جراحت‌های منجر به خونریزی‌های جزیی ناشی از بریدگی و خراشیدگی باید متوقف شود.
اغلب این جراحت‌ها در خانه قابل درمان هستند اما مهم است افراد بدانند چگونه این کار را به شیوه صحیح انجام دهند.
اولین و مهمترین اقدام در کمک اولیه به زخم، متوقف کردن خونریزی آن است. پس از متوقف شدن خونریزی اقدام بعدی بستن روی زخم است تا از ورود میکروب ها به درون آن جلوگیری به عمل آید.
پس از آن بیمار باید به اورژانس یک بیمارستان رسانده شود تا به توسط پزشک معاینه شده و بقیه درمان انجام گیرد.
عمل بستن روی زخم را پانسمان کردن Wound dressing میگویند. پانسمان زخم معمولا به توسط یک پارچه تمیز انجام میشود. پارچه های پنبه ای مخصوصی به اندازه های استاندار شده به این منظور درست شده اند که نرم و با خلل و فرج زیاد هستند. به این پارچه ها گاز (Gauze (sponge میگویند.
در این مقاله به چند روش خانگی و مفید برای متوقف کردن خونریزی‌های جزئی اشاره کرده که به قرار زیر است:
فشار دادن محل جراحت: فشار مداوم زخم بهترین روش برای متوقف کردن خونریزی است. می‌توان بانداژ، حوله یا پارچه تمیز و خشکی را روی زخم قرار داد و با هر دو دست به زخم فشار وارد کرد.
بلند کردن محل آسیب دیده: کاهش جریان خون به متوقف کردن خونریزی کمک می‌کند بنابراین محل جراحت را در صورت امکان بالاتر از سطح بدن قرار دهید. در صورتی که دست یا شانه آسیب دیده می‌توان آن را بالای سر نگه داشت. همچنین در صورتی که اندام‌های تحتانی دچار آسیب شده‌اند باید دراز بکشند و محل آسیب دیده را به بالاتر از سطح قلب بلند کنند.
قرار دادن یخ در محل زخم: گذاشتن یخ روی محل زخم رگ‌های خونی را منقبض کرده و اجازه می‌دهد لخته خون سریعتر شکل بگیرد و خونریزی متوقف شود.
چای: چای روش درمانی شناخته شده برای متوقف کردن خونریزی پس از جراحی دندان است و به افراد توصیه میشود چای کیسه‌ای که حاوی تانن است و موجب لختگی خون میشود را روی محل زخم قرار دهند.
چند روش خانگی و مفید برای متوقف کردن خونریزی‌های جزئی
ژلۀ پترولیوم با نام تجاری وازلین: این ماده بهترین ترکیب برای متوقف کردن خونریزی ناشی از زخم‌های عمیق است.
فندق افسون‌گر: فندق افسون‌گر گونه گیاهی بومی آمریکای شمالی است که خاصیت آن در متوقف کردن خونریزی شناخته شده است.
دئودورانت (ضد عرق): دئودورانت علاوه بر خاصیت ضد عرق به دلیل دارا بودن آلومینیوم کلرید رگ‌های خونی را منقبض کرده و به لخته شدن خون کمک می‌کند.
دهان شویه: الکل موجود در دهان شویه همچون داروی قابض خون عمل می‌کند و قرار دادن آن روی زخم به لخته شدن سریع خون کمک می‌کند.
برای بند آوردن خونریزی از زخم نباید به هیچ وجه از گارو یا تورنیکه استفاده کرد. منظور از گارو یا تورنیکه بستن اندام در محلی بالاتر از زخم به توسط یک پارچه یا طناب یا هر چیز مشابه آن است تا اینکه عروق خونی اندام را بسته و خونریزی متوقف شود. این کار گرچه ممکن است خونریزی را متوقف کند ولی خونرسانی به اندام را هم قطع کرده و میتواند موجب آسیب های جبران ناپذیر به اندام و حتی سیاه شدن آن گردد.
باید توجه داشت که گاهی اوقات بستن بالای اندام میتواند بصورت معکوس عمل کرده و خونریزی از زخم را حتی بیشتر کند. این در مواردی است که قسمت بالای اندام (بالاتر از زخم) طوری بسته شده که فشار ناشی از آن ورید یا سیاهرگ ها را بسته ولی به اندازه ای سفت نبوده که شریان یا سرخرگ ها ر هم ببندد. نتیجه آن وارد شدن خون به اندام ولی عدم برگشت آن به قلب است. در نتیجه خون زیادی در اندام محبوس میشود که تنها راه خروج آن از طریق زخم است. پس خونریزی بیشتر میشود.
در هر صورت بستن اندام بالای زخم به هیچ وجه نباید انجام شود و برای بند آوردن خونریزی باید فقط از فشار موضعی استفاده کرد.
فشار موضعی در بیش از ۹۹ درصد زخم ها میتواند خونریزی را بند بیاورد. البته در صورتی که رگ پاره شده خیلی بزرگ بوده و یا عمقی باشد ممکن است نتوان با فشار موضعی آن را بند آورد. دراین موارد باید بیمار هر چه سریعتر به اورژانس یک بیمارستان رسانده شود تا پزشک متخصص، رگ خونریزی دهنده را در اطاق عمل پیدا کرده و آن را بسته و یا ترمیم کند.
