تنها ارتباط خونی جنین با مادر از طریق جفت و بند ناف است. بند ناف واسطه ارسال مواد غذایی از بدن مادر از طریق جفت به بدن كودك است. با تولد نوزاد این بزرگترین پل ارتباطی مادر و كودك قطع میشود و از آن پس خون نوزاد مستقل شده و سیستم گردش خونی جفتی كاملاً معكوس شده و كودك زندگی دوباره‌ایی پیدا می‌كند. بند ناف ممكن است در موقع تولد بسیار كوتاه و یا بسیار بلند باشد و حتی در اطراف گردن و سر نوزاد پیچیده باشد.
اختلالات عروقی بند ناف، عفونت بند ناف، و ضربه‌های وارده به آن و غیره می‌تواند نوزاد را با مخاطراتی رو به رو كند، بعد از تولد بند ناف قطع شده و محكم بسته میشود. بلافاصله در اثر انقباض و كم كم مسدود شدن عروق بند ناف خونریزی آن متوقف شده و سپس خشك شده، حداكثر تا هفته دوم بعد از تولد از بدن نوزاد جدا میشود.چنانچه محیط ناف خشك باشد این جدا شدن زودتر اتفاق می‌افتد ولی اگر مرطوب نگهداشته شود یا عفونت پیدا كند و یا در بعضی از بیماریهای نوزاد ممكن است دیرتر جدا شود. بند ناف تا زمانی كه خشك باشد و عاری از عفونت باشد به هیچ داروی خاص یا دستكاری یا گاز استریل نیازی ندارد. ولی چنانچه خونریزی داشته باشد و یا التهاب و تورم و قرمزی اطراف آن باشد و یا ترشحات چركی داشته باشد باید حتماً توسط پزشك معاینه درمان سریع شروع شود نوزادان به علت اختلالات انعقادی طبیعی كه دارند ممكن است دچار خونریزی از محل ناف شوند كه خوشبختانه با تزریق دارو مناسب این خونگیری قابل كنترل است و هیچ گونه نگرانی ایجاد نمی‌كند.پوشاندن ناف نوزاد یا قنداق كردن نوزاد یا پوشاندن ناف با پوشك، باعث تأخیر در جدا شدن ناف كودك میشود.
همچنین شستن مداوم و مرطوب نگهداشتن پوست و ناف نوزاد تأخیر در جدا شدن بند ناف را بدنبال دارد و عفونت ثانویه نیز ایجاد می‌كند. در بعضی از موارد، اختلالات مادر زادی ناف در اثر ارتباط با مثانه یا روده یا سایر احشاء داخل شكمی ممكن است باعث ترشحات غیر عادی ناف و یا مسائل ادراری و … شود كه نیاز به اقدام جراحی دارند.بعضی از نورادان ممكن از همان ابتدای تولد دارای فتق نافی باشند كه با افتادن بند ناف فتق مشخص شده و توجه خانواده را جلب می‌كند. فتق‌های نافی كوچك در زیر یكسالگی نیاز به اقدام خاصی ندارند ولی چنانچه بزرگ باشد حتماً باید توسط جراحی اقدام لازم انجام شود. از مشخصات فتق نوزاد این است كه در شرایط مختلف تغییر اندازه پیدا می‌كند و روده را به راحتی در فتق‌های بزرگتر می‌توان لمس كرد و صدای روده را نیز می‌توان شنید.
هر گونه دستكاری فتق ممكن است عوارضی را بدنبال داشته باشد. توده‌های نافی در نوزاد و كودك غیر طبیعی است چنانچه اشكالات مادرزادی در دیواره شكم و ناف باشد و باعث بیرون آمدن قسمتی از روده‌ها به بیرون از شكم شود و یا همراه با سایر اختلالات مادرزادی باشد باید بررسی و درمان جدی صورت گیرد.هر گونه عفونت ناف ممكن است مستقیماً باعث عفونت خون نوزاد شده و حتی منجر به مرگ نوزاد شود. استفاده از پماد، خمیر، دارو، بتادین، الكل و یا هر داروی دیگر برای ناف ممكن است مخاطرات جدی برای سلامت كودك داشته باشد. از طرفی یكی از راههای مهم تغذیه نوزاد بعد از شیر مادر در كودكان بسیار بدحال در بیمارستان همین بندناف است باید در حفظ آن خصوصاً در كودكان نارس و یا كودكانی كه زردی دارند تلاش كرد!
● بیماریهای كودك و فتق ناف
فتق ناف در نوزاد ممكن است علامتی از بیماریهای دیگر نوزاد باشد یكی از مهمترین بیماریهائی كه می‌تواند همراه با فتق ناف باشد كم كاری مادرزادی تیروئید است كه تشخیص و درمان به موقع آن می‌تواند از عقب افتادگی كودك جلوگیری كند.درضمن بسیاری از بیماریهای دیگر مثل سندرم دان، اختلالات كروموزمی، اختلالات اسكلتی و عضلانی می‌تواند باعث ایجاد فتق نافی شود.
پس از تولد، بندناف قطع مي‌شود اما بقاياي بندناف بر جاي مانده تا ۲۱ روز پس از تولد خود به خود خواهد افتاد و اصلا نبايد دست‌كاري شود. از آنجا كه بند ناف حاوي رگ‌هاي خوني است، با قطع آن در روزهاي اول ممكن است يك تا دو قطره خون از محل بندناف خارج شود كه اين امر طبيعي است اما خونريزي بيش از اين مقدار و به صورت تكرار شونده بايد حتما بررسي شود. اين كانال ارتباط جنيني در روزهاي اول تولد، راه مناسبي جهت انتقال عفونت به بدن نوزاد است كه عفونت بندناف خود را به صورت قرمزي در محل بندناف نشان مي‌دهد. حتي ممكن است اين قسمت دچار سفتي يا خروج چرك شود. در اين موارد حتما بايد با پزشك مشورت شود. جهت كاهش خطر عفونت، بندناف را خشك نگه داريد و از پوشاندن بندناف خودداري كنيد. در اين شرايط نبايد بندناف را در پوشك قرار داد چرا كه پوشاندن آن موجب مرطوب ماندن و تماس ادرار و مدفوع با بندناف مي‌شود و احتمال ايجاد عفونت افزايش مي‌يابد.
هیچ نوزادی با ناف زیبا و دوست داشتنی متولد نمی شود. حتی به جای آن تا چند هفته پس از تولد بند ناف با او خواهد بود. و شما باید این بند ناف را تمیز نگه دارید. و سر انجام بند ناف خواهد افتاد. اگر زمانی که بند ناف افتاد آنجا بودید و مردد شدید که آیا باید آن را نگه دارید یا نه، باید بدانید که جواب منفی است! هزاران چیز ارزشمند دیگر در دوران نوزادی فرزندتان وجود دارد که ارزش نگه داشتن داشته باشند. تصور کنید فردا مادرتان بند ناف خشک شده شما را از کشو در آورد و تحویل شما بدهد. آیا فکر می کنید واقعا لازم است آن را ببینید؟ یا از دیدنش لذت خواهید برد؟