سوالات رایج پیش از بارداری/ آيا مصرف برخي از داروها بر احتمال باردار شدن تاثير دارد؟!

اگر در مدتي كه براي بارداري اقدام مي كنم نياز به عكسبرداري داشته باشم، چه بايد بكنم؟
اگر در حال تلاش براي بارداري هستيد، پيش از انجام هر گونه بررسي تشخيصي با اشعه – شامل كارهاي دندان پزشكي- آزمايش بارداري انجام دهيد. آزمايش هايي كه همراه با اشعه تابي هستند عبارتند از : عكس هاي راديولوژي، سي تي اسكن و ام.آر.آي (MRI). پيش از انجام اين نوع بررسي هاي تشخيصي از روش بارداري مطمئن استفاده كنيد و يقين پيدا كنيد كه باردار نيستيد. اگر اين نوع بررسي را دقيقاً پس از پايان عادت ماهانه انجام دهيد مي توانيد مطمئن باشيد كه باردار نيستيد. اما اگر در نيمه دوم سيكل قاعدگي مجبور به انجام اين اقدامات شديد، بهتر است به تكنسين راديولوژي گوشزد كنيد كه ممكن است باردار باشيد.
اگر بايد به صورت مكرر تحت اين گونه بررسي ها همراه با اشعه تابي قرار گيريد، روش ضد بارداري خود را ادامه دهيد.
*******
من بچه دوست دارم، اما شوهرم راضي نميشه. چي كار كنم بچه دار شم ؟
مسلما شما به تنهايي نمي توانيد بچه دار شويد. بعلاوه اگر امروز در اين مورد توافق نظر نداشته باشيد، پس از تولد كودكتان ممكن است با مشكلات زيادي روبرو شويد. با هم بيشتر وقت بگذرانيد و سعي كنيد در اين رابطه بطور جدي با هم صحبت كنيد. بچه دار شدن مانند هر كار بزرگ ديگري در زندگي نياز به برنامه ريزي و حمايت دارد.
*******
آيا ممكن است پارگي كيسه آب و زايمان زودرس در بارداري بعدي هم تكرار شود؟
علت زايمان زودرس شما پارگي كيسه آب بوده كه در همان موقع قابل بررسي بود. شايد ابتلا به عفونت يا عوامل ديگر در وقوع پارگي زودرس كيسه آب موثر بوده باشند. به هر حال اكنون و قبل از بارداري نمي توانيد احتمال وقوع مجدد يا علت آنرا پيش بيني كنيد.
قدر مسلم اينكه بايد بدانيد در صورت بارداري مجدد، شما يك حامله پرخطر محسوب مي شويد و پس از حاملگي بايد مرتب و به مراتب بيش تر از يك بارداري عادي تحت نظر و بررسي پزشك باشد. قطعاً توصيه هاي ايشان نيز موثر خواهد بود و بارداري اين دفعه بدون مشكل خاتمه مي يابد.
*******
من تصميم به باردار شدن دارم. چه زماني بايد مصرف قرصهاي ضد بارداري را قطع كنم؟
بستگي به اين دارد كه بدنتان چقدر زمان لازم دارد تا به وضعيت عادي بر گردد. از آنجائيكه قرص ها بجز اثري كه بر سيكل ماهيانه دارند موجب تغييراتي در ديواره رحم هم مي شوند، بسياري از پزشكان توصيه مي كنند دو تا سه ماه پيش از اقدام براي حاملگي مصرف آنها قطع شود. به دليل همين تغييرات ديواره رحم در طول مصرف قرص است كه در خانمهايي كه بلافاصله بعد از قطع قرص باردار مي شوند احتمال سقط جنين بالاست. گروهي ديگر از متخصصين فاصله زماني يك تا دو ماه را پيشنهاد مي كنند. به محض اينكه پريودهاي عادي شروع شدند مي توان براي باردار شدن اقدام كرد زيرا رحم آماده پذيرش جنين است.
قبلا تصور مي شد در خانم هايي كه قرص هايي مصرف مي كنند كه مقدار هورمونش زياد است و به محض قطع قرص حامله مي شوند، احتمال اختلالات جنين بالاست اما امروزه ثابت شده كه اينطور نيست.
*******
آيا مصرف برخي از داروها بر باروري و احتمال باردار شدن تاثير دارد؟
به طور كلي داروهايي كه مانع باروري مي شوند معمولا داروهايي هستند كه به راحتي هم در دسترس همه نيستند و بايد با نسخه پزشك از داروخانه تهيه شوند. چنانچه به دليل بيماري، مدت زمان طولاني است كه تحت درمان هستيد، بهتر است پزشكتان را از اينكه قصد باردار شدن داريد مطلع كنيد تا در صورت لزوم آنها تغيير دهد.
-داروهاي ضد التهابي غير استروئيدي كه براي درمان التهاب مفاصل يا روماتيسم مفصل استفاده مي شوند معمولا تخمك گذاري را مختل مي كنند. يكي از اين داروها ايبوپروفن است. توجه داشته باشيد كه اگر اين دارو را گهگاه استفاده مي كنيد خطري براي باردار شدن شما وجود نخواهد داشت و جاي نگراني نيست.
-داروهاي تضعيف كننده سيستم ايمني و استروئيدها (مثل كورتيزون و پردنيزون) كه در بيماريهايي مثل آسم و لوپوس استفاده مي شوند، ممكن است موجب بي نظمي در سيكل هاي قاعدگي و در نتيجه عدم باروري شوند. اما اين اتفاق زماني رخ مي دهد كه با دوزهاي بالا و به مدت طولاني مصرف شوند.
