یکی از علل مهم ناباروری، ناتوانی مادر در حمل و پرورش جنین در رحم است. جایگزینی رحمی زمانی ضرورت می یابد که زوجین واجد همه عوامل دخیل در شکل گیری فرزند هستند، ولی به دلیل فقدان رحم/ رحم سالم، امکان داشتن فرزند از آنها سلب شده است. تکنولوژی لقاح خارج رحمی این امکان را برای چنین زوجهایی فراهم کرده که جنین حاصل از لقاح تخمک مادر و اسپرم پدر متقاضی درمان با روش رحم جایگزین در آزمایشگاه جنین شناسی در موقعیتی مناسب به رحم شخص ثالث انتقال یابد. روش درمانی رحم جایگزین از نظر پزشکی، حقوقی و روانی- اجتماعی یک روش پیچیده است که نیازمند بررسیهای دقیق و تخصص پزشکی، ارزیابی های سلامت و ارزیابی های روانی زوجین صاحب جنین و بانوی صاحب رحم و پیگیری های قانونی جهت دستیابی به حداکثر موفقیت است.
بانوی صاحب رحم جایگزین (Surrogate mother ) بانویی است که مراحل باروری و نگهداری جنین یک زوج دیگر را در رحم خود (همچنین مراحل بارداری را) طی نموده، تا پس از اتمام بارداری و زایمان ، نوزاد را به زوجین صاحب گامت (پدر و مادر ژنتیکی) تحویل دهد. صاحب رحم جایگزین میزبان جنینی محسوب می شود که از نظر ژنتیکی هیچگونه مشارکتی با آن و فرزند حاصل از آن ندارد. بدیهی است در شرایطی که علاوه بر درمان با رحم جایگزین، لزوم دریافت تخمک اهدایی برای زوجین متقاضی درمان توسط متخصصان مربوط احراز می شود، دستورالعمل ارزیابی سلامت در اهدای تخمک نیز لازم الاجراء است. در این خصوص با عنایت به رژیم حقوقی و اجتماعی کشور از انتخاب یک فرد جهت درمان همزمان رحم جایگزین و اهدای تخمک به شخص واحد اجتناب می شود.
زوج هایی کاندید این درمان هستند(رحم جایگزین) که همسر آنها بدون رحم متولد شده و یا به دلایلی رحم آنها توسط جراحی برداشته شده است و یا به علت بیماریهای مختلف مانند دیابت، بیماریهای قلبی، فشارخون و یا بیماریهای بدخیم دیگر مجوز پزشکی برای حاملگی را ندارند. ارزیابی های زوجین متقاضی درمان به روش رحم جایگزین: احراز ضرورت درمان با رحم جایگزین – فقدان رحم بصورت مادرزادی از قبیل سندرم راکی تانسکی یا اکتسابی از قبیل هیسترکتومی به علل مختلف مثل بدخیمی های رحم – وجود رحم با ساختمان غیرطبیعی بصورت مادرزادی یا اکتسابی از قبیل فیبرومهای بسیار زیاد و بزرگ در رحم و سندرم آشرمن – مواردی از سقط مکرر با علت ناشناخته – مواردی از شکست مکرر در درمان ART علیرغم وجود جنین مناسب و رشد مناسب اندومتر – بیماری زمینه ای مادر به نحوی که بارداری حیات وی را به خطر انداخته و یا تشدید آن بیماری را سبب شود از قبیل نارسایی قلبی پیشرفته، نارسایی کلیه، برخی بدخیمیها، بیماری اتوایمیون مانند لوپوس اریتماتوز و دیابت با عوارض ارگانیک شدید.
زوجهای متقاضی رحم جایگزین پیش از استفاده از این روش باید از جوانب مختلف مورد بررسی قرار گرفته و در خصوص مراحل و شرایط درمان، قوانین و ابعاد حقوقی، اجتماعی و روانی آن راهنمایی شوند. مدت و دفعات این مشاوره که ترجیحاً توسط متخصص پزشکی اجتماعی ارایه می شود بر حسب نیاز زوجین متفاوت خواهد بود. در این مشاوره آشنایی اولیه با زوجین متقاضی درمان صورت پذیرفته و ضمن ارائه آگاهی های لازم، زوجین برای درمان آماده می شوند. موازین حقوقی و تعهدات و مسئولیتهای زوجین متقاضی درمان با روش رحم جایگزین، آثار و نتایج درمان و مفاد رضایت آگاهانه باید توسط حقوقدانان خبره به طور کامل در جلسه های مشاوره طرح گردد و به پرسشهای حقوقی زوجین پاسخ داده شود. شرایط قرارداد فی مابین زوجین صاحب جنین و بانوی صاحب رحم باید به طور دقیق مطرح شده و مورد توجه قرار گیرد. تنظیم و امضای این قرارداد و تکمیل رضایت نامه ها باید در جلسه ای با حضور کلیه افراد طرف قرار داد (زوجین صاحب جنین و بانوی صاحب رحم و همسرش) صورت پذیرد.
به منظور ارزیابی سلامت باروری زوجین متقاضی رحم جایگزین، بررسی متخصصین زنان و زایمان، آندرولوژی و اورولوژی صورت گرفته، سلامت متعارف زوجین از طریق ارزیابی بیماریهای داخلی، عفونی، سلامت روانی- اجتماعی و مشاوره ژنتیک انجام می پذیرد. ارزیابی های بانوی صاحب رحم ( همسرش) هدف از مشاوره با بانوی صاحب رحم و همسرش، اطلاع رسانی و آگاه سازی ایشان از روند درمان و جوانب و مشکلات کوتاه مدت و دراز مدت آن است. در طی مشاوره مسائل اخلاقی، پزشکی، قانونی، روانی، اجتماعی، خطرات و عوارض احتمالی این روش برای بانوی صاحب رحم و در صورت متأهل بودن، برای همسر وی تبیین می شود. در جلسه مشاوره مسائلی از قبیل رضایت کامل بانوی صاحب رحم و همسر او، انگیزه آنان از حضور در فرایند درمان، ثبات در تصمیم گیری، روابط زوجین با یکدیگر، سوابق کیفری، سابقه ازدواج قبلی و طلاق، سطح فرهنگی و اقتصادی، تابعیت و … قابل بررسی است. پس از مشاوره حقوقی، تشریح قرارداد و اخذ رضایت آگاهانه، ارزیابی سلامت باروری بانوی صاحب رحم توسط متخصصین زنان و زایمان صورت می گیرد. سلامت متعارف جسمی و روانی، نداشتن اعتیاد به مواد مخدر و روان گردان عدم ابتلا به بیماریهای صعب العلاج، عدم وجود فاکتورهای مسبب بارداری پرخطر و آمادگی جسمی و روانی بانوی صاحب رحم (و همسرش) باید از سوی گروه پزشکی بررسی و احراز شود.
در این خصوص مشاوره و ارزیابی عمومی بالینی و پاراکلینیک، مشاوره و ارزیابی بیماریهای داخلی، عفونی و مشاوره و سلامت روانی – اجتماعی انجام می شود. پس از تأیید سلامت زوجین متقاضی درمان و بانوی صاحب رحم (و همسرش) و ارائه اطلاعات درباره چگونگی درمان و اعلام آمادگی مرکز، زوجین متقاضی و بانوی صاحب رحم (و همسرش) پیش نویس قرارداد فیمابین با توجه به مسائل سابق الذکر تنظیم و در جلسه ای با حضور تمام اطراف قرارداد به همراه اسناد رضایت آگاهانه به امضا می رسد.
برای دیدن پربازدیدترین های نی نی نما لطفاً کلیک کنید…
