است و پس از آن با شدت ملایم‌تری به مدت سه تا چهار ماه ادامه پیدا می‌کند. کولیک ۸۰ تا ۹۰ درصد نوزادان پس از ۴ ماه برطرف می‌شود، اما بقیه نوزادان ممکن است یک ماه دیگر نیز این عارضه را تحمل می‌کنند.
مطلب پیشنهادی: کولیک نوزادان و پرسشهای والدین
علل کولیک نوزادان
علت کولیک نوزادان مشخص نیست؛ با این حال پژوهشگران احتمال می‌دهند که عامل‌هایی مانند
- آلرژی
- عدم تحمل لاکتوز
- تغییر در باکتری‌های معمول موجود در دستگاه گوارش
- نقص رشدی در دستگاه گوارش
- بلع هوای بیش از حد هنگام مکیدن شیر
- اضطراب والدین
- تفاوت در روش غذا دادن یا آرام کردن نوزاد
باعث قولنج معده شود. در هر حال هنوز توضیحی برای ابتلای برخی نوزادان به کولیک (قولنج نوزاد) و مبتلا نشدن بقیه وجود ندارد.
علائم کولیک نوزادان
در اثر ابتلا به کولیک علائم زیر در نوزادانی مشاهده می‌شود که در شرایط معمول سالم و خوش‌غذا هستند:
- گریه شدید: نوزاد به شدت گریه می‌کند و تلاش والدین برای آرام کردنش بی‌نتیجه است. صورت نوزاد قرمز و برافروخته می‌شود. نوزاد هر روز در زمان‌های معینی، معمولاً ساعات پایانی بعدازظهر یا عصر، گریه می‌کند. دوره‌های گریه کردن از چند دقیقه تا مدتی طولانی ادامه دارد. گریستن معولاً ناگهان و بدون هیچ دلیل مشخصی شروع می‌شود.
- وضعیت اندامی نوزاد: نوزاد مشت‌ها را گره می‌کند، عضله‌های شکم را منقبض می‌کند و زانوها و پشتش را جمع می‌کند.
- خوابیدن: گریستن خواب نوزاد را نامنظم و مختل می‌کند.
- تغذیه: گریه کردن شدید مانع می‌شود تا کودک بتواند منظم و به راحتی غذا بخورد. با این حال میزان تغذیه نوزاد کاهش نمی‌یابد.
- باد گلو: نوزاد هنگام گریستن آروغ می‌زند.
- شدت متغیر علائم: علائم برخی نوزادان خفیف است و نوزاد فقط هر از گاه گریه و بی‌قراری می‌کند.
زمان مراجعه به پزشک
در شرایط زیر با متخصص اطفال تماس بگیرید:
- لب‌ها یا پوست نوزاد هنگام گریه کردن متمایل به آبی می‌شود.
- اگر تغییراتی را در تغذیه، خوابیدن یا رفتار فرزندتان مشاهده می‌کنید و فکر می‌کنید گریه‌اش نگران کننده است.
آیا کولیک نوزادان خطرناک است؟
هر چند نوزاد مبتلا به قولنج معده از درد رنج می‌برد، اما کولیک خطرناک نیست و عارضه بلندمدتی را به دنبال ندارد. پس از مدتی نوزاد به طور عادی غذا می‌خورد و وزنش افزایش پیدا می‌کند.
تشخیص کولیک نوزادان
متخصص اطفال کودک را معاینه می‌کند تا علل احتمالی ناراحتی و بی قراری نوزاد مانند انسداد روده را تشخیص دهد. اگر نوزاد هیچ مشکل دیگری نداشته باشد، پزشک تشخیص کولیک می‌دهد.
درمان کولیک نوزادان
داروی مشخصی وجود ندارد که تمام موارد کولیک در نوزادان یا اکثر آنها را درمان کند. البته درمان‌های متعددی وجود دارد که درصدی از نوزادان گریان را آرام می‌کند.
پروتئین شیر گاو را حذف کنید
حذف کردن پروتئین شیر گاو به این معنا است که اگر نوزاد از شیشه شیر می‌خورد، باید از این به بعد از شیر خشک هیپوآلرژن تغذیه کند یا اگر مادر به نوزاد شیر می‌دهد، مادر باید لبنیات را از رژیم غذایی خود حذف کند. این رژیم غذایی به مدت یک هفته امتحان می‌شود، اگر موفقیت‌آمیز بود، ادامه می‌یابد و اگر موثر نبود، کنار گذاشته می‌شود. البته اگر رژیم علائم را تسکین دهد، به این معنا نیست که نوزاد همیشه به شیر آلرژی خواهد داشت، تسکین علائم مؤید موثر بودن درمان امتحانی و واکنش مناسب نوزاد به درمان است.
سایمتیکون برای نوزاد
سایمتیکون عاملی ضد کف است که مقدار هوای گیر افتاده را کاهش می‌دهد. نوزاد هنگام شیر خوردن مقداری هوا را می‌بلعد، سایمتیکون حباب‌های کوچک هوای گیر افتاده در شکم را با هم تلفیق می‌کند. خارج کردن این حباب‌های بزرگتر از راه آروغ زدن یا باد گلو آسان‌تر است. سایمتیکون به طور موضعی بر دستگاه گوارش اثر می‌گذارد و وارد جریان خون نمی‌شود. قطره سایمتیکون دل درد نوزاد را تسکین می‌دهد. پزشک توصیه می‌کند که یک قاشق دارو، معادل دو و نیم میلی لیتر، پس از هر وعده غذایی به نوزاد داده شود. دارو را می‌توان با شیر مخلوط کرد یا مستقیماً با سرنگ دهانی یا قاشق در دهان نوزاد چکاند. دستور مصرف دارو را قبل از استفاده مطالعه کنید.
قطره لاکتوز
لاکتوز آنزیمی است که قند لاکتوز شیر را به گلوکز و گالاکتوز می‌شکند. قطره لاکتاز برای تسکین علائم بعضی از موارد کولیک مفید است. البته واکنش مناسب نوزاد به لاکتوز لزوماً به این معنا نیست که نوزاد باید از بین به بعد قطره لاکتوز مصرف کند. آلرژی به شیر موقتی است.
آرام کردن نوزاد گریان مبتلا به کولیک
قنداق کردن نوزاد هنگام گریه کردن موثر است، نوزاد را محکم در پتو بپیچید.
برخی نوزادان را کافی است در آغوش بگیرید تا آرام شوند.
نوزاد را هنگام شیر خوردن بنشانید تا هوای کمتری ببلعد.
وعده‌های تغذیه نوزاد را بیشتر اما کم حجم‌تر کنید.
مطمئن شوید که سوراخ‌های پستانک شیشه شیر اندازه مناسبی دارد. اگر سوراخ‌ها بسیار کوچک باشد، نوزاد هوای بیشتری را هنگام مکیدن شیر می‌بلعد.
دقت کنید که نوزاد پس از شیر خوردن حتماً آروغ بزند.
گاهی اوقات بلند کردن و زمین گذاشتن مرتب نوزاد گریه را شدیدتر می‌کند. نوزاد را در محلی ساکت و با نور ملایم آرام کنید.
برخی والدین متوجه می‌شوند که بیرون بردن نوزاد با کالسکه یا با ماشین او را آرام می‌کند.
گاهی اوقات سرو صدای محیط مانند صدای ماشین ظرفشویی یا جاروبرقی نوزاد را آرام می‌کند.
حمام آب گرم یا ماساژ ملایم نیز می‌تواند مفید باشد.
