فقر آهن در کودکان مانع رشد کامل جسمی و ذهنی می شود…علائم کمبود آهن شامل خستگی، رنگ پریدگی، کج خلقی، کاهش اشتها و ضربان قلب سریع است…
یکی از شایع‌ترین کم خونی‌های نوزادی، کم خونی فقر آهن است. آهن با هموگلوبین گلبول‌های قرمز وظیفه اکسیژن رسانی را به کل بدن بر عهده دارد. هنگامی که نوزاد متولد می‌شود و به مدت شش ماه از شیر مادر تغذیه می‌کند، آهن بدن او تامین می‌شود و نیازی به دریافت قطره آهن نوزادی نمی‌باشند. اما بعد از شش ماهگی برخی کودکان با تجویز پزشک، نیازمند دریافت قطره آهن هستند.
نقش کمبود آهن در سلامت بدن نوزاد چیست؟
آهن با هموگلوبین خون وظیفه‌ی اکسیژن رسانی به سلول‌های بدن را انجام می‌دهد و کمبود آن عوارض زیر را به دنبال دارد:
کاهش رشد طبیعی نظیر قد و وزن و غیره
پایین آمدن بهره هوشی نوزاد
پایین آمدن قدرت یادگیری کودک
کاهش قدرت تمرکز کودک
پایین آمدن مقاومت بدن در برابر بیماری‌ها
ایجاد خستگی زودرس
احساس ضعف و بی حالی
پایین آمدن اشتهای کودک
درمان کم خونی ناشی از فقر آهن با قطره آهن نوزادی
به منظور درمان کم خونی ناشی از فقر آهن، مکمل‌های آهن به صورت قطره، شربت، قرص و کپسول تجویز می‌شود. برای نوزادان معمولاً قطره‌هایی که عمدتاً ترکیب فروس سولفات دارد پیشنهاد می گردد.
قطره آهن نوزادی، معمولاً بعد از شش ماهگی به همراه غذا‌های دیگر به کودک داده می‌شود و تا اتمام سن ۲ سالگی به صورت روزانه ۱۰ تا ۱۵ قطره تجویز می‌گردد.
بعد از اینکه سن ۲ سالگی کودک تمام شد، اگر وزن و قد او با توجه به نمودار‌های رشد و وزن نوزاد همخوانی نداشت، باید روزی یک قاشق چای خوری دیگر، قطره آهن به نوزاد داده شود.
در صورتی که کودکان بالای ۵ سال کمبود آهن داشتند باید یک روز در میان یک قرص آهن به آنها داده شود. به کمک برخی از غذا‌ها نظیر گوشت، حبوبات (عدس، لوبیا، ماش و لپه)، مغزها (پسته و بادام)، زرده تخم مرغ و سبزیجات می‌توانید در کنار مکمل‌های آهن، کمبود آهن خون را جبران کنید.
چه کودکانی در معرض کم خونی ناشی از فقر آهن قرار دارند؟
نوزادانی که زود متولد می‌شوند، زیرا آهن در ماه‌های آخر بارداری در بدن ذخیره می‌شود.
نوزادانی که هنگام تولد، وزن آنها بسیار کم باشد، هرچند که نارس نیستند و به موقع متولد شده باشند.
نوزادانی که مادر آنها در طول بارداری ضعیف بوده است.
نوزادانی که مادر آنها در طول بارداری مبتلا به دیابت بارداری بوده است.
نکاتی مهم در مورد استفاده قطره آهن نوزاد
بعد از سن شش ماهگی تا دو سالگی، با نظر پزشک به کودک خود قطره آهن بدهید.
برای اینکه آهن بهتر جذب بدن کودک شود، بین دو وعده شیر دهی قطره را به کودک بدهید.
قطره آهن نوزادی، باعث پوسیدگی دندان‌های کودک نمی‌شود، بلکه تمیز نکردن دندان‌های کودک توسط شما باعث پوسیدگی و خراب شدن دندان می‌شود.
استفاده از قطره آهن باعث سیاه شدن دندان‌های نوزاد می‌شود که جای نگرانی ندارد.
به منظور جلوگیری از سیاه شدن دندان‌های کودک توسط قطره آهن، بهتر است قطره را در انتهای دهان توسط قاشق یا قطره چکان بریزید و بلافاصله کمی آب به کودک بدهید.
همچنین قطره را می‌توانید توسط آب میوه نظیر آب پرتقال، آب نارنج، آبلیمو، آب سیب و غیره به کودک بدهید که مزیت‌های زیر را نیز به دنبال خواهد داشت:
طعم تلخ قطره آهن توسط آب میوه از بین می‌رود.
ویتامین ث موجود در آب میوه باعث افزایش جذب آهن در بدن کودک می‌شود.
باعث کاهش تغییر رنگ دندان کودک می‌شود.
اگر از مکمل‌هایی نظیر قطره مولتی ویتامین آهن، قطره MIM یا شربت فروگلبولین استفاده می‌کنید، نیازی به مصرف قطره آهن به صورت جداگانه نمی‌باشد.
هنگامی که کودک قطره آهن مصرف می‌کند، رنگ مدفوع او تغییر می‌کند که هیچ جای نگرانی نمی‌باشد.
کمبود آهن در سنین ۳ تا ۶ سالگی
حدود ۲۵ درصد کودکان در سنین ۳ تا ۶ سالگی دچار کمبود آهن هستند. کودکانی که به این عارضه مبتلا باشند، دچار کم شدن توجه و دقت و خستگی زودرس می‌گردند؛ بنابراین اگر مواد غذایی مانند نان سبوس دار، تخم مرغ یا برش‌هایی از گوشت قرمز به عنوان صبحانه به کودک بدهید، آهن این مواد جذب بدن شده و توجه و دقت کودک افزایش می‌یابد و خستگی او نیز برطرف می‌شود.
برای افزایش جذب آهن، باید ویتامین ث. نیز مصرف شود. برای این منظور بهتر است روزانه یک لیوان آب پرتقال به کودک بدهید.
چه غذاهایی آهن دار است؟
براي پيشگيري از كمبود آهن و كم خوني ناشي از آن در برنامه غذايي روزانه كودك خود از منابع غـــذايـــي حاوي آهن استفاده كنيد. بهترين منابع غذايي آهن، جگر، گوشت قرمز، مرغ و ماهي مي باشند. زرده تخم مرغ، انواع حبوبات مثل عدس و لوبيا، سبزيجات سبز تيره مثل جعفري و اسفناج، انواع مغزها مثل پسته، بادام، گردو و فندق (بعد از ۲ سالگي به شرط آنكه كودك به آنها حساسيت نداشته باشد) و انواع خشكبار مانند توت خشك، برگه آلو، انجير خشك، كشمش و خرما منابع خوبي از آهن هستند و مي توان براي تامين آهن مورد نياز بدن در برنامه غذايي كودكان، متناسب با سن آنها از اين مواد استفاده نمود.
