استانداردهای تختخواب نوزاد، كودك و نوجوان بسیار مهم است. تخت خواب كودك قرار نیست فقط زیبا باشد. یكسری ضوابط و استانداردهایی هم وجود دارند كه با رعایت آنها كودك دلبندتان خوابی راحت‌تر را تجربه خواهد كرد.
خیال‌تان راحت! رعایت این استاندارد‌ها اصلا هم سخت نیست، اما با رعایت همین نكات ساده اما بسیار مهم، تختی مناسب برای اتاق كودك‌تان انتخاب خواهید كرد. دكتر نفیسه ملكی، متخصص طب فیزیكی و توانبخشی در این گزارش به شما می‌گوید برای كودك‌تان چه تختخوابی مناسب است.
یك تخت از نوزادی تا نوجوانی!
ابعاد استانداردی برای تخت نوزاد وجود ندارد. مهم‌ترین معیار برای انتخاب تخت، طول قد و میزان وزن نوزاد شماست. البته امروزه تخت‌های چند منظوره‌ای وجود دارند كه از نوزادی تا نوجوانی قابل استفاده‌اند. این تخت‌های نوزاد-نوجوان ابتدا برای نوزاد و سپس برای سن‌های كودك و نوجوان قابل استفاده است. تختخواب‌های نوزاد-نوجوان در نوزادی و شیرخواری لبه‌های بلندی دارد كه كم‌كم و با بالا رفتن سن كودك می‌توانید لبه‌های بلند آن را بردارید. همچنین ارتفاع تخت هم با بالا رفتن سن كودك شما قابل‌تنظیم است.
بهترین رنگ برای تخت نوزاد
بهترین رنگ برای تخت نوزاد، طیف رنگی كرم تا استخوانی است. این رنگ، هم فضای اتاق را روشن می‌كند و هم در صورت كثیف شدن، لك‌ها را بهتر نشان می‌دهد. تخت نوزاد هر روز باید تمیز شود. وجود یك پشه بند دور این تخت، نوزاد شما را از گزند حشرات دور نگه می‌دارد. لبه‌های بلند دور این تختها برای جلوگیری از سقوط نوزاد به روی زمین است؛ پیشنهاد می‌كنیم یكی از این لبه‌ها امكان باز شدن داشته باشد.
ارتفاع مناسب تخت از سطح زمین چقدر است؟
ابعاد تخت بر اساس وزن، قد و ابعاد بدن كودك متغیر است. تختخواب یك نوزاد و شیرخوار باید لبه‌های بلندی داشته باشد. البته اگر كودك شما شیرخوار نیست، ارتفاع ۳۰،۲۰ سانتی‌متری تخت از سطح زمین مناسب به‌نظر می‌رسد. برای سن‌های بالاتر كه قد كودك بلند‌تر می‌شود فاصله ۴۰،۳۰ سانتی‌متر هم استاندارد است. اگر قد كودكی بلند‌تر و یا كوتاه‌تر از میانگین سنی‌اش باشد این ارتفاع می‌تواند تغییر كند.
توصیه مهم!
بهتر است فاصله تخت از سطح زمین نه خیلی زیاد و نه خیلی كم باشد. یك تخت استاندارد با طرحی ساده همیشه قابل استفاده است و هیچ وقت هم از مد نمی‌افتد! اگر قصد دارید تختی انتخاب كنید تا كودك‌تان چند سال از آن استفاده كند، از انتخاب طرح‌های فانتزی بپرهیزید. همچنین در دكوراسیون اتاق نوزاد نیازی نیست از قاب عكس‌های مختلف استفاده كنید. مهم‌ترین نكته در دكوراسیون اتاق نوزاد این است كه مراقب باشید تخت نوزاد را به هیچ عنوان زیر پنجره قرار ندهید.
