ديابت باداری تا حد زيادي با رژيم غذايی، ورزش متعادل و كنترل وزن درمان مي گردد و به ندرت نياز به انسولين مي شود…
دیابت بارداری مشکلی است که فقط در دوران بارداری اتفاق میافتد. عدم تحمل گلوکز خوراکی در دورههای سهماههی دوم و سوم بارداری را دیابت بارداری میگویند.
پس از صرف غذا، مواد غذایی در سیستم گوارشی هضم شده و به انواع کربوهیدرات (از جمله گلوکز) تبدیل میشوند. گلوکز پس از وارد شدن به جریان خون، به عنوان منبع سوخت وارد سلولهای مختلف بدن میشود. در سلولهای وابسته به انسولین مانند سلولهای عضلانی و چربی، ورود گلوکز به درون سلول نیازمند انسولین است. در صورت عدم تولید انسولین به اندازهی کافی و یا اختلال در تولید انسولین، گلوکزها به جای ورود به درون سلول و تولید انرژی، به مقدار زیادی در جریان خون باقی میمانند و موجب افزایش قند خون میشوند. لازم به ذکر است انسولین هورمونی است كه برای تنظيم قند خون از پانکراس ترشح میشود.
در يک بارداری طبيعی، تغییرات هورمونی موجب کاهش پاسخ به انسولین میشود، این موضوع در بعضی از مادران باردار مشکلی ایجاد نمیکند. به این دلیل که ترشح انسولین اضافی بر حسب نیاز صورت میگیرد. اما در بعضی دیگر پانکراس نمیتواند انسولین اضافی را تولید کند و سطح قند خون افزایش پیدا کرده و در نتیجه مادر دچار دیابت بارداری میشود. معمولاً در خانمهای مبتلا به دیابت بارداری بعد از اتمام بارداری، این عارضه از بین میرود. در صورت یک بار ابتلا به دیابت بارداری، احتمال ابتلای مجدد به این عارضه در بارداریهای بعدی و یا بعد از اتمام بارداری افزایش پیدا میکند
قند بارداری چه علایمی دارد؟
دیابت بارداری علایم بالینی خاصی ندارد، اما به طور کلی خانمهای باردار مبتلا به این عارضه دچار علایم زیر میشوند:
تشنگی شدید؛
تکرر ادرار؛
گرفتگی بینی و خرخر کردن؛
خستگی.
اگر دچار این بیماری شدید، نگران نباشید! چراکه میتوانید با کمک پزشکتان و با انجام کارهای سادهی روزانه که برای کنترل قند خونتان انجام میدهید، یک کودک سالم داشته باشید. هر چند دیابت بارداری باعث افزایش احتمال ابتلا به دیابت نوع دو میشود اما لزوماً این اتفاق برای تمام مادران نخواهد افتاد و پس از تولد کودکتان ممکن است این مشکل بهطور کامل برطرف شده و دیگر هرگز دیابت نداشته باشید.
علل دیابت بارداری:
در طول بارداری، جفت هورمونهایی تولید میکند که میتوانند منجر به افزایش قند خون شوند. معمولاً پانکراس (لوزالمعده) میتواند بهاندازهی کافی انسولین برای تنظیم قند خون تولید کند ؛ وگرنه سطح قند خون افزایش یافته و میتواند باعث دیابت بارداری شود.
آیا شما در معرض خطر هستید؟
شما بیشتر احتمال دارد که به دیابت بارداری مبتلا شوید اگر:
قبل از بارداری اضافهوزن داشته باشید ؛
نژاد آفریقاییـآمریکایی، آسیایی، اسپانیایی یا بومی آمریکایی داشته باشید ؛
سطح قند خونتان بالا بوده اما در حد دیابت نباشد ؛
سابقهی خانوادگی دیابت داشته باشید ؛
سابقهی دیابت بارداری داشته باشید.
تشخیص دیابت بارداری:
اگر سابقهی دیابت بارداری داشته باشید یا پزشکتان احتمال ابتلا به دیابت بارداری بدهد، بین هفتههای ۲۴ و ۲۸ بارداری تست تحمل گلوکز را درخواست مینماید تا میزان قند خونتان را بررسی نماید.
