كاملاً طبیعی است که همه والدین دوست دارند كودكانی سالم و با اعتماد به نفس داشته باشند، ولی همیشه تعیین محدودیت‌ها مرزها و مسؤولیت‌ها آسان نیست و گاه رعایت نكردن هر یك از آنها عواقب دراز مدتی در پی خواهد داشت و البته تنظیم تمامی این موارد به تلاش و عزم و اراده قابل توجهی نیاز دارد كه متأسفانه به دلیل گرفتاری‌ها و مشكلات زیاد والدین، این امر به فراموشی سپرده می‌شود و با آسان‌گیری و دادن آزادی بیش از حد به كودك و پذیرش بی‌قید‌وشرط تمام خواسته‌های او، كودكی لوس تربیت می‌كنند كه در آینده خود از این نوع رفتار كودك رنج می‌برند.
نشانه‌های كودكان لوس!
خود محور است و تصور می‌كند كه تمامی خواسته‌های او بدون قید و شرط باید برآورده شود.
خشنود نگه داشتن او بسیار سخت است.
به قوانین احترام نمی‌گذارد و حاضر به سازش نیست و مدام استدلال می‌كند.
خواسته‌های غیر منطقی دارد و تلاش می‌كند اطرافیان خود را طبق خواست خود كنترل كند.
پیوسته بی‌حوصله است و شكایت می‌كند.
مفهوم كار سخت و «نه» را درك نمی‌كند.
بی‌ادب است و از انجام كمتر كاری لذت می‌برد.
به خاطر داشته باشید كه بسیاری از این نوع رفتارهای كودكان می‌تواند ناشی از بیش فعالی كودك باشد در صورت هر گونه شك و تردید در مورد ماهیت رفتار كودك‌تان با یك متخصص اطفال مشورت كنید.
روانشناسان كودك معتقدند كه اگر والدین بیش از حد نگران كودك خود نباشند و بیش از حدد به خواسته‌های او بها ندهند، هیچ كودك لوسی وجود نخواهد داشت.
وقتی والدین هیچ حد و مرزی برای كودك در نظر نمی‌گیرند و انتظارات‌شان از او كم است، نه تنها به كودك محبت نمی‌كنند، در واقع به نوعی به او آسیب می‌رسانند.
محبت باید واقعی و صادقانه باشد و البته هرگز نباید محبت را از كودك دریغ كرد؛ ولی حد و اندازه باید نگاه داشت.
معنی محبت با پاسخ به توجهات نامناسب كودك متفاوت است.
چگونه می‌‌توان كودك لوس را اصلاح كرد؟
هنگامی كه رفتارهای او به نظر شما از حد می‌گذرد و خودخواهانه است سعی كنید او را آرام كنید و اگر همچنان این رفتارهای او ادامه یافت برای او توضیح دهید كه لازم است در رفتارش تغییر ایجاد كند و نمی‌تواند انتظار داشته باشد كه هر نوع خواسته او با پاسخ مثبت روبه‌رو شود.
با توجه بهه سن او برایش محدودیت‌های خاصی در نظر بگیرید و اجازه ندهید كه بداخلاقی او بر نوع محدودیت‌ها تاثیر بگذارد و به یاد داشته باشید كه شما پدر و مادر هستید و البته شما مسؤولید.
به او حق انتخاب دهید
گاهی به او حق انتخاب بدهید؛ مثلاً در مورد نوع كتابی كه دوست دارد مطالعه كند و یا نوع لباسی كه به تن كند و یا نوع غلاتی كه به عنوان میان وعده میل كند، از او نظرخواهی كنید و بدین ترتیب به او یاد بدهید كه در برخی موارد امكان انتخاب برای او وجود دارد و در برخی موارد نیز باید به انتخاب والدینش احترام بگذارد.
وقتی هیچ حق انتخابی ندارد، به او این امكان را ندهید و برای او قوانین خاصی تعیین كنید.
مثلاً هنگام خرید در مكان‌های شلوغ باید دست مادر خود را بگیرد و در این مكان حق هیچ انتخاب دیگری را ندارد و یا هنگام اتومبیل سواری حتماً باید كمربند ایمنی خود را ببندد.
تفاوت میان خواسته‌ها و نیازها
میان خواسته‌ها و نیازهای او تفاوت قائل شوید هیچ كودكی وجود ندارد كه در صورت داشتن قدرت زیاد از آن برای رسیدن به خواستههایش استفاده نكند.
او به غذا، لباس، راحتی، عشق و البته حمایت نیاز دارد، ولی سفر گران‌قیمت، خرید اسباب‌بازی‌های فراوان و یا جدیدترین سیستم‌های بازیی خواسته‌های او هستند و نه نیازهای او و البته كه نباید تمام خواسته‌های او برآورده شود.
گاه پدر و مادرها به اشتباه ابتدایی‌ترین نیازهای اولیه زندگی خود را نادیده می‌گیرند و خواسته‌های غیر منطقی كودكان‌شان را برآورده می‌كنند.
اجازه دهید كودك انتخاب‌های آگاهانه شما را كه شامل فداكاری، صبر و كنترل بر نفس می‌شود، ببیند.
مثلاً هنگامی كه برای خرید از منزل خارج می‌شوید و پشت ویترین مغازه به تماشای اجناس می‌پردازید، به كودك‌تان بگویید كه اگرچه این گردن‌بند بسیار زیباست و من تمایل دارم آن را بخرم، ولی چون به چكمه‌های كار بیشتر نیاز دارم، از خرید آن صرف نظر می‌كنم و یا اینكه به جای خرید آن می‌توانم چند شاخه گل برای مادربزرگ‌تان بخرم و او را خوشحال كنم.
