مادران باردار در ۳ ماهه اول، بوها را با شدت بیشتری نسبت به خانم‌های غیرباردار احساس می‌كنند و بوها برایشان ناخوشایندتر از افراد غیرباردار است.
در ۳ ماهه اول بارداري، به دليل تغييرات هورموني‌اي که در بدن مادر رخ ميدهد، ميزان و تعادل هورمون‌ها به هم مي‌ريزد و باعث بروز آثار فيزيولوژيک خاص بر مخاط بيني مي‌شود و به تشديد حساسيت بويايي مي‌انجامد…
اينکه استروژن با چه مکانيسمي ميتواند وضعيت بويايي را بهتر کند، به خوبي مشخص نيست. همين‌قدر ميدانيم که وجود استروژن در بدن زنان در دوره باروري، باعث بويايي بهتر آنها نسبت به مردان و زنان يائسه مي‌شود. اين قضيه در مورد وضعيت چشايي خانم‌ها در اين دوره نيز صدق ميکند.
فرضيه ديگري که در اين زمينه وجود دارد اين است که خانمهاي باردار به بوهاي تلخ حساسيت بيشتر و به بوهاي شور حساسيت کمتري دارند اما بيشتر اين بوها واقعي نيستند بنابراين ممکن است شما از خانم بارداري بشنويد که از بوي خاصي در محيط يا در غذا شکايت ميکند در حالي که شما اصلا آن را حس نميکنيد. به اين حالت «انحراف بويايي» گفته مي‌شود.
با پیشرفت بارداری و در ۳ ماهه سوم، خانم‌های باردار احساس خوشایندی‌تری نسبت به برخی بوها مثل بوی میوه‌ها پیدا می‌كنند. به نظر می‌رسد اثر بارداری بر حس بویایی در ۳ ماهه اول شدیدتر است ولی ظاهرا این تغییر تاثیری بر رفتار خانم‌های باردار ندارد. هرچند خانم‌های باردار در تشخیص وجود بو بهتر از دیگر خانم‌ها نیستند ولی نوع بو را بهتر از آنها می‌توانند تشخیص بدهند. بیشتر خانم‌های باردار به‌خصوص در ۳ ماهه اول می‌توانند به‌طور مشخص بوهایی را نام ببرند كه برایشان ناخوشایندتر یا گاه خوشایندتر از زمان غیربارداری است.
عوامل موثر بر تغییرات حس بویایی در بارداری
هر چند نتایج مطالعه‌های مختلف با هم در تضاد است ولی مطالعه‌های بزرگ‌تر نشان می‌دهد كه بارداری بر حس بویایی تاثیر دارد و در ۳ ماهه‌های مختلف بارداری نیز تغییرات متفاوتی پیدا میكند.
در مورد نوع بویی كه خانم‌های باردار به آن حساسیت بیشتری گزارش می‌كنند، اتفاق‌نظر وجود ندارد زیرا افراد مختلف به بوهای متفاوت حساسیت بیش از حد دارند. تقریبا تمام خانم‌های باردار در ۳ ماهه اول بارداری بوی مضری مثل بوی گاز طبیعی را بدتر از گذشته وصف می‌كنند و برایشان ناخوشایندتر است. به هرحال چون پاسخ خانم‌های باردار یك پاسخ شخصی است و امكان سنجش «خوشایندی» و «ناخوشایندی» با روش‌های عینی وجود ندارد، برای رسیدن به نتایج دقیق‌تر در این مورد به مطالعه‌های بیشتری نیاز است.
فواید تغییر حس بویایی در بارداری
یك سوال مهم این است كه آیا این تغییر حس بویایی در بارداری به‌خصوص در ۳ ماهه اول، فوایدی برای خانم باردار و جنین وی از نظر دور ماندن از خطرها دارد یا نه.
در یك مطالعه نشان داده شده است زنان مبتلا به فقدان حس بویایی مادرزادی دچار تهوع و استفراغ بارداری نمی‌شوند. به هر حال ناخوشایندتر بودن بوی حداقل یك ماده مضر یعنی «گاز طبیعی» در ۳ ماهه اول بارداری به اثبات رسیده است كه بی‌تردید باعث دوری گزیدن مادر از این خطر بالقوه برای جنین می‌شود. به نظر می‌رسد اثر بارداری بر حس بویایی یك مساله مهم است و اثر قابل‌توجهی بر سلامت زنان دارد. در واقع درك بهتر حس بویایی در دوران بارداری ممكن است باعث درك بهتر وضعیت تغذیه‌ای مادر شود كه اثر مهمی بر سلامت جنین و تهوع و استفراغ بارداری خواهد داشت؛ موضوعی كه حدود سه‌چهارم زنان باردار را درگیر میكند و ممكن است به تغییرات حس بویایی مادر مربوط باشد.
یك مساله مهم دیگر این است كه خوشایندترشدن برخی بوها در اواخر بارداری مثل بوی میوه‌ها می‌تواند باعث افزایش مصرف این مواد پر از ویتامین شود. امروزه اثبات شده است كه حس چشایی جنین از زمان زندگی داخل رحمی تكامل می‌یابد. فرزندان مادرانی كه طی بارداری و شیردهی به مقدار كافی میوه مصرف می‌كنند، بعدها تمایل بیشتری به مصرف میوه‌ها و سبزی‌ها دارند كه آثار بسیار خوب آن بر سلامت كاملا مشخص است و همچنین میزان مصرف میوه در بچه‌هایی كه مادرانشان به مصرف میوه در دوران بارداری و شیردهی تمایل نداشته‌اند یا از شیرخشك تغذیه شده‌اند، پایین است و این ممكن است باعث بروز چاقی، دیابت و… در آنها شود.