برای آزمایش دیابت بارداری، به شما یک محلول شیرین خواهند داد که به سرعت باید آن را بنوشید. این عمل باعث افزایش سطح قند خون شما میشود. یک ساعت بعد، از شما یک آزمایش خون گرفته میشود تا بررسی گردد که بدنتان چطور سطح قند خون را تنظیم میکند. اگر نتیجه نشان دهد که قند خون شما بالاتر از حد طبیعی است، نیاز به آزمایشات بیشتری خواهید داشت. این امر نیازمند انجام آزمایش قند خون در حالت ناشتا و آزمایش گلوکز طولانیتر در طی سه ساعت است.
اگر نتایج آزمایشتان طبیعی بوده اما عوامل زمینهساز ابتلا به دیابت بارداری را داشته باشید، باید در طول بارداری پیگیری مجدد داشته باشید تا مطمئن شوید که به دیابت مبتلا نشدهاید.
درمان دیابت بارداری:
برای درمان دیابت بارداری، پزشکتان از شما میخواهد:
میزان قند خون خود را چهار بار یا بیشتر در روز بررسی کنید ؛
آزمایش ادرار برای بررسی کتونها انجام دهید تا بررسی شود که دیابت شما تحت کنترل است یا نه ؛
یک رژیم سالم و مطابق با نظر پزشک داشته باشید ؛
ورزش منظم داشته باشید ؛
طبق نظر پزشک اضافهوزنتان کنترل گردد ؛
و اگر نیاز به تزریق انسولین یا داروهای دیگر برای دیابت بارداریتان داشته باشید، آنها را استفاده نمایید.
دیابت بارداری و رژیم غذایی
در زمان ابتلا به ديابت بارداري علاوه بر نوع و حجم موادغذايي زمان غذا خوردن نيز بسيار مهم است. داشتن 6 وعده غذايي ۳ )وعده غذاي اصلي: صبحانه، ناهار و شام و ۳ ميان وعده (۱۰صبح، ميان وعده عصر و قبل از خواب) به تقسيم مناسب كالري در بدن و در نتيجه جلوگيري از افزايش يا كاهش قند كمك خواهد كرد.
*افزايش مصرف سبزيجات به صورت خام يا پخته (سعي كنيد حداقل دو واحد در روز از سبزيجات استفاده كنيد.)
*محدوديت در مصرف ميوه هايي مانند هندوانه، خربزه، طالبي شيرين، انگور عسگري، خرما و انجير به علت قند بالا
* محدوديت مصرف موادي مانند عسل و شيريني، مربا، كره، آب ميوه ها و ساير مواد با كربوهيدرات بالا
* پرهيز از حذف وعده هاي غذايي به ويژه صبحانه؛ رعايت اين مسئله بر ثابت نگه داشتن قند خون مؤثر است .
*افزايش تعداد وعده هاي غذايي و كاهش حجم غذا در هر وعده
* محدوديت مصرف برنج، ماكاروني و سيب زميني
* انجام ورزش هاي آرام و ملايم مانند پياده روي و شنا
*پرهيز از مصرف بيش از اندازه نمك
*تهيه دستگاه كنترل قند خون در منزل
جهت كنترل مداوم قندخون به اين صورت كهميزان قند خون را قبلاز غذا و نيز ۱ و ۲ ساعت بعد از غذا اندازه گيري نماييد.
با اين روش متوجه خواهيد شد چه مواد غذايي در بالا رفتن قند خونتان موثر است و در نتيجه بهتر مي توانيد رژيم غذايي خود را رعايت كنيد .
استرس، اضطراب، خستگي و ديگر ويژگي هاي روانشناختي ممكن است بر انتخاب غذا توسط زنان باردار تاثير گذارد. رژيم غذايي يك مادر بر تكاملسالم جنين او و سلامت نوزادش تاثير مي گذارد.
زناني كه بيشتر احساس خستگي مي كنند، استرس بيشتري دارند و مضطرب ترند، بيشتر غذا ميخورند و به ويژه كربوهيدرات زيادتري مصرف ميكنند در نتيجه بايست از استرس به خصوص در دوران بارداري خودداري شود .
توصيه هاي كلي در ديابت بارداري :
*حذف قند و شكر از رژيم غذايي
*محدود كردن مواد غذايي نشاسته اي و شيريني ها و نوشابه هاي شيرين
*محدود كردن روغن مصرفي
*حذف روغن هاي جامد و روغن هاي حيواني از رژيم غذايي
*جايگزين كردن روغنهاي مايع خوراكي در رژيم غذايي
*عدم استفاده از موادغذايي سرخ شده در رژيم غذايي
*استفاده از مواد لبني كم چرب