كودكان به خصوص در سنین پایین به رفتار شما دقت و درست مثل یك ربات آن را تكرار می‌كنند، بنابراین با رفتاری مناسب می‌توانید به كودكان خود به‌طور غیر مستقیم، انتخاب‌های آگاهانه را آموزش دهید.
بیش از حد از او حمایت نكنید
بیش از حد از او حمایت نكنید، در موقعیت‌های سخت او را تنها نگذارید ولی در حمایت از او افراط نیز نكنید، به او یاد دهید كه خود مسؤول رفع مشكلات است و مهارت‌های مقابله‌ای را به او بیاموزید و بدین ترتیب اعتماد به نفس او را تقویت كنید.
به او آموزش صبر دهید
به او صبر را آموزش دهید و مطمئن باشید كه پاسخ به تمام خواسته‌های او بلافاصله پس از درخواست، اصلاً شیوه تربیتی مناسبی نخواهد بود. به او یاد دهید كه باید صبر كند تا به خواستههایش برسد.
عدم آموزش این مهارت، او را در زندگی به فردی سرخورده تبدیل می‌كند.
اگر در حال مكالمهه تلفنی با دوست‌تان هستید و كودك از شما درخواست می‌كند برای او كاری انجام دهید، نیازی نیست فوراً تلفن را قطع كنید، بلكه از او خواهش كنید چند دقیقه‌ای صبر كند تا مكالمه شما تمام شود.
از ستایش بیش از حد او بپرهیزید
از ستایش و مدح بیش از حد او بپرهیزید. اگر كودك شما در انجام كاری سخت و یا انجام كاری جدید تلاشی كرد، او را تشویق كنید، ولی از ستایش و مدح بی‌دلیل خودداری ورزید كه موجب غرور و اعتماد به نفس بیش از حد و كاذب او می‌شود.
آموزش دهید
به او آموزش دهید كه به حقوق دیگران احترام بگذارد. پس از اینكه نیازهای اولیه كودك همچون غذا، پوشاك و… برآورده شد، خواسته‌های او پس از نیازهای والدین باید برآورده شود و نیاز والدین برخواسته‌های كودكان اولویت دارد.
همراه كودك‌تان، فعالیت‌های گروهی انجام دهید و با همسر و یاا دوستان خود وقت سپری كنید. این كار هم به لحاظ سلامت جسمی و هم روحی، برای كودكان مفید است و در كارهای گروهی می‌توانید احترام گذاشتن به حقوق دیگران را به آنها آموزش دهید.
به یاد داشته باشید
به یاد داشته باشید كه دوست داشتن فرزند به این معنا نیست كه باید به تمامی خواسته‌های او پاسخ دهید و او را لوس كنید.
محبت خود را به او با تربیت صحیح نشان دهید و او را فردی صالح و متكی به نفس تربیت كنید.
او را در آغوش بگیرید و ببوسید، ولی لوس نكنید. احساس گناه نكنید،، وظیفه شما به عنوان پدر و مادر این نیست كه همیشه كودكان خود را راضی نگه‌دارید، بكله بایدكودك را به گونه‌ای تربیت كرد كه در جهان خارج موفق باشد.
نباید كودكان با گریه كردن، كوبیدن به در و… هر آنچه را كه می‌خواهند به دست بیاورند.
مطمئن باشید كه شادی آینده فرزندان شما با آنچه كه برای آنها می‌خرید، می‌پوشند و یا می‌خورند، تأمین نمی‌شود.
با آنها صحبت كنید و برای‌شان معنای واقعی ارزش‌ها را توضیح دهید تا بدانند آنچه موجب موفقیت آنها در آینده می‌شود، هوش، خلاقیت، سلامت جسمی و روانی است به جای آنكه ساعات متوالی را برای خرید خواسته‌های آنان در خیابان‌‌ها صرف كنید، در منزل با آنها به گفت‌وگو بپردازید.
به كودكان خود یاد دهید كه بتوانند انگیزه ذاتی را از انگیزه بیرونی تشخیص دهند و درك كنند.
انگیزه درونی كاری است كه مردم احساس می‌كنند باید آن را انجام دهند و همیشه به انجام آن افتخار می‌كنند و احساس موفقیت خواهند داشت و انگیزه بیرونی كاری است كه ناشی از یك انگیزه خارجی انجام می‌شود؛ مثل خرید یك اسباب بازی و تأثیر موفقیت و شادی از انجام آن زودگذر و موقتی خواهد بود.
به كودكان فرصت دهید تا در میان همسالان خود قرار بگیرند و با آنها ارتباط برقرار كنند تا رفتارهای اجتماعی را یاد بگیرند.
آنها مفاهیمی همچون همكاری و اشتراك و احترام به حقوق دیگران را در گروه همسالان خود بهتر می‌آموزند. تسلیم خواسته‌های نامعقول كودكان نشوید و برای آنان دلیل عدم پذیرش خود را توضیح دهید.
به یاد داشته باشید كه تنبیه كودكان نیز همچون تشویق می‌تواند در تربیت آنها موثر واقع شود و كودكان لوس هیچ‌وقت تنبیه نشده‌اند و همیشه هر كار اشتباهی كه انجام داده‌اند، نادیده گرفته شده است. افراط و تفریط در هر كاری مشكل‌ساز می‌شود.
