توصیه می شود مادر مبتلا به ایدز از شیر دادن به فرزند خود خودداری کند…
سازمان جهانی بهداشت، توصیه می کند شیرخواران حداقل ۴ ماه و ترجیحاً ۶ ماه اول زندگی فقط با شیر مادر تغذیه شوند. شیر مادر مزایای زیادی برای شیرخوار دارد. در موارد زیر شیرمادر نقش محافظت برای شیرخوار ایفا می کند:
۱- اسهال ۲- عفونت گوش میانی ۳- عفونت ادراری ۴- عفونت خون ۵- بوتولیسم شیرخوارگی ۶- انتروکولیت نکروزان
(بیماری که عمدتاً در شیرخواران نارس دیده می شود و علایم آن اتساع شکم، ناتوانی در خوردن شیر و استفراغ شیر، وجود خون در مدفوع و بی حالی می باشد)
اما در عین حال در برخی موارد توصیه می شود مادر به نوازد خود شیر ندهد:
۱) ابتلای مادر به ایدز: در کشورهایی که جایگزین مطلوبی برای شیر مادر وجود دارد توصیه می شود مادر مبتلا به ایدز از شیر دادن به فرزند خود خودداری کند.
۲) ابتلای مادر به سل: حداقل دو هفته از زمان شروع درمان مادر مبتلا به سل باید بگذرد تا وی بتواند بدون دغدغه نوزادش را با شیر خود تغذیه کند.
۳) آبله مرغان: شیرخوار متولد شده از مادر مبتلا به آبله مرغان باید پادزهر این بیماری را در اولین فرصت دریافت کند. تماس شیرخوار با ضایعات پوستی آبله مرغان باعث ابتلای شیرخوار به آبله مرغان می شود.
۴) ویروس تب خال: در صورت وجود ضایعات پوستی ناشی از ویروس تب خال به ویژه روی سینه های مادر، شیردهی ممنوع است.
۵) شیمی درمانی: شیمی درمانی مادر منع مهمی برای شیردهی است.
۶) استفاده از پرتو داروها: (به عنوان مثال برای انجام اسکن های هسته ای تیروئید، کلیه و …)؛ در این موارد طبق نظر پزشک، شیردهی تا دفع کامل پرتو دارو از بدن قطع می شود.
۷ ) ابتلای شیرخوار به بیماری های متابولیک: در برخی بیماری های نادر مثل گالاکتوزمی، تیروزینمی، فنیل کتونوری، بیماری ادرار شربت افرا و … شیر مادر و برخی مواد موجود در آن برای نوزاد، مثل سم بوده و تغذیه کودک با شیر مادر باعث تشنج، بیماری کبدی و … می شود و شیرخوار باید در دوران شیرخوارگی از شیرخشک های رژیمی مخصوص استفاده کند و پس از این سن نیز رژیم های غذایی خاصی را مراعات نماید.
۸) مادر دارای مشکلات عصبی- روانی جدی: به عنوان مثال مادر مبتلا به اختلالات هذیانی ممکن است فرزند خود را بکشد و بهتر است مراقبت از شیرخوار برعهده کس دیگری باشد.
نکات مهم!!!
نکته ۱: در صورت مبتلا بودن مادر به هپاتیت B به شیرخوار باید بعد از تولد واکسن و پادزهر هپاتیت B تزریق شود، اما لزومی ندارد تغذیه با شیر مادر به تاخیر بیافتد. در مورد هپاتیت C شیردهی قدغن نیست.
نکته ۲: هر چند توصیه می شود مادران شیرده از مصرف سیگار خودداری نمایند اما در این موارد نیز نیازی به قطع شیر نیست. باید توجه داشت که حداقل بهتر است مادر در محیطی دور از فرزند خود سیگار بکشد تا حتی الامکان عوارض دود سیگار برای شیرخوار کاهش یابد.
نکته ۳: در گذشته، مصرف بسیاری از داروها از جمله داروهای اعصاب، منع شیردهی مادر محسوب می شد، اما در حال حاضر بررسی ها نشان داده اند که اغلب داروها آنقدر ناچیز در شیر مادر ترشح می شوند که نیازی به قطع شیر مادر نیست.
نکته ۴: برخی مادران معتقدند مصرف آنتی بیوتیک ها باعث کاهش شیر مادر می شود. باور درست آن است که مصرف آنتی بیوتیک ها تاثیری در کاهش مقدار شیر ندارد اما این اعتقاد غلط مادر با فرایندهای روانی می تواند باعث کاهش شیر مادر شود. برخی داروها نظیر قرص های ترکیبی ضدبارداری (OCP)، بروموکریپتین و سایمتیدین شیر مادر را کم می کنند و لذا نباید در دوران شیردهی مصرف شوند.