سرگیجه را میتوان به صورت وجود احساس چرخش در سر تفسیر نمود، مانند سرگیجهای که کودک پس از چرخیدن به دور خود احساس میکند و آن را بهصورت چرخیدن دنیا به دور خود و یا نوسان اشیاء پیرامونش، توصیف میکند. گاهی اوقات سرگیجه کودک در اثر احتقان ناشی از سرماخوردگی و یا عفونتها ایجاد میشود، در اثر این عفونت گوش داخلی تحت فشار قرار میگیرد؛ گوش داخلی بخشی از سیستم ویستیبولار است که روی تعادل ما تأثیر میگذارد. اما اگر کودک دچار سرگیجه مکرر یا طولانیمدت شود، ممکن است پای سایر بیماریها در میان باشد. بهطورکلی، سرگیجه در کودکان بسیار کمتر از بزرگسالان دیده میشود.
احساس سرگیجه میتواند برای یک کودک بسیار ناراحتکننده باشد. ممکن است کودکان در سنین مختلف، سرگیجه را تجربه نمایند. تا زمانی که یک کودک به اندازه کافی بزرگ نشده باشد تا احساس سرگیجه خود را ابراز کند، هنگام سرگیجه کودک ممکن است والدین متوجه بیقراری، عدم تعادل، وجود یک احساس ناخوشایند در کودک و یا حرکت چشمهای کودک شوند.
مهم است به دنبال درمان سرگیجه فرزند خود باشید، چرا که ممکن است نشانهای از وجود یک بیماری جدیتر باشد. همچنین ممکن است به علت ایجاد اختلال در تعادل و هماهنگی، کودک شما دچار آسیبدیدگی شود.
علل سرگیجه
علل سرگیجه در کودکان میتواند با و یا بدون وجود اختلال در پرده گوش اتفاق افتد. وجود اختلال در پرده گوش میتواند موجب سرگیجه شود، چراکه حس تعادل بدن در سیستم ویستیبولار گوش داخلی قرار دارد. اغلب مشکلات پرده گوش که موجب سرگیجه میشوند با بیماریهای خفیف دیگر مرتبط میشوند که پس از درمان، معمولاً سرگیجه از بین میرود. اما سایر ارگانهای بدن نیز میتواند در سرگیجه مؤثر باشند. برخی از علل احتمالی سرگیجه در کودکان عبارتاند از:
عفونت گوش میانی یا افیوژن گوش میانی، که در آن مایع غلیظی در پشت پرده گوش انباشته میشود، بدون آنکه عفونتی وجود داشته باشد؛ در هر دو مورد، احساس تعادل کودک شما، که در گوش داخلی قرار دارد، در اثر فشار ایجاد شده مایع در گوش داخلی، بهطور موقت دچار اختلال خواهد شد.
عفونت گوش داخلی، از جمله بیماریهای لارژانتیت و نوریت وریدی
ضربه مغزی یا هر گونه ضربه به سر
شناور شدن ذرات کوچک مانند استخوان در مایع گوش، یا وجود ذرات باقیمانده از یک ضربه یا یک عفونت
میگرن، یک اختلال عروقی؛ که در آن رگهای خونی در مغز متسع شده و باعث ایجاد سردرد میشود؛ بیماری حرکت و یا عدم تحمل حرکت، که اغلب به شکل سرگیجه همراه با میگرن دیده میشود.
سرگیجهی وضعیتی ناگهانی خوشخیم (BPPV)، که شامل حملات ناگهانی سرگیجه و اغلب حرکت سریع چشم است. در بسیاری از موارد، به نظر میرسد این اختلال مربوط به نشانههای اولیه میگرن مزمن باشد.
تشنج
فشار خون پایین
اختلالات خود ایمنی، از قبیل مولتیپل اسکلروزیس، دیابت نوع یک و آرتریت نوجوانان
اختلالات مربوط به بینایی، مانند اختلاف بیش از حد در بین نمره چشمها و یا اختلال حرکات مادرزادی چشم
تومور مغزی
بیماری منیر
آسپرین و دیگر داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی
علائم
علائم سرگیجه میتواند از کودکی به کودک دیگر متفاوت باشد و به علت و شدت سرگیجه بستگی دارد. برخی از علائم رایج عبارتاند از:
کودک از سرگیجه شکایت میکند، که ممکن است احساسی شبیه چرخش و یا نوسان اشیا به دور خود داشته باشد، معمولاً این حالت را بهصورت چرخش اتاق به دور خود توصیف میکند و یا بهصورت وجود بیماری حرکت، مانند زمانی که فرزند شما دریک قایق در حال حرکت قرار میگیرد و نمیتواند حرکت قایق را تحمل کند.
سرگیجه ناشی از تغییر موقعیت سر: مانند زمانی که کودک سر خود را حرکت میدهد و یا از حالت درازکش به حالت نشسته درمیآید. معمولاً این نوع سرگیجه فقط چند ثانیه یا چند دقیقه طول میکشد.
