نوزادان کم وزن چه خصوصیاتی دارند ؟
وزن طبیعی نوزاد از ۲۵۰۰تا ۴۰۰۰گرم در نظر گرفته می شود که به طور متوسط وزن نوزادان طبیعی و با وزن مناسب در ایران از ۳۲۰۰تا ۳۶۰۰گرم است. با این تفاسیر، نوزادان با وزن تولد بیشتر از ۴۰۰۰گرم بزرگ نامیده می شوند.
چنانچه وزن نوزاد پس از تولد کمتر از ۲۵۰۰گرم باشد، نوزاد با وزن کم هنگام تولد (L.B.W) نامیده می شود. در ایران تولد نوزادان L.B.Wعامل اصلی مرگ و میر دوران نوزادی (I.M.R) محسوب می شود.
وزن کم هنگام تولد با مدت زمان حاملگی رابطه مستقیم دارد، چراکه هر چه تعداد هفته های بارداری نسبت به مدت طبیعی کمتر باشد، وزن کم هنگام تولد در نوزادان شایع تر و با مرگ و میر بالای نوزادان همراه است.
در عین حال ، نوزادان با وزن تولد بسیار پایین که VLBWنامیده می شوند، وزن کمتر از ۱۵۰۰گرم دارند و غالبا پره ماچور (نارس) هستند. در واقع پره ماچور به نوزادی گفته می شود که پیش از هفته ۳۷بارداری به طور زنده متولد شود. پره ماچور اغلب برای اشاره به واژه نارسی (immaturity) نیز به کار می رود. میزان بقای این نوزادان دقیقا با وزن زمان تولدشان در ارتباط است.
در مقایسه با نوزادان بالاتر از ۳۷هفته ، نوزادان با وزن تولد بسیار پایین احتمال بیشتری برای بستری شدن های مکرر در بیمارستان طی سال اول زندگی به علت نارس بودن و عفونت ها و در سال های بعد به دلیل عوارض نورولوژیک و اختلالات روانی اجتماعی دارند.
کم وزنی نوزاد چه اثراتی بر مکانیسم و عملکرد طبیعی بدن این نوزادان می گذارد؟ چرا یکی از عوامل مرگ و میر نوزادان کم وزنی آنان محسوب می شود؟
عامل اولیه تعیین میزان مرگ و میر (مورتالیته) و بیماری (موربیدیته) وزن زمان تولد است. شایع ترین یافته نامطلوب حین تولد، اختلالات ضربان قلب جنین است. از طرفی میزان نیاز به احیا و مشکلات زمان تولد در این نوزادان بیش از دیگر نوزادان است.
در نوزادن کم وزن نسبت به نوزادان طبیعی خطر ابتلا به بیماری های سلسله اعصاب بیشتر است ؛ همچنین وزن نوزاد مهم ترین عامل بقا و رشد و نمو طبیعی اوست. وزن نوزاد و عوارض ناشی از عدم رشد کافی ، مهم ترین عامل مرگ و میر در ۲۸روز اول تولد است.
وزن کم نوزاد از موثرترین عوامل در مرگ و میر پس از ۲۸روز اول زندگی و بیماری ها و ناتوانی های دوران کودکی است.
نوزادان کم وزن هنگام تولد، خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری فلج مغزی در مقایسه با نوزادان طبیعی دارند، در صورتی که نوزاد کم وزن ، نارس هم باشد این بیماری بیشتر آنها را تهدید می کند.
* ارزیابی وزن نوزاد هنگام تولد از چه جهاتی اهمیت دارد؟
وزن نوزاد در زمان تولد مهم ترین عامل بقا در طول دوران نوزادی و همچنین پیش بینی کننده توانایی جسمی و تکاملی وی در آینده است.
دوره نوزادی ۴هفته اول پس از تولد در نظر گرفته می شود و زندگی جنینی و خارج رحمی هر دو تداومی را تشکیل می دهند که طی رشد و تکامل انسان توسط عوامل ژنتیکی ، اقتصادی ، اجتماعی و محیطی تحت تاثیر قرار می گیرد؛ برای مثال وضعیت بد اقتصادی و تغذیه نامناسب به طور شایعی با پره ماچوریتی (نارس بودن نوزاد) همراه است که خود با میزان های بالای مرگ و میر و ناتوانی نه تنها در دوران نوزادی بلکه در خلال شیرخوارگی همراه است.
محققان دانشگاه پوردو ایندیانا آمریکا با تحقیق بر روی مردم بومی منطقه مایا در مکزیک دریافتند سایز مادر و شیوه زایمان می تواند الگوی رشد کودک را تا سن ۵ سالگی پیش بینی کند.
آماندا ویل، عضو تیم تحقیق، در این باره می گوید: «مادرانی که دارای شاخص توده بدنی بالا هستند و زایمان به روش سزارین داشته اند، دارای چاق ترین کودکان در این روستا بودند.»
ویل در این مطالعه، ۵۷ مادر و ۱۰۸ کودک آنها را که بین سال های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۴ بدنیا آمده بودند مورد مطالعه قرار داد و تا سن ۵ سالگی رشد ماهیانه کودکان را زیرنظر داشت. در حدود ۲۰ درصد این کودکان به شیوه سزارین بدنیا آمده بودند.
ویل در مطالعاتش دریافت تفاوت های موجود بین سایز کودکان نشان می دهد که شیوه تولد آنها نقش مهمی در نحوه رشد این کودکان می گذارد.
وی متوجه شد کودکان ۵ ساله که به هنگام تولد وزن بالا داشته، و از مادرانی با شاخص توده بدنی بالا زاده شده بودند، وزن شان به طور میانگین در صورت زایمان به روش طبیعی ۱۵.۵ کیلوگرم بود. اما اگر به روش سزارین متولدشده بودند، وزن کودک در ۵ سالگی ۱۷ کیلوگرم بود، یعنی در حدود ۱۰ درصد بیشتر.
ویل مطالعاتش را از اینرو در بین روستاییان مایا در مکزیک انجام داد چراکه بسیاری از فاکتورهای دیگر مرتبط با چاقی نظیر رژیم غذایی پرچرب و پرقند یا سبک زندگی بی تحرک در بین این مردم متداول نبود تا نتایج مطالعات را تحت الشعاع قرار دهد.
