گیاه پنج انگشتی گیاه بومی کشور یونان و ایتالیا است و در نواحی غربی از این گیاه برای درمان اختلالات باروری در زنان استفاده می کنند، گیاه شناسان معتقدند یکی از بهترین درمانهای گیاهی برای بهبود باروری استفاده از گیاه پنج انگشتی است.
کاربردهای بالینی گیاه پنج انگشتی
امروزه یافته ها نشان می دهد گیاه پنج انگشتی در بدن ما اثرات تنظیم کنندگی بر غدد هیپوفیز دارد. همانطور که می دانید غدد هیپوفیز در بدن زنان عملکرد تخمدانها را کنترل می نماید و با ترشح هورمونهایی تخمدانها را تحریک کرده و هورمونهای جنسی ترشح می شوند. مطالعات مختلف نشان داده است که گیاه پنج انگشتی دارای کاربردهای بالینی زیر می باشد:
• گیاه پنج انگشتی ترشح هورمون محرک فولیکول (FSH) را مهار می نماید و به این ترتیب با افزایش ترشح هورمون جسم زرد (LH)، ترشح هورمون پروژسترون در بدن زنان افزایش می یابد.
• گیاه پنج انگشتی به طولانی کردن فاز لوتئال چرخه قاعدگی کمک می نماید. گیاه پنج انگشتی فاقد هرگونه هورمون است ولی به بدن در ترشح هورمون جسم زرد یا همان هورمون LH کمک می نماید. اگر فاز لوتئال چرخه قاعدگی طولانی شود ترشح هورمون جسم زرد افزایش می یابد و تخمک گذاری صورت می گیرد که این نکته برای خانم هایی که با مشکل اختلال در تخمک گذاری روبرو هستند مفید است.
گیاه پنج انگشتی
• گیاه پنج انگشتی از پیشرفت بیماری آندومتریوز (زمانیکه لایه پوشاننده داخل رحم در هر جایی به غیر از رحم پدیدار شود) جلوگیری می نماید. در آلمان بسیاری از متخصصین زنان از این گیاه برای درمان بیماری آندومتریوز خفیف تا متوسط استفاده می کنند.
• گیاه پنج انگشتی می تواند مانع از سقط جنین در دوران بارداری شود. اگر سقط جنین بر اثر کاهش سطح هورمون پروژسترون باشد، این گیاه می تواند با افزایش سطح هورمون پروژسترون مانع از سقط جنین شود. البته تا به حال شواهدی که نشان دهد مصرف این گیاه در دوران بارداری خطرناک است دیده نشده است ولی بهتر است قبل از مصرف گیاه پنج انگشتی در دوران بارداری با پزشک خود مشورت نمایید.
• گیاه پنج انگشتی در بهبود علائم سندروم پیش از قاعدگی یا PMS موثر است. تحقیقات نشان داده است که گیاه پنج انگشتی نقش زیادی در بهبود علائمی نظیر افسردگی، حساسیت سینه ها، جوش های پوستی و سردرد قبل از قاعدگی دارد. نتیجه یک مطالعه نشان داد زنانی که از گیاه پنج انگشتی برای بهبود علائم سندروم پیش از قاعدگی استفاده می کردند ۳۲ درصد از آنها در همان ماه اول استفاده بهبود یافتند و ۸۴ درصد از این زنان پس از ۳ ماه مصرف این گیاه بهبود کامل پیدا کردند.
گیاه پنج انگشتی مناسب برای سندرم پیش از قاعدگی
• گیاه پنج انگشتی در درمان آمنوره یا قطع قاعدگی موثر است. این گیاه با افزایش ترشح هورمون پروژسترون قطع قاعدگی را درمان می کند. در مطالعه صورت گرفته ۶۵ درصد از زنانی که به دلایلی دچار آمنوره یا قطع قاعدگی شده بودند پس از ۶ ماه مصرف این گیاه دوباره سیکل قاعدگی منظمی را تجربه کردند.
• گیاه پنج انگشتی در تولید شیر در زنانی که تازه زایمان کرده اند موثر است. از دیرباز مصرف گیاه پنج انگشتی برای تولید شیر در مادران مورد استفاده قرار می گرفته است. مصرف گیاه پنج انگشتی بلافاصله پس از زایمان تا ۱۰ روز برای کمک به تولید شیر توصیه می شود.
نکات قابل توصیه در مورد گیاه پنج انگشتی
• امروزه برخی از کارخانجات داروسازی عصاره استخراج شده از این گیاه را به فرم کپسول و قطره های خوراکی تولید کرده اند، بهتر است این گیاه یکبار در روز و با معده خالی و ترجیحا ۱ ساعت قبل از صبحانه مصرف شود.
• همواره این نکته را مدنظر قرار دهید که برای اثر بخشی بیشتر گیاه پنج انگشتی، مصرف آن باید به صورت مداوم و حداقل ۶ ماه صورت گیرد.
• تاکنون عوارض جانبی خطرناکی از مصرف گیاه پنج انگشتی گزارش نشده است، ممکن است در تعداد کمی از مصرف کنندگان عوارضی نظیر تهوع، ناراحتی های گوارشی، حساسیت های پوستی و سردرد رخ دهد. البته در زنان مبتلا به افسردگی مصرف گیاه پنج انگشتی می تواند علائم بیماریشان را تشدید نماید.
• همانطور که در بالا نیز اشاره شد به دلیل نقشی که گیاه پنج انگشتی در افزایش ترشح هورمون پروژسترون دارد مانع از سقط جنین می شود به همین دلیل گیاه شناسان عقیده دارند مصرف این گیاه در سه ماه اول بارداری بی خطر است ولی از ماه چهارم به بعد بهتر است مصرف آن قطع شود زیرا گیاه پنج انگشتی باعث تولید شیر زودتر از حد موعد آن می شود.