زاویه استاندارد نشستن روی تخت
ارتفاع تخت نباید آنقدر زیاد باشد كه پا به زمین نرسد و نه آنقدر كوتاه باشد كه كودك زانوهایش را خم کنید. كف پای كودك زمانی كه روی تخت می‌نشیند باید به سطح زمین برسد. زاویه زانو و ران باید ۹۰ درجه باشد. همین طور زاویه لگن و كمر هم باید ۹۰ درجه باشد. این فرم بهترین حالت است؛ به این دلیل كه ارتفاع تخت متناسب با قد كودك در حالتی استاندارد قرار می‌گیرد. البته برای بچه‌های پر جنب و جوش و كودكانی كه در خواب تحرك بالایی دارند، ترجیحا تختی با ارتفاع كوتاه انتخاب كنید.
تختخواب هم می‌تواند به رنگ دیوارهای اتاق باشد و هم رنگی متفاوت. مهم‌تر از رنگ بدنه تخت، رنگی است كه برای تشك تخت انتخاب می‌كنید. همچنین برای انتخاب تختخواب‌های دو طبقه، مدلی را انتخاب كنید كه طبقه دوم، لبه مناسبی داشته باشد. طبقه دوم تخت‌های دو طبقه نباید خیلی به سقف نزدیك باشد. همچین روشنایی مستقیمی در كنار دیواری كه تخت را قرار می‌دهید، نباید وجود داشته باشد.
نکته: نور طبیعی بهترین نور برای اتاق كودك است اما توجه داشته باشید كه بد‌ترین جا برای قراردادن تخت، زیر پنجره است. اگر اتاق كودك شما كوچك است و تنها جایی كه می‌توانید تخت را قرار دهید زیر پنجره است، حتما با نصب پرده‌ای مناسب جلوی ورود نور و تابش مستقیم آفتاب روی صورت دلبندتان را بگیرید.
تخت چوبی، بهترین انتخاب!
بهتر است تختی برای كودكان‌تان انتخاب كنید كه زیر آن فضایی خالی یا كشویی وجود داشته باشد زیر این فضای خالی مرتب باید نظافت شود تا محل تجمع حشراتی مثل مایت نشود. بهتر است تختی از جنس چوب، MDF یا نئوپان برای كودك انتخاب كنید. تخت‌های فرفورژه برای كودكان مناسب نیست و حتی بزرگسالان هم بهتر است تختی را كه لبه‌های تیزی دارد انتخاب نكنند.
اگر نمی‌خواهید جنس غالب تخت كودك شما چوبی باشد، تركیب‌های زیبایی از تخت‌های فلزی و چوبی هم در بازار موجود است. مصالحی مثل چوب همیشه با دكوراسیون اتاق راحت‌تر هماهنگ می‌شوند. چوب محصولی است برای تمام فصول! همیشه هم شیك و زیبا به‌نظر می‌رسد. فضای زیر تخت‌هایی كه به صورت كشویی است، بسیار به منظم‌تر بودن اتاق كودك یا نوجوان شما كمك می‌كند. كشوی زیر تخت محل مناسبی برای قرار دادن وسایل اضافی است.
۴ نکته مهم قبل از خرید تخت نوزادی!
۱٫ با بالا رفتن سن نوزاد و توانایی او برای بلند شدن از جای خود، بهتر است لبه‌های بالایی تخت را با محافظ دندان بپوشانید تا نوزاد با گاز گرفتن آن به خود آسیب نرساند. به‌این‌ترتیب عمر تخت نوزاد نیز بیشتر می‌شود. حتی می‌توانید آن را برای فرزند بعدی استفاده کنید.
۲٫ بعضی از تخت‌های نوزاد مجهز به ریل پایین‌رونده هستند. این ویژگی، خارج کردن کودک از تخت را آسان‌تر می‌کند؛ اما باید بدانید که فروش این نوع تختها از سال ۲۰۱۱ ممنوع اعلام‌شده است زیرا از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۰ باعث مرگ ۳۲ نوزاد شدند؛ بنابراین انتخاب مناسبی محسوب نمی‌شوند.
