شیشه شیر و پستانک را بچهها بیش از هر وسیله دیگری در دهان میکنند. استفاده زیاد از آن به این معناست که بیشتر در معرض آلوده شدن قرار دارد. به خصوص پستانک که زیاد روی زمین میافتد. اول اینکه بهتر است پستانک را با گیرههای مخصوصی که در بازار وجود دارد، به لباس وصل کنند. با این کار دیگر روی زمین نمیافتد؛ البته به شرط آنکه لباس كودك تمیز باشد.
دوم اینکه آب خالی برای شستن وسایل بچهها کافی نیست. من این تصویر را بسیار دیدهام که مادران شیشه شیر، پستانک یا جغجغه كودك را زیر شیر آب میگیرند و دوباره در اختیار كودك میگذارند. اگر این کار را برای سلامتی كودك است، مطمئن باشند که نتیجه مطلوب را نمیگیرند. آب ساده، حتی اگر آب گرم و جوش باشد، برای شستن وسایلی که كودك در دهان میگذارد کافی نیست. این وسایل باید ضدعفونی شود. با این همه چون مواد ضدعفونیکنندهای که در بازار وجود دارد، ترکیباتی شیمیایی دارد و برای سلامت انسانها، بزرگ و کوچك، مضر است باید به روش مادران و مادربزرگها عمل شود.
ضدعفونی با آب در حال جوش
بهترین، سادهترین و سالمترین روش برای شستن وسایل دمدستی کودک و ضدعفونی کردن آن، استفاده از آب جوش است. ظرف تمیزی را با آب پر کنید و اجازه دهید به نقطه جوش برسد. پستانک یا شیشه شیر را برای ۳ دقیقه در داخل آب در حال جوش بگذارید و سپس خارج کنید. دمای بالای آب جوش باعث از بین رفتن میکروبهایی میشود که احیانا روی این وسایل جا خوش کرده است. بعد از ۳ دقيقه اجازه دهید آب و وسایل خنک شود. دستهای خود را بشویید و بعد از آن وسایل را از داخل آب درآورید. این روش بهترین گزینه برای ضدعفونی کردن وسایل بچهها در این گروه سنی است.
شاید مجبور باشید این کار را به دفعات در طول روز انجام دهید ولی هرگز آن را پشت گوش نیندازید. دلیل بسیاری از اسهال و استفراغها پیش از یک سال، آلودگی وسایلی است که بچهها با آن غذا میخورند یا با آن در تماسند. این بیماری، بنا به مقاومت بدن كودك و نوع میکروب، ممکن است تا ۶ ماه در بدن او باقی بماند. در این مدت آب بدن كودك به سرعت کم میشود، امکان تغذیه او با شیرخشک وجود ندارد و مشکلات زیادی را برای خانواده به وجود میآورد که از جوشاندن آب برای چند دقیقه بسیار مشکلتر است.
مراقبت در سفر
تابستان حجم سفرها افزایش پیدا میکند و نمیتوان خانوادههایی را که کودک دارند مجبور به ماندن در خانه کرد. روشی که برای شستن وسایل بچهها گفته شد، حتما باید در سفر هم انجام شود. چون امکان این کار در طول راه وجود ندارد، باید همه موارد گفته شده را در خانه انجام داد و شیشه و پستانک را در ظرفی تمیز قرار داد تا زمانی که به مقصد برسید.
از طرفی بهترین نوشیدنی در این دوران برای كودك آب معدنی است. به هیچ وجه از آب چشمهها و آبهای جاری برای شستن ظروف بچهها استفاده نکنید. این آبها شاید در ظاهر تمیز و شفاف و زلال باشند اما ممکن است مواد سمی و شیمیایی ناشی از کشاورزی در آنها وجود داشته باشد که نه دیده میشوند و نه با جوشاندن آب از بین میروند. این کار نه تنها کمکی به ضدعفونی کردن وسایل نمیکند بلکه امکان ابتلا به بیماری را هم افزایش میدهد. این کارها به هیچوجه سختگیری نیست و به حتم بسیاری از مادران انجام چنین کارهایی را به یک شب درد کشیدن و بیماری فرزندشان ترجیح میدهند.
شستوشوی اسباببازی و وسایل پلاستیکی
بدون شک وسایل پلاستیکی را نمیتوان به این روش ضدعفونی کرد؛ وسایلی مانند جغجغه یا اسباببازیهای كودك! بهترین شکل شستوشوی این وسایل استفاده از صابون است. قالبهای صابون یا همان صابونها جامدی که این روزها کمتر استفاده میشود و بنابر اصول بهداشتی، صابونهای مایع را ترجیح میدهند. برای خانوادههایی که بچههای کوچک دارند، بهتر است از قالبهای صابون برای شستن وسایل پلاستیکی كودك استفاده کنند.
وسایل را با صابون بشویید و به دقت آبکشی کنید. اگر فکر میکنید مرحله آبکشی را به خوبی انجام ندادهاید و ممکن است هنوز کف صابون در قسمتهایی از وسایل باشد، برای چند دقیقه آنها را در یک ظرف که با آب پر شده است، قرار دهید. قبل از خارج کردن از آب هم آنها را تکان دهید تا کاملا کف و صابون از آن جدا شود. این روش برای تمیز کردن بسیاری از وسایل كودك کاربرد دارد؛ وسایلی که كودك با آنها بازی میکند و روزانه چند ساعت با آنها در تماس است. حتی برای شستن ظروفی که كودك با آن غذا میخورد، بهتر است از میزان مایع ظرفشویی کمی استفاده شود اما مدتی طولانی در آب باقی بماند. مواد شوینده باید به طور کامل از روی وسایل پاک شود اگرنه خود مسمومیتهایی را ایجاد میکند.
لباسها هم باید تمیز باشد
لباسها در تماس مستقیم با پوست كودك قرار دارند و سلامت او را بیش از هر چیز دیگری تحتالشعاع قرار میدهد. برای شستن لباسهای كودك به هیچوجه نباید از شویندههای قوی یا ضدعفونیکنندهها استفاده کرد. در این مورد هم صابون یا پودر صابون بهترین گزینه است. البته این در شرایطی است که لباسها با دست شسته میشود.
اگر لباسها را در ماشین لباسشویی یا پودر یا مایعهای شوینده میشویید، باید مدت آبکشی را بیشتر کنید و لباسها ۲ بار آب کشیده شود یا پس از اتمام مدت شستوشو لباسها را مدتی در آب خالی بگذارید و بعد از آن، خشک کنید.
لباسهای كودك حتما باید در معرض نور آفتاب و باد خشک شود. با این کار امکان رشد باکتریها در البسه از بین میرود. تا آنجا كه امکان دارد لباسها را در خانه خشک نکنید. فراموش نکنید که جنس لباس كودك باید از کتان، نخ یا پنبه باشد. لباسهای نایلونی برای پوست بچهها ضرر دارد و در بسیاری از موارد آلرژی و حساسیتهای پوستی به همراه دارد.