-بعضي از داروهاي ضد فشار خون ممكن است موجب بالا رفتن سطح پرولاكتين خون و اختلال در تخمك گذاري شوند.
-به طور كلي هر داروئي كه سيستم عصبي را تحت تاثير قرار مي دهد (مثل داروهايي كه براي درمان صرع استفاده مي شوند) با تغييراتي كه در سطح هورمون پرولاكتين ايجاد مي كنند موجب مختل شدن تخمك گذاري مي شوند.
-بعضي از داروها هم تغييري در تخمك گذاري يا باروري ايجاد نمي كنند مانند مهار كننده هاي انتخابي باز جذب سروتونين( مثل فلوكستين يا Prozac)
-داروهايي كه در بيماريهاي تيروئيد استفاده مي شوند، چنانچه با دوز خيلي بالا يا خيلي پايين مصرف شوند، مي توانند باروري را تحت تاثير قرار دهند. مصرف داروهاي ضد افسردگي و داروهايي كه براي درمان آسم مورد استفاده قرار مي گيرند، مي توانند در سير تخمك گذاري اختلال ايجاد كنند اما اين به آن معني نيست كه حتما اين اتفاق مي افتد.
-توصيه مي شود چنانچه قصد باردار شدن داريد از مصرف كرم ها يا ژل هاي پوستي حاوي استروژن يا پروژسترون پوستي اجتناب كنيد، هر چند ميزان جذب پوستي اين داروها كم است.
-دوز بالاي استروئيدها يا مصرف طولاني مدت آنتي بيوتيك در آقايان هم مي تواند موجب كاهش تعداد و كيفيت اسپرم ها شود. سولفاسالازين (كه براي درمان التهاب روده بزرگ استفاده مي شود) و سايمتيدين نيز همين اثر را دارند. با سه ماه قطع اين داروها مي توان از اثرات مضر آنها پيش گيري كرد. بتا بلاكرها (مثل پروپرانولول) كه براي درمان افزايش فشار خون مصرف مي شوند و داروهاي روان گردان، باعث نا تواني جنسي در مردان مي شوند. بجز اينها ،در ساير موارد كمتر داروئي است كه باروري مردان را تحت تاثير قرار دهد.
نكته مهم اينكه ،چنانچه تحت درمان با هر يك از اين داروها هستيد، بعد از تصميم به باردار شدن به طور خودسرانه و ناگهاني آنها را قطع نكنيد. در بسياري از موارد لازم است سطح خوني اين داروها به تدريج و تحت نظارت پزشك پايين آورده شود.
*******
كدام بيماريهاي مزمن اگر در مادر وجود داشته باشند شانس باروري را كاهش مي دهند؟
بيماريهاي مزمن به بدن مادر استرس وارد مي كنند و مي توانند هم مانع از باردار شدن شوند و هم ادامه حاملگي را مختل كنند. بيماريهاي تيروئيد مي توانند تخمك گذاري را متوقف كنند. بيماريهاي مزمن كبد و كليه هم ممكن است منجر به نازايي شوند، زيرا ترشح هورمونهاي لازم براي آزاد سازي تخمك را مختل مي كنند. در خانم هايي كه مبتلا به سندرم آنتي فسفوليپيد آتي بادي هستند، به دليل اينكه احتمال تشكيل لخته در خونشان بالاست، سقط جنين بيشتر ديده مي شود. داروها هم مي توانند مشكلاتي ايجاد كنند. مثلا مصرف آنتي هيستامين ها ممكن است باعث شود تعداد اسپرم ها كاهش پيدا كند يا داروهايي كه براي درمان روماتيسم استفاده مي شوند مي توانند باروري را كم كنند.
بنابراين، اگر به دليل بيماري تحت درمان هستيد، بهتر است پيش از اقدام براي فرزند دار شدن با پزشكتان مشورت كنيد تا در صورت لزوم داروهايتان را قطع يا عوض كند. اگر مبتلا به سرطان هستيد، قبل از شروع درمان، پزشكتان را از اينكه قصد باردار شدن در آينده داريد آگاه كنيد تا درمانهاي مناسب را برايتان شروع كنند تا شانس بارداري شما تا حد امكان حفظ شود. در بعضي شرايط مثل ابتلا به ايدز، هاتيت B و اختلالات خوني مثل بيماري سيكل سل (كم خوني داسي شكل)، نياز به مراقبت بيشتري در طول بارداري خواهيد داشت.
*******
چه مدت بعد از سزارين مي توان دوباره حامله شد؟
قبلا توصيه مي شد كه بايد يك سال بين سزارين و بارداري بعدي فاصله باشد. امروزه بعضي از پزشكان معتقدند حداقل بايد شش ماه فاصله را رعايت كرد. حدود سه ماه پس از زايمان، محل عمل بيشترين بهبود را پيدا خواهد كرد. واقعيت اين است كه با گذشت زمان زخم سزارين بيشتر بهبود پيدا مي كند و به همين دليل است كه گفته مي شود مي توان زايمان طبيعي هم بعد از سزارين انجام داد بدون اينكه خطر پارگي رحم (در محل عمل سزارين) وجود داشته باشد. به عنوان يك قاعده كلي بايد گفت هر چه فاصله بين زايمانها (سزارين يا طبيعي) بيشتر باشد خطر كمتري جنين و مادر را تهديد خواهد كرد.