۳٫ گروهی از تخت‌های نوزاد باقابلیت اتصال به کناره‌ها یا پشت تخت مادر و پدر همراه هستند. بعضی از تخت‌های پارچه‌ای را نیز می‌توان روی تخت و بین پدر و مادر قرارداد. اگرچه استفاده از تخت نوزاد کنار مادر، دسترسی والدین به کودک را راحت‌تر می‌کند اما استفاده از آن مانند تخت‌های ریلی ازلحاظ امنیتی توصیه نمی‌شود. این نوع تختها، نوزاد را درخطر خفگی و آسیب قرار می‌دهند.
۴٫ بعضی از مدل‌های تخت نوزاد به پخش‌کننده موزیک، صدای قلب و صوت‌های طبیعت مجهز هستند. گروهی دیگر نیز از چراغ‌خواب، لامپ و نورپردازی ویژه برخوردار هستند.
با استفاده از این ویژگی دیگر لازم نیست هنگام سر زدن به نوزاد، چراغ اتاق را روشن کنید. بعضی از تخت گهواره‌ها نیز دارای ویبراتور و تاب دهنده خودکار هستند. اگرچه تخت و گهواره برقی نوزاد، ویژگی‌های متفاوتی را در اختیار والدین قرار می‌دهد اما برای بعضی از کودکان عامل تحریکی محسوب می‌شود. علاوه براین، بسیاری از این ویژگی با باتری کار می‌کنند؛ بنابراین در فواصل کوتاه نیاز به تعویض باتری پیدا خواهید کرد.
انواع تخت نوزاد
۱٫ تخت نوزاد استاندارد
اگر قرار باشد چشمانتان را ببندید و یک‌تخت نوزادی را مجسم کنید به‌احتمال‌زیاد تصویر تخت استاندارد را در ذهن خود شکل می‌دهید. این مدل تخت نوزاد از بالا، پایین، چپ و راست دارای میله است و شکل ساده‌ای دارد. البته تخت استاندارد خود می‌تواند شکل‌ها و طرح‌های متنوعی داشته باشد.
مزایا: قیمت ارزان‌تر نسبت به تخت‌های دیگر
ساختار محکم و ساده
برخورداری از دوام بالا
معایب: فاقد ویژگی‌های خاص
دشواری در جابه‌جا کردن از یک محل به محل دیگر
۲٫ تخت نوزاد تغییرپذیر
این تخت طوری طراحی‌شده است که متناسب با رشد کودک به تخت معمولی و یا مبل تغییر شکل پیدا کند. برای تغییر حالت تخت نوزاد ممکن است به یک بسته ابزار مخصوص نیز احتیاج داشته باشید. این بسته را بهتر است هم‌زمان با تخت تهیه کنید و نزد خود نگه‌دارید. تخت‌های نوزاد تغییرپذیر معمولاً دارای طراحی ساده‌ای هستند تا با گذر زمان برای دکوراسیون مد روز، همواره انتخابی مناسب باشند.
مزایا: انتخاب مقرون‌به‌صرفه در بلندمدت
عدم نیاز به خرید تخت یا مبل جدا
دوام بالا
معایب: قیمت بالاتر نسبت به تخت‌های دیگر
نیاز به ابزار مخصوص برای تغییر شکل تخت و نگهداری از جعبه‌ابزار
احتمال ایجاد کهنگی برای استفاده طولانی‌مدت در بعضی مدل‌ها
۳٫ تخت نوزاد چرخ‌دار
این تخت برای فضاهای کوچک انتخاب بسیار مناسبی است. قابلیت حمل تخت نوزاد از یک اتاق به اتاق دیگر، مراقبت از کودک را حین رسیدگی به امور خانه آسان‌تر می‌کند. البته به شرطی که اندازه تخت نوزاد برای عبور از چهارچوب در مناسب باشد. تخت نوزاد قابل‌حمل درواقع یک‌تخت چرخ‌دار نوزاد است. این تخت را می‌توان به‌راحتی با هل دادن از یک اتاق به اتاق دیگر منتقل کرد. پس از قرار گرفتن تخت نوزاد در محل موردنظر می‌توان با قفل‌کردن چرخ‌ها، آن را سر جای خود ثابت نگه داشت. هنگام خرید این نوع تخت باید به کیفیت چرخ‌های آن توجه داشته باشید تا منجر به زخمی شدن سطوح چوبی زمین، فرش‌ها و … نشود. نمونههایی از این تختها تاشو هستند و در زمان‌هایی که از تخت استفاده نمیکنید، قابلیت جمع شدن دارند.