حرکات غیرمعمول، یا تعادل ضعیف
شکایت از وجود صدا در گوش (وزوز گوش)، درد یا گرفتگی گوش
کاهش شنوایی
تب بیش از ۳۷٫۵ درجه
میگرن
گیجی
افتادن و یا از حال رفتن
حالت تهوع
استفراغ
عرق کردن
پریدن رنگ چهره
حرکت غیرارادی چشمها (نیستاگموس)
تمایل به دراز کشیدن
از دست دادن مهارتهای ظریف حرکتی
تأخیر حرکتی، مانند کند بودن در صاف نگهداشتن سر، ایستادن و یا راه رفتن
آزمایشات و تشخیص
پزشک خانواده احتمالاً فرزند شما را به یک متخصص گوش و حلق و بینی اطفال (متخصص ENT) ارجاع میدهد، زیرا تشخیص علل سرگیجه میتواند چالشبرانگیز باشد. سرگیجه باید از سایر انواع دیگر سرگیجه متمایز شود. ممکن است ارزیابی کاملی برای مشخص شدن علت سرگیجه ضروری باشد. پزشک متخصص گوش و حلق و بینی، بهترین شخصی است که میتواند ارزیابی جامعی در این خصوص انجام دهد و در صورت نیاز شما را به متخصصان دیگر ارجاع خواهد داد. در طول معاینه ممکن است پزشک آزمایشاتی را از قبیل موارد زیر انجام دهد:
بررسی کامل سابقه پزشکی توسط سؤالاتی که از شما و فرزندتان پرسیده خواهد شد؛ ممکن است سابقه خانوادگی وجود میگرن نیز مورد ارزیابی قرار گیرد.
معاینه کامل فیزیکی، بهویژه سر و گوش
ادیومتری یا آزمون شنوایی
تستهای مربوط به سنجش عملکرد ویستیبولار، مانند استفاده از صندلی چرخشی
الکترونیستاگموگرافی (ENG)، که در آن الکترودهایی در بالا و پایین چشم فرزند شما قرار داده میشود تا حرکات سریع چشم ارزیابی شود (نیاسگموس).
الکتروانسفالوگرافی، آزمایشی که به کمک آن فعالیتهای الکتریکی مغز کودک شما اندازهگیری میشود.
آزمايش خون
آزمایشهای تصویربرداری، مانند سی تی اسکن، اشعه ایکس یا MRI
آزمایشهای دهلیزی: چشمی که شامل بازیها و ردیابی حرکات چشم میشود.
ارزیابی دقت دینامیکی بینایی، که در آن فرزند شما سر خود را به آرامی تکان خواهد داد.
ارزیابی هماهنگی و مهارتهای حرکتی، از قبیل انجام حرکات خاص، لی لی کردن، پریدن، بالا و پایین رفتن با چشم باز و بسته
درمان سرگیجه
در اغلب موارد علل سرگیجه ناشی از یک عفونت یا تجمع مایع در داخل گوش است؛ درمان مناسب عفونت، باعث رفع سرگیجه خواهد شد. هنگامی که میگرن و (BPPV) علت سرگیجه باشند، سرگیجه به همراه خود میگرن، معمولاً توسط داروها بهخوبی کنترل میشوند. هنگامی که اختلالات جدیتر باعث ایجاد سرگیجه شوند، باز میتوان به کمک دارو و درمانهای مختلف سرگیجه را کنترل نمود، حتی اگر اختلال زمینهای باعث ایجاد چالش در درمان شود. کلید اصلی درمان این است که شما فرزندتان را برای تشخیص و درمان مناسب به نزد یک متخصص ببرید. درمان اختصاصی کودک شما به علت سرگیجه بستگی دارد. در بسیاری از موارد، میتوان سرگیجه را حتی اگر علت آن همچنان پابرجا باشد، کاهش داد. یک متخصص گوش و حلق و بینی قادر خواهد بود همه گزینههای درمانی مناسب را در نظر گرفته و با توجه به سابقه پزشکی کودک و علائم او، برنامه درمانی را طرحریزی نماید.
ممکن است درمان شامل موارد زیر باشد:
داروها، از جمله آنتیبیوتیکها، ضد احتقان یا آنتیهیستامینها برای تجمع مایع در گوش
داروهای مربوط به بیماری حرکت
داروهای ضد تشنج یا ضدافسردگی برای درمان سرگیجه مرتبط با میگرن
تغییرات رفتاری و تغییر در شیوه زندگی، از جمله اجتناب از موقعیت یا فعالیتهایی که میتواند سرگیجه را ایجاد کند یا فرزند شما را در معرض خطر آسیبدیدگیها قرار دهد، مثلاً هنگام بازی با اسکیت بورد یا رانندگی با خودرو.
تکنیکهای فیزیوتراپی، از جمله مانور ایپلی یا سمنت که میتواند ذرات شناور مانند استخوان را به ناحیهای از گوش داخلی انتقال دهد، که دیگر باعث سرگیجه نشود.