هورمون اکسی توسین چیست؟
اکسی توسین هورمون زنانه ای است که از لقاح تا زایمان نقش بسیار مهمی بر عهده داشته و حتی بر شیر دهی و ارتباط شما با نوزاد تاثیر گذار است.
کلمه اکسی توسین از واژه یونانی Okytokine به معنای « زایمان سریع » مشتق شده و نقش آن در بدن تا مدت ها به زایمان نسبت داده می شد، ولی مطالعات انجام شده به مرور زمان نشان دادند که این هورمون در تمام مراحل مادر شدن و حتی در روابط اجتماعی و عاشقانه ما نیز نقش بسیار مهمی دارد.
نقش اکسی توسین در لقاح و بارداری
امروزه اکسی توسین را به عنوان هورمونی می شناسند که با ایجاد آرامش، کاهش ترس و اضطراب، بالا بردن اعتماد به نفس و به تعاقب آن احساس نزدیکی بیشتر ، نقش عمده ای در تعاملات اجتماعی و عاشقانه ما ایفا می کند. پس به این ترتیب برایتان چندان عجیب نخواهد بود که بدانید اکسی توسین به طور مستقیم در فرایند عشق ورزی و به دنبال آن بارداری نقش داشته و در مراحل بعد که به دنبال می آید نیز تاثیر گذار است:
– ایجاد حس صمیمیت میان دو جنس مخالف ؛
– ایجاد همبستگی میان آن ها و به موجب آن تشکیل خانواده ای منسجم برای سرپرستی از فرزندان ؛
– تثبیت روابط ؛
– انزال اسپرم و ایجاد انقباضاتی که باعث رسیدن اسپرم به تخمک می شوند ؛
– برانگیختن احساسات. در طول بارداری میزان ترشح اکسی توسین در بدن افزایش یافته و در نتیجه باعث ایجاد آرامش ، جذب بهتر مواد غذایی در بدن و همچنین خواب بهتر مادر شده و در بالا نگه داشتن سطح انرژی به او کمک می کند.
نقش اکسی توسین در زایمان
اکسی توسین تنها هورمونی نیست که در هنگام زایمان در بدن وجود دارد : هورمون های بسیاری برای کمک به فرایند زایمان در بدن ترشح می شوندکه عبارتند از :
– اکسی توسین
– اندروفین
– هورمون های متعلق به گروه آدرنالین
– پرولاکتین
اکسی توسین مسئول انقباضات رحمی در طول زایمان است. هنگام شروع زایمان مقدار کمی اکسی توسین در بدن وجود دارد که در طول زایمان مقدار آن به تدریج افزایش می یابد. مقدار اکسی توسین در زمان تولد نوزاد معمولاً در بالاترین حد خود قرار دارد که در نتیجه باعث ایجاد شادمانی غیر قابل وصفی در مادر شده و به توسعه پیوند عاطفی میان مادر و نوزاد کمک می کند.
از دیگر جنبه های مثبت مقدار بالای اکسی توسین در هنگام زایمان این است که به خروج جفت از بدن کمک کرده و باعث می شود که رحم دوباره شکل اولیه خود را بازیابد که این امر موجب کاهش خطر خونریزی پس از زایمان می شود.
نقش اکسی توسین در شیردهی
علاوه بر موارد ذکر شده اکسی توسین دارای مزایای بی نظیری است که کار شیردهی را برای شما آسان می کند. هنگامی که نوزاد سینه مادر را می مکد هورمون اکسی توسین در بدن آزاد شده و با انقباض مجاری شیر موجب خروج شیر از سینه مادر می شود. گذشته از آن ، هر بار مکیدن شیر توسط نوزاد باعث آرامش بیشتر مادر شده و به او در توسعه ارتباط عاطفی با نوزاد خود کمک می کند.
محققان می‌گویند مقادیر زیاد هورمون پیونددهنده کودک و مادر در طول بارداری، خطر افسردگی پس از حاملگی را افزایش می‌دهد. این هورمون اوکسی‌توسین نام دارد.
یافته‌ها بیان می‌کنند که شاید بالاخره بتوان آزمایشی برای پیش‌بینی افسردگی پس از زایمان و درمان پیشگیرانه در طول حاملگی طراحی کرد.
به گفته محقق راهبر مطالعه، دکتر سونا مسی، دانشیار روان‌پزشکی و علوم رفتاری در دانشگاه نورث‌وسترن شیکاگو: «نتایج مطالعه برای ایجاد یک آزمایش خون جدید آماده نیستند. اما این مطالعه به ما می‌گوید که ما در راه درستی برای شناسایی شاخص‌های زیستی پیش‌بینی افسردگی پس از زایمان قرار داریم.»
بر اساس اطلاعات زمینه‌ای همراه این مطالعه، اوکسی‌توسین هورمونی است که در زایمان و شیردهی، پیوند اجتماعی و کنترل استرس نقش دارد.
این مطالعه شامل ۶۶ زن حامله سالم و غیر افسرده بود. محققان میزان هورمون اوکسی‌توسین آنها را در سه‌ماهه سوم حاملگی و علائم افسردگی آنها را شش هفته پس از زایمان اندازه گرفتند.
در بین ۱۳ زنی که قبل از حاملگی سابقه افسردگی داشتند، مقادیر بیشتر اوکسی‌توسین با علائم بیشتر افسردگی شش هفته پس از زایمان ارتباط داشت.