مزایا: انتخاب مناسب برای خانه‌های کوچک
مراقبت آسان‌تر از نوزاد حین فعالیت
معایب: نیاز به بررسی مداوم ترمز چرخ‌ها
طراحی‌های محدود نسبت به تخت‌های دیگر
نیاز به جابه‌جایی تشک و سرویس خواب هنگام تا کردن تخت نوزاد
۴٫ تخت مسافرتی نوزاد
تخت مسافرتی نوزاد، به‌راحتی در یک کیف کوچک جای می‌گیرد. بنابراین برای مسافرت و مهمانی انتخابی مناسب است. این تخت از دیگر مدل‌ها سبک‌تر است اما ازآنجایی‌که برای سبک شدن آن از الیافی مثل تور و آلومینیوم استفاده می‌شود، احتمال آسیب‌دیدگی و پارگی برای آن بیشتر است. به همین دلیل گزینه مناسبی برای استفاده دائمی محسوب نمی‌شود.
مزایا: وزن سبکآماده‌سازی سریع
حمل آسان
قابل‌حمل در هواپیما
معایب: عدم برخورداری از استحکام کافی در مقابل دیگر انواع تخت‌های نوزاد
احتمال بروز پارگی
گزینه نامناسب برای تخت دائمی
۵٫ تخت چندمنظوره نوزاد
در طراحی تخت چندمنظوره از یک یا چندتکه وسیله چوبی دیگر نیز استفاده می‌شود. میز تعویض پوشک و کمد از شایع‌ترین بخش‌هایی هستند که به این مدل تخت نوزاد متصل می‌شوند. البته برای جلوگیری از اشغال فضای اتاق، تکه‌های وصل شده به این تخت کوچک‌تر از حد معمول ساخته می‌شوند.
مزایا: رفع نیاز به خرید وسایل چوبی بزرگ و اضافه
معایب: اندازه بزرگ‌تر نسبت به تخت نوزاد معمولی
۶٫ تخت نوزاد دایره شکل
این تخت در میان انواع دیگر تخت‌های نوزاد از محبوبیت کمتری برخوردار است. بااین‌حال طراحی و شکل غیرمعمول آن، تخت گرد را به انتخابی متفاوت تبدیل کرده است. سایه‌بان موجود روی این تخت، آن را به طراحی‌های قرون‌وسطی نزدیک کرده است. تخت گرد به تشک و پتوی گرد نیز احتیاج دارد. به دلیل غیرمعمول بودن شکل این سرویس خواب، پیدا کردن وسایل موردنیاز آن دشوار و قیمتش بالاتر از مدل‌های استاندارد است. علاوه براین، تخت گرد معمولاً کوچک‌تر از تخت مستطیلی شکل است. به همین دلیل خیلی زود با رشد کودک به تعویض آن احتیاج پیدا می‌کنید.
مزایا: طراحی متفاوت و خاص
برخورداری از سایه‌بان
معایب: قیمت بالا
اندازه نامناسب نسبت به‌سرعت رشد کودک
کمیاب بودن تجهیزات و سرویس خواب متناسب با آن
عدم هماهنگی با دکوراسیون مدرن
