جفت بافتی است كه جنین را از طریق بند ناف تغذیه می كند. در بیشتر حاملگی ها جفت در نیمه فوقانی رحم قرار دارد اما در بعضی موارد جفت در قسمت تحتانی رحم قرار می گیرد و دهانه رحم كه محل خروج جنین است را بطور كامل و یا ناقص مسدود می كند.این حالت قرار گیری جفت را جفت سرراهی می گویند. تشخیص محل جفت توسط سونوگرافی انجام می شود.
اگر جفت در نیمه اول حاملگی در قسمت تحتانی قرار داشت زیاد جای نگرانی نیست در بیشتر موارد بهمراه بزرگ شدن رحم جفت به سمت بالا كشیده می شود. بهتر است در هفته های ۳۲ تا۳۴ یكبار دیگر سونو گرافی انجام شود تا محل دقیق جفت معلوم شودفقط نیم تا یك درصد موارد جفت در قسمت پایین باقی می ماند.
● مشكلاتی كه بهمراه جفت سرراهی ایجاد می شود:
۱. خونریزی از واژن:
این نوع خونریزی در سه ماهه آخر حاملگی اتفاق می افتد و معمولا بدون درد است.
▪ علت خونریزی: چون در سه ماهه سوم دهانه رحم شروع به تغییر می كند جفت قادر به كشش نیست و دچار خونریزی می شود.
۲. پوزیشن نامناسب جنین هم نشانه جفت سرراهی است:
● جفت سراهی به خودی خود باعث آسیب به جنین نمی شود ولی گاهی خونریزی های شدید مادر منجر به عوارض بعدی شده و گاهی پزشك مجبور است جنین را زودتر از موقع بدنیا بیاورد.
اگر جفت سرراهی در سه ماهه سوم به طور كامل دهانه رحم را مسدود كند بهتر است مادر تا آخر بارداری در بیمارستان بماند و تنها راه بدنیا آمدن كودك هم سزارین است.
همچنین فعالیتهای فیزیكی و نزدیكی با وجود جفت سراهی ممنوع است.
● در سه ماهه سوم:
▪ اگر مادر خونریزی داشته باشد دو تشخیص محتمل است:
۱. جفت سرراهی
۲. كندگی جفت
كه باید مادر سریع به بیمارستان منتقل شود.
در موارد با جفت سرراهی اگر جنین بعد از ۳۷ هفته باشد سزارین انجام می شود واگر قبل از ۳۷ باشد و خونریزی شدید باشد برای رشد ریه جنین ,مادر كورتیكو استرویید دریافت می كند و بعد سزارین انجام می شود ولی اگر خونریزی قطع شود و حال مادر و جنین خوب باشد می توان تا ۳۷ هفته صبر كرد.
● سرکلاژ یا دوختن دهانه رحم نقشی در حل مشکل جفت سرراهی ندارد.
▪ ریسك فاكتور ها برای جفت سرراهی:
۱. سابقه قبلی جفت سرراهی
۲.چند قلویی
۳.سابقه سزارین قبلی
۴.سابقه جراحی رحم
۵.مصرف سیگار و كوكائین
● كندگی جفت:
در این حالت جفت زودتر از موقع از محل خود جدا می شود!
● علایم:
▪ انقباضات رحمی
▪ درد شكم و رحم
▪ گاهی خونریزی از واژن
● راه تشخیص معمولا سونوگرافی است.
▪ ریسك فاكتور ها:
▪ حاملگی بعد از ۳۵ سال
▪ چند قلویی
▪ افزایش فشار خون
▪ مصرف كوكائین
▪ دیابت
▪ سابقه قبلی كندگی جفت
▪ زایمانهای متعدد
● درمان به علل مختلف بستگی دارد.
▪ اگر كندگی كوچك باشد و وضعیت جنین و مادر خوب باشد مادر به شرط چك اپ های پی در پی مرخص می شود.
▪ ولی اگر كندگی وسیع باشد و شرایط مادر و جنین مناسب نباشد سزارین انجام می شود.
کنار آمدن با جفت سرراهی…
توصیه های زیر به بهبود وضعیت شما کمک می کنند:
۱- درباره جفت سرراهی اطلاعاتی به دست آورید.
کسب اطلاعات لازم درباره مشکل پایین افتادن جفت در بارداری می تواند باعث کاهش نگرانی شما شود. لذا می توانید با پزشک خود در این باره صحبت کنید و یا در مجلات، کتاب ها و سایت های پزشکی این مشکل را بررسی کنید و یا با زنانی که این مشکل را داشته اند، صحبت کنید.
۲- برای زایمان سزارین آماده شوید.
با داشتن جفت سرراهی نمی توانید به طور طبیعی زایمان کنید. اگر از اینکه نمی توانید زایمان طبیعی داشته باشید، ناراحت هستید، به یاد بیاورید که سلامتی شما و فرزندتان خیلی مهم تر از روش زایمان است.
۳- از زمان استراحت خود به بهترین نحو استفاده کنید.
موقع استراحت مطلق در رختخواب (طبق دستور پزشک)، برای ورود یک عضو جدید به خانواده خود برنامه ریزی کنید. مطالب مربوط به نگهداری و مراقبت از نوزاد را در کتاب ها، مجلات و سایت های مربوطه بخوانید.
۴- مراقب خودتان باشید.
اطراف خودتان را با کارها و موقعیت های آرامش بخش پر کنید، مثل داشتن یک کتاب خوب. همچنین می توانید از اعضای خانواده و یا دوستان خود بخواهید تا به شما برای ایجاد آرامش کمک کنند.
در صورت داشتن جفت سرراهی، نباید در طی بارداری با همسر خود رابطه جنسی داشته باشید، زیرا باعث خونریزی می شود و یا آن را بدتر می کند. همچنین در این دوران نباید ورزش کنید.
اگر خونریزی شما شروع شد، فورا به پزشک مراجعه کنید.
اگر خونریزی شما ادامه داشت و یا بدتر شد، سریعا به بیمارستان مراجعه کنید.