وجود خون در منی یا خونی شدن کامل منی را هماتواسپرمیا گویند. شایع‌ترین علت خون در منی، بیوپسی (نمونه برداری) پروستات می‌باشد.
اگرچه اغلب به عنوان یک علامت کم اهمیت به آن توجه می‌گردد ولی خون در انزال یا منی در مردانی که به آن مبتلا هستند، اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد . این وضعیت بسیار شایع است و دفعات متعددی بدون توجه خاص بیمار پیش می آید. شیوع این بیماری هنوز مشخص نشده است.
شایع‌ترین علت خون در منی، بیوپسی (نمونه برداری) پروستات می‌باشد. سرطان، عفونت، آبنورمالیتی یا غیر طبیعی بودن آناتومیکال، سنگ‌ها و التهاب در بسیاری از قسمت‌های سیستم دستگاه ادراری از نیز عوامل وجود خون در منی می‌باشد.
عوامل کم اهمیت و نادر بیماری خون در منی
۱- بزرگی خوش خیم پروستات (BPH)
۲- عفونت پروستات (پروستاتیت)، عفونت مجرا و اپی دیدیم
۳- سرطان پروستات
۴- سرطان کیسه منی و بیضه‌ها
هنگامی که بیماری خون در منی در افراد بالای ۴۰-۵۰ سال به وجود آید و زیاد طولانی نشود، بررسی این مشکل به صورت آزمایش ادرار، معاینه پروستات از راه مقعد و انجام آزمایش PSA می‌باشد، اما اگر بیماری طولانی شود (بیشتر از دو ماه بدون وجود علت نامشخص) نیاز به بررسی بیشتر لازم است.
وجود خون در منی باعث اضطراب بیمار می‌شود و همیشه نشانه مسئله مهم پزشکی در افراد جوان‌تر از ۴۰ سال نیست، به خصوص اگر علائم و یا ریسک فاکتور یا بیماری زمینه‌ای در بیمار وجود نداشته باشد، این بیماری اغلب خودبخود بهبود می‌یابد، حتی اگر اقدام درمانی صورت نگیرد. اگر در افراد بالای ۴۰ یا ۵۰ سال به وجود آید نیاز به بررسی و درمان آن الزامی است.
چه زمانی دیدن خون در منی خطرناک است و به درمان نیاز دارد؟
چنانچه این بیماری به دفعات در فرد به وجود آمده باشد.
دارای علائم ادراری و هنگام انزال درد وجود داشته باشد.
شانس وجود سرطان در بیمار یا اختلالات انعقادی و یا سایر موارد پزشکی وجود داشته باشد.
عفونت یا التهاب که نیز از علل دیگر و نسبتا شایع این بیماری می‌باشند.
التهاب و یا عفونت در هر کدام از غدد تناسلی یا لوله‌ها (Ducts) که موادی تولید می کنند که باعث حرکت نطفه ها و منی داخل مجرا می شود منجر به دیدن خون در منی می شود. این غدد عبارتند از:
پروستات (غده‌ای است که قسمت زیادی از ترشح منی را تشکیل می‌دهد)
مجرا (لوله خروجی ادرار)
کیسه‌های منی (که ترشحات منی را با ترشحات خود زیاد می‌کند)
از هر ۱۰ نفر مبتلا به خون در منی علت ابتلا به این بیماری در ۴ نفر التهاب یا عفونت غدد تناسلی می‌باشد. از هر ۵ نفر که نمونه‌برداری پروستات می‌شوند، ۴ نفر دچار این بیماری هستند.
علل خون در منی
اعمالی که برای درمان مشکلات ادراری به کار می‌روند، باعث خونریزی می‌شود و معمولا چند هفته بعد از درمان خونریزی قطع می‌شود. استمناء (خود ارضائی)، ضربه به غدد تناسلی، اشعه درمانی لگن و وازکتومی باعث دیدن خون در منی می‌شود.
در یک بررسی انجام شده بر روی ۹۰۰ بیمار مبتلا به خون در منی (هماتواسپرمیا) فقط ۵/۳ درصد از ۹۰۰ نفر مبتلا به سرطان بوده‌اند، که بیشتر این سرطان‌ها در پروستات بوده است. فشار خون بالا، بیماری خونی لوسمی، بیماری کبدی نیز عوامل دیگر خون در منی می‌باشند. تمام ساختمان‌ها و غدد درگیر در انزال از عروق ظریف تشکیل شده و برای مثال خروج منی از پروستات به علت ضربه ، منجر به پارگی عروق پروستات شده و منی را خونی می کند.
علائم دیدن خون در منی
۱۵ درصد افراد مبتلا به این بیماری (خون در منی)، حتما به دلایل ذکر شده نمی‌باشد و بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری بعد از یک دوره ۱ یا ۲ ماهه خوب می‌شوند. افراد مبتلا به این بیماری باید به علائم درد و سوزش ادرار، احساس پری مثانه، اشکال در خالی کردن مثانه، انزال دردناک، ترشح مجرا، تب و لرز، توجه خاصی باید صورت گیرد. بیماران مبتلا به این بیماری که قبلا سابقه این بیماری را داشته‌اند و بیماری آن ها طولانی شده، معمولا با علائم تب و لرز، کاهش وزن و درد استخوان همراه مواجه می شوند. در افراد جوان نیازی به انجام هیچ گونه بررسی نمی‌باشد، و بیماری خودبخود بهبود می‌یابد.
چند علت دیگر، منی خونی شامل عدم عمل جنسی به مدت طولانی، قطع عمل جنسی به هنگام فعالیت جنسی، عمل جنسی متعدد و فراوان و یا انجام استمناء می‌باشد.
درمان خون در منی
درمان خون در منی ضروری می‌باشد و باید با توجه به علت تشخیص داده شده درمان انجام شود. اگر عفونت سیستم دستگاه ادراری قطعی باشد، درمان دارویی با آنتی بیوتیک ضروری است. اگر به وجود عفونت شک برده شود، اگرچه تایید هم نشود یک دوره دو هفته‌ای آنتی بیوتیک باید تجویز شود. گذاشتن سوند در مجرا، دستکاری مجرا یا درمان علائم ادراری با دستگاه که ممکن است باعث خون در منی شود معمولا بعد از چند هفته خود به خود بهبود می‌یابد. معمولا در چنین مواردی بعد از ده بار عمل جنسی، بیماری هماتواسپرمیا بهبود می‌یابد.
بیماری‌های زمینه‌ای در فرد که باعث انزال خونی می‌شود، باید قبل از درمان اصلی درمان شوند.
در بسیاری از بیماران که پاسخ خوبی به درمان داده اند، نیازی به پیگیری بیماری وجود ندارد. در بیمارانی که هماتواسپرمیا عود کند یا بیماری طولانی شود و یا همراه با علائم باشد و علت بیماری مشخص نشده باشد، پیگیری بیمار به مدت سه تا شش ماه برای بررسی مجدد علائم الزامی است.
منبع خبر : dr-ghavami
