چاقی کودکان مشکلی است که حتی در کشورهای پیشرفته وجود دارد. چاقی در دوران کودکی ممکن است منجر به وقوع بیماری های خطرناک و تهدید کننده شود و پیامدهای روانی منفی داشته باشد. علت چاقی در کودکان معمولاً شامل مصرف غذاهای ناسالم، کمبود فعالیت های فیزیکی و پرتحرک و الگوهای غذایی نامناسب خانواده است. افزایش تعداد بچه های چاق می تواند منجر به وقوع مشکلات اجتماعی شود چرا که آنها از سوی همسالانشان مورد تمسخر قرار می گیرند. زمانی که بچه ها چاق می شوند، باید تلاش زیادی صورت گیرد تا بتوان آنها را به وزن عادی برگرداند.
چرا بچه ها چاق می شوند
بدن، انرژی مصرف نشده را به عنوان چربی ذخیره می کند و برای انجام فعالیت ها و زنده بودن همواره باید غذا و کالری دریافت شود حال اگر مواد دریافت شده بدن بیش از نیاز افراد باشد بدن این مواد اضافه را به صورت چربی در خود ذخیره خواهد کرد. مصرف غذاهای نامناسب مثل غذاهای باچربی و قند بالا به جای مصرف غذاها و مواد سالم، کمبود فعالیت های فیزیکی و نداشتن تحرک بچه های امروزی از علل چاقی در کودکان است.
با این که بعضی از دلایل ژنتیکی و هورمونی می توانند در چاقی کودک موثر باشند اما اغلب این اضافه وزن به دلیل پُرخوری کودک و عدم تحرک کافی او است.
بر خلاف بزرگسالان، کودکان برای رشد و نمو به مواد مغذی و کالری بیشتری نیازمندند. بنابراین اگر روزانه کالری مورد نیاز برای رشد و متابولیسم و فعالیت مصرف شود، میزان اضافه وزن با میزان رشد متناسب خواهد بود.
اما میزان اضافه وزن در کودکانی که انرژی ای بیش از کالری مورد نیاز خود مصرف می کنند، بالاتر از حدی است که بدن برای رشد به آن محتاج است.
البته باید بدانید که بیماری های ژنتیکی و اختلالات هورمونی نیز می توانند سبب چاقی در کودکان شوند؛ مثل سندرم پردر ویلی(Prader Willi Syndrome) و سندروم کوشینگ. این اختلالات نقش بسیار کمی در این امر دارند و به طور کلی دو عامل عادات نادرست غذایی و عدم تحرک کافی نقش بیشتری در ایجاد چاقی دارند.
تعدادی از والدین چاق نسبت به سایر والدین توجه و نگرانی کمتری راجع به وزن فرزندانشان دارند. این بی توجهی موجب می شود تا والدین نسبت به نحوه خوردن فرزندانشان اهمیت زیادی نشان ندهند و در نتیجه کودکانشان چاق تر می شوند.
راه های لاغر کردن کودکان چاق
دلایل مختلف جسمی و روانی وجود دارد که شمارا موظف می سازد تا به کاهش وزن این کودکان کمک کنید. کمک کردن پدر و مادر برای رسیدن به وزن ایده ال کودکان بسیار مهم است. در سطور زیر به برخی باید و نبایدهای اشاره می کنیم که به موفقیت کاهش وزن کودکتان کمک خواهد کرد…
به رژیم های نامناسب غذایی “نه” بگویید:
مگر آنکه پزشک متخصص اطفال به شما توصیه کرده باشد فرزند خود را در رژیم های محدودکننده قرار ندهید. کودکان به دلیل نیازهای تغذیه خاص اگر با محدودیت های غذایی روبرو شوند در رشد و سلامت جسمی شان تداخل ایجاد می شود.
به کودکانتان توصیه کنید آرام غذا بخورند:
هنگامی که کودکان به آرامی غذا می خورند زمان سیر شدن خود را سریع تر درک کرده و دست از خوردن غذا می کشند.
خوردن وعده های غذایی در کنار خانواده:
در صورت امکان وعده های غذایی را با خانواده و در کنار تمامی اعضاء صرف کنید تا کودکانتان طرز صحیح و مقدار صحیح غذا خوردن را از شما بیاموزند.
برنامه ریزی برای خوردن تنقلات:
کودکان را در مصرف تنقلات کنترل کرده و تنقلات کم چربی که دارای کالری کمی هستند را به آن ها بدهید. خوردن تنقلات کم چرب می تواند به عنوان میان وعده عمل کرده و کودکان را تا رسیدن زمان صرف غذای اصلی راضی نگه دارد.
آیا از وعده ناهار کودکتان آگاه هستید؟
بسیاری از کودکان ناهار خود را در مدرسه میل می کنند. برای کودکتان وعده ناهار مغذی در نظر بگیرید.
آیا غذاهای شما هوس انگیز نیستند؟
به جای حذف خوراکی های نظیر آب نبات و شیرینی اجازه دهید اعضاء خانواده از خوردن آن ها لذت ببرند. اما همیشه اعتدال را رعایت کنید.
روبروی تلویزیون غذا نخورید:
تعیین کردن محلی که غذا درآن صرف می شود بسیار مهم است. غذا باید پشت میز ناهارخوری در اتاق ناهارخوری و یا آشپزخانه صورت بگیرد نه جلوی تلویزیون.
از غذا به عنوان تنبیه و پاداش استفاده نکنید:
پدر و مادرها با استفاده از خوراکی ها و آب نبات در برابر پاداش و تنبیه و مجازات کودکان پیامی غلط را به آن ها مخابره می کنند. هنگام برخورد جدی با مشکلات تغذیه کودکان با پزشک خانوادگی و متخصص اطفال مشورت کنید.
قوانینی برای جلوگیری از چاقی مفرط کودکان :
_ استفاده از جودوسر و نان سبوس دار به جای برشتوک و ماست میوه ای برای صبحانه
_ مصرف نکردن فست فود یا نان سفید برای ناهار و استفاده از نان سبوس دار، گوشت، ماهی و سبزیجات به جای فست فود
_ غذا در بشقاب سرو شود، ظرف اصلی غذا روی میز قرار نگیرد.
_ اگر کودک میل به خوردن غذای اضافه داشت، ۲۰دقیقه پس از خوردن به وی بدهید تا بدن زمان احساس سیری را پیدا کند.
_ کودک خود را با غذای سالم سیر کنید تا هوس هله هوله نکند.
_ مصرف روزی تنها ۲ تکه میوه.
_ مجوز مصرف فست فود را ماهی یک بار به کودکتان بدهید.
_ مصرف شیرینی، هفته ای یک بار.
_ مصرف اسنک، هفته ای یک بار.
_ مصرف آب میوه، چای سرد (آیس تی)، شیرکاکائو، نوشابه یا لیموناد تنها نیم لیتر در هفته
_ با دوچرخه یا پیاده مسیر مدرسه طی شود.
_ انجام فعالیت های جسمی برنامه ریزی شده مانند والیبال و ژیمناستیک.
_ انجام فعالیت های جسمی مانند راه رفتن و دوچرخه سواری پس از مدرسه.
_ محدود کردن زمان تماشای برنامه تلویزیونی و استفاده از رایانه به روزی ۲ ساعت.
_ تا ساعت ۵ بعد از ظهر، امکان دسترسی به تلویزیون و رایانه نباشد.
_ داشتن ساعت خواب منظم.
