هنگام تشنج ابتدا اندام کودک حالت کشیده و سفت می‌شود، چشم‌ها رو به بالا می‌رود و سفیدی چشم نمایان می‌شود.
ترشحات کف آلود ممکن است از دهان خارج شده و فک بیمار قفل شود، سپس اندام ها دچار لرزش و حرکات پرشی می شوند.
بیمار ممکن است دچار بی اختیاری ادرار شود. مدت این تشنج کمتر از ۱۵ دقیقه است ولی گاهی طولانی می شود و به اقدامات مهمی نیاز دارد.
حدود دو تا پنج درصد کودکانی که از نظر سیستم عصبی سالم هستند، دست کم برای یک بار تب و تشنج را تجربه می کنند.
یک تشنج ساده که کمتر از ۱۵ دقیقه طول بکشد و در یک روز، دو بار تکرار نشود، خطر مرگ و میر ندارد، ولی اگر تشنج مکرر و طولانی مدت شود، این خطر دو برابر می شود که آن هم احتمالا به علت بیماری های زمینه ای همراه است.
همچنین تشنج ساده تاثیری در اختلالات رفتاری، آموزشی و عملکرد یا توانایی های بیمار ندارد. ۳۰ درصد افرادی که یک بار تب و تشنج را تجربه می کنند باز هم دچار حمله دیگر خواهند شد.
دو تا هفت درصد از کودکانی که دچار تب و تشنج می شوند، در سال های بعدی دچار صرع یا تشنج بدون تب می شوند.
در خیلی موارد، سابقه خانوادگی تب و تشنج مثبت است و نقش ژنتیک در این بیماری پررنگ است.
عواملی که باعث عود بیماری می شوند، عبارتند از: وجود اختلال تکامل عصبی، سن زیر یک سال، تشنج به دنبال تبی که کمتر از ۲۴ ساعت طول کشیده باشد، تشنج با درجه تب پایین یعنی ۳۸ تا ۳۹ درجه، سابقه خانوادگی تشنج، تشنج مقاوم و جنسیت پسر.
اگر بیماری هیچ یک از عوامل خطر مذکور را نداشته باشد، باز هم حدود ۱۲ درصد خطر عود تشنج با تب های بعدی وجود دارد.
اقدامات اولیه
والدین هنگام تشنج کودک با حفظ خونسردی خود، باید کودک را به پهلو خوابانده تا ترشحات دهان و محتویات معده وارد ریه نشود و مراقب باشند تا زبان بیمار لای دندان ها گیر نیفتد و دچار گاز گرفتگی نشود.
گرفتن اندام ها به منظور متوقف کردن تشنج امری بیهوده و اشتباه است و بهتر است در اسرع وقت بیمار را به یک مرکز فوریت های پزشکی انتقال داد.
اقدامات درمانی و تشخیصی
در مرکز درمانی مراقبت از راه هوایی و کنترل تشنج با استفاده از داروهای سرکوب کننده مغزی گام به گام صورت می گیرد و شرح حالی از سابقه بیمار به انجام اقدامات مناسب بعدی کمک می کند.
معمولا تظاهرات ثانویه، تب بیمار به صورت عفونت گوش، اسهال خونی و عفونت های تنفسی بروز می کند که به طور اختصاصی باید درمان شود.
اگر اختلال تاخیر تکامل عصبی، تشنج مقاوم و مکرر یا سابقه صرع در بستگان وجود داشته باشد، بهتر است کودک مورد تصویربرداری مغزی و نوار مغز قرار بگیرد تا اختلالات ساختاری و صرعی که ممکن است با یک تب و تشنج آغاز شود، تشخیص داده شود.
در صورت وجود نداشتن عوامل خطر، معمولا به انجام اقدامات تشخیصی مذکور و حتی درمان دارویی اختصاصی نیازی نیست.
حتی در غیاب علل ثانویه می توان از انجام آزمایشات خون و اندازه گیری الکترولیت ها خودداری کرد.
اگر در آزمایشات بیمار، کم خونی مشاهده شود، بهتر است درمان با آهن شروع شود، زیرا هنگام کم خونی، عود حملات تشنج بیشتر است.
